سرويس سياسی جوان آنلاين: تمام داستان به چالش روحی این زندانی به این تهدید در حال افزایش می‌گذرد و جنونی که زندانی در حال مرگ است او را فرا می‌گیرد. حالا به نظر می‌رسد آنچه در موضوع ارسال درخواست کشور‌های اروپایی برای بررسی تخلفات ایران از برجام در هیئت مشترک حل و فصل اختلافات برجام در جریان است و می‌تواند در نهایت به فعال شدن مکانیسم ماشه برای بازگشت تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد منجر شود، فراهم آوردن شرایطی مشابه برای ایران است؛ شرایطی که هدف غایی آن همان است که بوریس جانسون نخست وزیر بریتانیا در گفتگو با بی‌بی‌سی آن را بیان کرد؛ جایگزینی طرح ترامپ به جای برجام و آغاز مذاکراتی جدید که بتواند موضوعات گسترده‌تری همچون فعالیت‌های منطقه‌ای ایران و بحث موشک‌های بالستیک را زیر پوشش خود بگیرد.
مهم‌ترین قطعنامه تحریمی شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه ایران قطعنامه ۱۹۲۹ شورای امنیت سازمان ملل متحد است که در سال ۲۰۱۰ میلادی علیه ایران به تصویب رسیده است. طبق این قطعنامه ایران نباید از هیچ فعالیت تجاری مرتبط با غنی‌سازی اورانیوم و دیگر مواد هسته‌ای یا فناوری دیگر کشور‌ها بهره‌مند شود. همچنین همه کشور‌ها از تأمین و فروش مستقیم و غیرمستقیم هرگونه تانک‌های جنگی، ماشین‌های جنگی زرهی، سیستم‌های دارای کالیبر سنگین، هواپیما‌های جنگی، بالگرد‌های تهاجمی، ناو‌ها و موشک‌ها یا سیستم‌های موشکی در زمره سلاح‌های متعارف غیرهسته‌ای، به ایران منع شده‌اند، از سوی دیگر کشور‌ها باید از ورود شمار دیگری از مقام‌های ایران به قلمرو خود جلوگیری کنند و دارایی‌های تعداد دیگری از افراد و شرکت‌های ایرانی را در فهرست تحریم‌ها برای مسدود شدن قرار دهند. بر اساس این قطعنامه کشور‌ها باید مراقب مبادلات مالی بانک‌های ایرانی از جمله بانک مرکزی این کشور باشند و مانع از افتتاح شعبه‌ها، شرکت‌های فرعی یا نمایندگی‌های ادارات بانک‌های ایرانی در خاک خود شوند.
در این میان سؤال جدی این است که بازگشت تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد چه مخاطرات جدیدی را متوجه ایران می‌کند. آیا می‌توان انتظار موج جدیدی از بحران‌های اقتصادی را داشت؟
تحریم‌های شورای امنیت چه امتیازاتی از ایران می‌گیرد
به طور حتم تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد در حوزه اقتصادی تاثیر جدی بر ایران نخواهد داشت، چراکه هم اکنون تحریم‌های یکجانبه امریکا بالاترین فشار اقتصادی را بر ایران وارد می‌کند. کاهش شدید صادرات نفت ایران، ایجاد موانع جدی برای هر گونه مبادله بانکی با ایران و در نهایت جلوگیری از هر گونه سرمایه‌گذاری مؤثر بخش مهمی از تبعات تحریم‌های یکجانبه امریکاست. بازگشت تحریم‌های شورای امنیت با توجه به شرابط فعلی تاثیری اندک بر سخت‌تر شدن فعالیت اقتصادی ایران در عرصه بین‌المللی خواهد داشت، با این حال ایران به دنبال برخی از امتیازات مهم در قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد درباره برجام است که از دست دادن آن‌ها می‌تواند تاثیری مهم بر معادلات بین‌المللی داشته باشد. یکی از مهم‌ترین امتیازات پایان تحریم تسلیحاتی ایران در تابستان سال آینده است که می‌تواند فرصتی مهم برای بازسازی نیرو‌های مسلح ایران باشد. از سال ۲۰۰۷ میلادی به دلیل اعمال تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران تاکنون امکان خرید هر گونه تسلیحات در قالب کلان برای ایران ناممکن بوده است، حتی در این میان کشور روسیه نیز هر گونه همکاری برای فروش تسلیحات را موکول به پایان تحریم تسلیحاتی ایران کرده است، از این رو بازگشت تحریم‌های شورای امنیت ایران را از این امتیاز مهم محروم می‌کند.
علاوه بر این ایران امید داشت تا با پایان مهلت هشت سال که تا سه سال دیگر پایان می‌یابد، تحریم‌های موجود بر بخش موشکی ایران نیز پایان بپذیرد. به این ترتیب یکی از مهم‌ترین ابزار‌های فشار علیه بخش نظامی ایران نیز خاتمه می‌یافت. همچنین بازگشت تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران خطر برخی اقدامات تهاجمی ضدکشورمان را نیز گسترش می‌دهد، به عنوان مثال امریکا می‌تواند از این تحریم‌ها به عنوان بهانه‌ای برای بازرسی از کشتی‌های ایرانی در آب‌های بین‌المللی استفاده کند، همان گونه که در مورد کره‌شمالی نیز شاهد اقدامات مشابهی بودیم.
فضا‌سازی روانی با بازگشت تحریم‌های شورای امنیت
بازگشت تحریم‌های شورای امنیت به دلیل مکانیسم چیده شده در برجام نیازی به رأی‌گیری و اجماع ندارد و در صورت عدم قانع شدن یکی از شش کشور پرونده اتمی ایران برای رأی‌گیری مجدد در خصوص ادامه معافیت ایران از تحریم‌ها به شورای امنیت سازمان ملل متحد بازگردانده می‌شود.
ایران اعلام کرده است که این اتفاق می‌تواند تبعات گسترده‌ای برای امنیت منطقه و حتی امنیت اروپا داشته باشد و شاید کشور‌های اروپایی نیز با توجه به چالش‌های موجود تمایلی به این اقدام نداشته باشند. در کنار این تلاش امریکا برای مطرح کردن طرح ترامپ برای پرونده هسته‌ای ایران این فرضیه جدی را مطرح می‌کند که اساساً هدف از آغاز این ساز و کار قرار دادن تهران در یک فشار گسترده برای پذیرش مذاکره مجدد در برجام است.
طبیعی است که مطرح کردن بازگشت تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد در کنار فضاسازی‌های گسترده روانی می‌تواند تاثیری مهم در افکار عمومی و اراده ایران برای ایستادگی در مقابل فشار غرب داشته باشد، به خصوص آنکه هم اکنون اقتصاد ایران از کمند شوک‌های تحریمی رهایی یافته و دیگر امیدی به آن نیست که بتوان یک نابسامانی جدی در اقتصاد ایران داشت. بنا بر برآورد‌های بانک جهانی اقتصاد ایران به‌رغم رشد منفی ۹ درصدی در سال جاری از سال آینده رشد مثبت اقتصادی خواهد داشت و امیدی به بسته شدن راه‌های مبادلاتی فعلی به دلیل تکیه بر ارز‌های محلی و روش نامتقارن دور زدن تحریم‌ها وجود ندارد.
از سوی دیگر اتفاقات روی داده در ماجرای حمله ایران به پایگاه عین‌الاسد نشان داد که امریکایی‌ها از توانمندی کافی برای مقابله با تمام توانمندی‌های نظامی ایران برخوردار نیستند و مطرح کردن فشار نظامی یک طرف بی‌فایده بود.
ایران زیر آونگ بازگشت به شورای امنیت
از همین رو است که برخی تحلیلگران معتقدند بیش از آنکه بحث ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد اهمیت داشته باشد، هدف اصلی درگیر کردن ایران در یک فرآیِند سخت فرسایشی است.
از آنجا که زمان رسیدگی ۱۵ روزه به درخواست برخی کشور‌ها برای بررسی تخلفات ایران در برجام می‌تواند با اکثریت آرا تمدید شود، به احتمال زیاد شاهد تمدید مداوم این دوره زمانی به صورت مداوم خواهیم بود. این کش دادن زمان علاوه بر اینکه فرصتی برای امریکا و کشور‌های اروپایی برای مطرح کردن درخواست مذاکره مجدد بر سربرجام را مطرح می‌کند، عملاً وضعیتی شبیه همان زندانی در مغاک داستان آلن‌پو برای ایران ایجاد می‌کند.
به طور حتم طرف مقابل امیدوار است تا از این طریق فشار‌ها در داخل ایران را برای تن دادن به این خواسته فراهم کند. بخش مهمی از ایجاد این جو نیز بر عهده رسانه‌ها و مطرح کردن گزینه بازگشت سایه جنگ با اجماع جهانی علیه ایران خواهد بود.
ایران چگونه با نقشه غرب مقابله خواهد کرد
به نظر می‌رسد در شرایط فعلی مهم‌ترین اقدامی که می‌تواند ایران بر آن تکیه کند، افزایش توانمندی‌های داخلی به خصوص در حوزه توانایی‌های فنی است. ایران نشان داده که از زیرساخت‌های فنی لازم برای ایجاد یک جهش جدی در حوزه توان غنی‌سازی و میزان انباشت و ذخیره مواد برخوردار است، همین نکته هم موجب نگرانی جدی رژیم صهیونیستی و امریکا شده است، از این رو باید پیامی قدرتمند در این باره به کشور‌های غربی ارسال شود که در صورت پس گرفته نشدن درخواست فعال شدن مکانیسم ماشه ایران می‌تواند تمام خطوط قرمز قبلی خود را در حوزه هسته‌ای به طور کامل پشت سر بگذارد.
در کنار این همان گونه که مقام معظم رهبری بار‌ها تأکید کرده‌اند، توجه به اقتصاد درون‌زا و دور شدن از وابستگی به نفت می‌تواند زمینه مقاوم شدن کشور را فراهم کند. در این زمینه نیز وظیفه دولت بسیار سنگین است. خوشبختانه در این حوزه نیز ظرفیت‌های خوبی وجود دارد که در صورت استفاده از آن‌ها امکان حفظ آرامش اقتصادی داخل کشور برای مقابله با فشار‌های خارجی به خوبی فراهم است.
