سرویس اقتصادی جوان آنلاین: در‌حالی‌که بخش خصوصی فعال در حوزه فولاد، توزیع ناعادلانه از سوی برخی کارخانجات را دلیل بروز بازار سیاه فولاد می‌دانند، معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صمت کنترل و بررسی مداوم بازار را چاره کار می‌داند و معتقد است که مشکل ما در صنعت فولاد، تولید نیست، بلکه وجود تقاضا‌های سوداگرانه است. اگر سه هفته کنترل‌ها و بررسی روی بازار را ادامه دهیم این مشکل حل خواهد شد.
روش توزیع فولاد از سوی کارخانجات دولتی که به‌زعم برخی از فعالان بازار از آن به‌عنوان توزیع ناعادلانه نام می‌برند، سال‌هاست مورد کشمکش و اختلاف فعالان خصوصی و دولتی فولاد بوده است. این روز‌ها نیز نبود شفافیت در توزیع و افزایش تقاضا‌های سوداگرانه از سوی دلالان بازار به بروز بازار سیاه فولاد دامن زده و موجب افزایش قیمت‌ها شده است.
در این خصوص حمیدرضا نامی، رئیس هیئت مدیره انجمن حمایت از تولیدکنندگان تجهیزات کشاورزی در گفت‌و‌گوی ویژه خبری شبکه دو سیما با بیان اینکه درباره تشکیل بازار سیاه فولاد در کشور فولاد مبارکه باید پاسخگو باشد، افزود: «مکانیسم‌هایی مانند سامانه بهین‌یاب وزارت صمت می‌تواند به شفافیت موضوع و سرنوشت تهیه و توزیع فولاد در بورس کالا کمک کند.»
وی در خصوص تشکیل بازار سیاه در صنعت فولاد تصریح کرد: «از آنجا که هر تولید‌کننده‌ای می‌خواهد تولیداتش را در حجم انبوه و دردسر کمتر به بازار تزریق کند به این منظور فاصله در انبار فولاد مبارکه و ورودی انبار‌های ما با ایجاد انحصار سبب بازار سیاه می‌شود. از این رو مسئولان فولاد مبارکه باید پاسخگوی سؤال شما در خصوص تشکیل بازار سیاه باشند.»
سامانه بهین یاب بدون عیب نیست
همچنین مهدی بستانچی، عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان سیستم‌های تهویه مطبوع در ارتباط زنده تلفنی با این برنامه گفت: «سامانه بهین‌یاب وزارت صمت مانند دیگر سامانه‌های موجود، به‌رغم موفقیت‌ها و محاسن، دارای معایب و ایراداتی نیز است.»
وی ادامه داد: «محاسبات سامانه بهین‌یاب، در طول زمان معین و مشخص ظرفیت‌ها و توانایی‌های مصرف‌کنندگان و عرضه‌کنندگان را مورد بررسی قرار می‌دهد، این در حالی است که می‌توان در طول زمان بررسی بهین‌یاب، از ظرفیت عنوان شده برخوردار نباشند، در این صورت ممکن است عرضه به درستی و عادلانه شکل نگیرد.»
بستانچی گفت: «وقتی ورق‌های فولاد در بازار آزاد عرضه می‌شود بدان معناست که در درب کارخانه توزیع عادلانه‌ای صورت نگرفته است.»
دفاع معاون وزیر از سیاست‌های فولادی وزارت صمت
جعفر سرقینی، معاون امور و صنایع وزارت صمت در ارتباط تلفنی با این برنامه با دفاع از سیاست‌های فولادی وزارت صنعت گفت: «سامانه بهین‌یاب ما بدون نقص نیست و بحث بازار آزاد همیشه وجود داشته و دارد، اما تا آذر‌ماه امسال هیچ وقت تفاوت بازار آزاد و بورس کالا بیش از ۶ درصد نبود، اما در هفته اخیر این نرخ با ۳۰ درصد تفاوت در بازار آزاد عرضه می‌گردد، به نظر بنده این تفاوت قیمت را می‌توان التهاب مقطعی و زود‌گذر بر‌شمرد.»
حمیدرضا عظیمیان، مدیرعامل فولاد مبارکه در سومین ارتباط تلفنی با این برنامه افزود: «هم راستای سامانه بهین‌یاب شرکت فولاد مبارکه هم سامانه مچینگ دارد که از آن طریق می‌تواند مصرف‌کنندگان را شناسایی و تقسیم و توزیع درستی را انجام دهد، اما طبق ضوابطی که ستاد تنظیم بازار برایمان وضع کرده، فعلاً از این سامانه استفاده نمی‌کنیم و فقط سامانه بهین‌یاب اقدام به شناسایی متقاضیان این صنعت می‌نماید.»
نامی، رئیس هیئت مدیره انجمن حمایت از تولیدکنندگان تجهیزات کشاورزی در استودیو با طرح سؤالی از مدیرعامل فولاد مبارکه گفت: «بازار سیاه فعلی صنعت فولاد، بیانگر باگ‌های موجود در سامانه شما یا سامانه بهین‌یاب وزارت صمت می‌باشد، این اتفاق را چگونه توضیح می‌دهید؟»
عظیمیان، مدیرعامل فولاد مبارکه در ادامه ارتباط تلفنی در پاسخ به سؤال مطرح شده اظهار داشت: «تقصیر ایجاد بازار سیاه بر گردن فولاد مبارکه نیست.»
سرقینی در ادامه افزود: «مشکل ما در صنعت فولاد، تولید نیست، بلکه وجود تقاضا‌های سوداگرانه است، اگر سه هفته کنترل‌ها و بررسی روی بازار را ادامه دهیم این مشکل حل خواهد شد.»
عرضه ۶۰ درصد ورق فولادی گرم در بورس
معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه اکنون ۶۰ درصد ورق فولادی گرم را در بورس و ۴۰ درصد آن را به صورت مچینگ عرضه می‌کنیم، گفت: «قبلاً دو عرضه در بورس داشتیم که توافق شد این تعداد به چهار عرضه در بورس برسد، بنابراین فولاد مبارکه، هر هفته محصولاتش را در بورس عرضه می‌کند.»
سرقینی با اشاره به قیمت فعلی این محصولات ادامه داد: «قیمت یک مقطع نباید ملاک عمل قرار گیرد، بلکه قیمت مقاطع مختلف را باید با هم بسنجیم تا میانگین قیمتی به دست بیاید. به زودی مشکلات قیمتی حل خواهد شد.»
وی با اشاره به اینکه صنایع کوچک و متوسط می‌توانند از طریق سامانه «بهین‌یاب» مواد‌اولیه از جمله ورق‌های فولادی را تأمین کنند، گفت: «تقاضا برای خُرد، کلان و متوسط هیچ تفاوتی ندارد. صنایع کوچک و متوسط در این سامانه نام‌نویسی کنند. فقط به صنایعی مانند لوازم‌خانگی و خودرو که محصولاتش توسط دولت قیمت‌گذاری می‌شود، اجازه مچینگ دادیم.»
خودروسازان پر مصرف‌ترین صنایع در فولاد
عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان سیستم‌های تهویه مطبوع هم در ارتباط تلفنی با این برنامه تصریح کرد: «۴۰ درصد ورق‌ها به صورت مچینگ فروخته می‌شود و صنایع خودروسازی، پرمصرف‌ترین صنایع در زمینه فولاد هستند.»
او با بیان اینکه ۵۰ درصد اشتغال کشور توسط صنایع کوچک و متوسط در کشور ایجاد شده است، اضافه کرد: «بخش زیادی از ورق‌های فولادی تولید شده را به صنایعی می‌دهیم که اشتغال زیادی ایجاد نمی‌کنند.»
ضرورت برنامه‌ریزی برای توزیع «اسلب»
دبیر‌انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران هم با حضور در این برنامه با بیان اینکه اکنون ۵/۲ میلیون تن «اسلب» مازاد در تولید داریم، گفت: «حدود ۲ میلیون تن ظرفیت مازاد تولید ورق گرم و به همین میزان هم ظرفیت مازاد تولید ورق سرد داریم.»
سید‌رسول خلیفه سلطان با اشاره به اینکه بازار سوداگری معمولاً در ماه‌های پایانی سال اتفاق می‌افتد، افزود: «از وزارت صمت باید انتظار داشته باشیم برای «اسلب» مازاد، برنامه‌ریزی کنیم. حدود ۲ میلیون تن می‌توانیم در کارخانجات دیگر ورق گرم تولید کنیم و حدود ۲ میلیون تن هم می‌توانیم ورق سرد تولید کنیم.»
وی اضافه کرد: «باید ۲ میلیون تن کارخانجات ورق گرم و ۲ میلیون تن کارخانجات ورق سرد، فعال شود تا هجوم تقاضا به کالا‌های تولیدی فولاد مبارکه کنترل شود.»
مدیرعامل فولاد مبارکه هم در ارتباط تلفنی با این برنامه گفت: «برای تأمین نیاز‌های ارزی و مواد‌اولیه خود حدود ۱۵ درصد از «اسلب» تولیدی خود را با اجازه دولت صادر می‌کنیم.» رضا محتشمی‌پور، معاون عملیات و نظارت بورس کالای ایران هم در ارتباط تلفنی تصریح کرد: «میزان عرضه اولیه ۱۰۰ تن در ورق گرم و ۱۱۰ تن در ورق سرد و ۵۰ تن در سایر ورق‌ها کاملاً توسط عرضه‌کننده تعیین می‌شود و بورس کالا هیچ محدودیتی برای عرضه هر مقدار از کالا ندارد.»
