سرویس اقتصادی جوان آنلاین: عراق طی یک دهه گذشته توانست تولید نفت خود را بسرعت افزایش دهد و به ظرفیت تولید ۵ میلیون بشکه نزدیک شود. همین موضوع کافی است تا این کشور تبدیل به دومین قدرت اوپک گردد و امریکاییها نیز روزانه ۵۰۰ هزار بشکه نفت از این کشور وارد میکنند.
طی چند سال گذشته عراق روزهای ناآرامی را سپری کرده است؛ از جمله داعش تا اعتراضات مردمی نسبت به عملکرد دولت این کشور. مردم عراق نسبت به عدم کارآیی دولت در توسعه عدالت اجتماعی و اقتصادی انتقاد دارند و از سوی دیگر مسئله فساد در بدنه مدیریتی و دولتی را غیرقابل تحمل میدانند.
وبسایت تحلیلی ایستاد انرژی دراینباره نوشته است: «با وجود کاهش تنشها میان ایران و ایالات متحده پس از پشت سر گذاشتن دو هفته پرالتهاب، بسیاری از شرکتهای نفتی خارجی با تصمیمگیری دشواری برای حضور کوتاهمدت و میانمدت خود در عراق روبهرو هستند. در بحران اخیر، کشور عراق به صحنه نبرد نیروهای نظامی ایران و ایالات متحده تبدیل شده بود.»
هماکنون بیش از ۵ هزار نیروی نظامی امریکایی در کشور عراق مستقر هستند، اما آینده حضور این نیروها در هالهای از ابهام قرار دارد. میانگین تولید روزانه نفت عراق در سال ۲۰۱۹میلادی ۸/ ۴ میلیون بشکه بوده است. از این میزان ۸/ ۱ میلیون بشکه توسط شرکتهای دولتی نفت این کشور استخراج شده است.
اما شرکتهای بینالمللی با تولید روزانه ۳ میلیون بشکه نفتخام پیشرو در برداشت از ذخایر هیدروکربوری عراق هستند. شرکتهای چینی با تولید روزانه یک میلیون بشکه، رهبر این بازار هستند. شرکتهای انگلیسی نیز با تولید روزانه ۶۳۰ هزار بشکه در روز در رتبه دوم و شرکتهای روسی هم با تولید روزانه ۳۳۰ هزار بشکه در رتبه سوم قرار دارند.
در میان شرکتهای خارجی فعال در صنعت نفت عراق دو شرکت پتروچاینا و بیپی با تولید روزانه ۸۸۰ هزار بشکه و ۶۰۶ هزار بشکه از بیشترین میزان برداشت برخوردارند. شرکتهای امریکایی در مجموع روزانه ۱۸۰ هزار بشکه نفت تولید میکنند. از این میزان ۱۰۶ هزار بشکه به غول اگزون موبیل تعلق دارد.
این شرکت در سال گذشته ۲۵۰ میلیون دلار برای فعالیتهای بالادستی خود در عراق هزینه کرده است. در پنج سال آینده نیز بر اساس پیشبینیها، سالانه ۱۵۰ میلیون دلار در این حوزه توسط امریکاییها سرمایهگذاری خواهد شد.
ماتسو فیتزیمونز، معاون بخش خدمات نفتی در ایستاد انرژی میگوید: «با افزایش تنشها در عراق، بسیاری از شرکتها در حال ارزیابی شرایط فرارو هستند.»
مثلاً شرکت اگزون موبیل از احتمال واگذاری داراییهای خود در عراق سخن گفته است. آنها از گویان و سازندهای شیل ایالات متحده بهعنوان مقاصد احتمالی خود یاد کردهاند.
شرکت بیپی بهعنوان یکی از غولهای نفتی فعال در عراق پیشواز بالا گرفتن تنشهای کنونی ۴ درصد بودجه توسعه بالادستی خود را به عراق اختصاص داده بود. این شرکت در سال گذشته ۴/ ۲۵ میلیارد دلار به فعالیتهای بالادستی خود در مناطق مختلف دنیا اختصاص داده بود.
این شرکت یک پروژه پرهزینه و بزرگ تزریق آب را برای افزایش تولید خود و کسب عنوان بزرگترین تولیدکننده نفت در عراق را در دست اجرا دارد، اما آینده این پروژه در یک هالهای از ابهام قرار دارد.
شرکت بیپی شرایط کنونی را با دقت دنبال میکند و در گام نخست سرعت اجرای پروژه تزریق آب کاهش یافته است. صدها نفر از کارکنان شرکتهای خارجی عراق را در دو هفته اخیر ترک کردهاند. بسیاری از پروژههای توسعهای نیز به ویژه در جنوب عراق تا آرام شدن شرایط متوقف شدهاند.
شرکت بیپی در میدانهای رمیله شمالی و جنوبی بیش از یک میلیارد دلار در سال گذشته هزینه کرده است. در پنج سال آینده نیز سالانه ۲ /۱ میلیارد دلار در این میدانها هزینه خواهد شد.
شرکت انگلیسیتبار بیپی با شرایط پرفرازونشیبی روبهرو و آینده طرحهای آنها با تردیدهای بسیاری مواجه است. سایر شرکتهای نفتی نیز با وضعیت کم و بیش مشابهی روبهرو هستند. بدین ترتیب این پرسش پدید آمده که آیا رؤیاهای شرکتهای بینالمللی در عراق را باید بر باد رفته دانست؟
البته باید توجه داشت که امریکاییها با زیرکی خود را از توسعه میادین نفتی عراق کنار کشیدهاند و به دنبال کسب درآمدهای نفتی این کشور هستند؛ مانند همان اقدامی که در عربستان سعودی پیاده کردند و این کشور را دوشیدند. عراقیها نسبت به این موضوع آگاه شدهاند و به سمت همکاری با بلوک شرق قدم برداشتهاند، همین موضوع برای عصبانیت ترامپ کافی است تا هم مقابل بغداد برای خروج نیروهای امریکایی بایستد و هم این کشور را تهدید کند اگر به خواستههای آنها تن ندهد بغداد را به آشوب میکشاند.