سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: امسال سهم فیلم‌هایی که موضوعیت آن‌ها به تاریخ انقلاب و دفاع مقدس بازمی‌گردد در جشنواره فیلم فجر بیشتر از سال‌های گذشته به چشم می‌آید، به ویژه در بخش سودای سیمرغ که رقابت اصلی سینمای ایران در آن شکل می‌گیرد. «جوان» نگاه کوتاهی دارد به برخی از فیلم‌هایی که موضوع اصلی آن تاریخ انقلاب اسلامی و حوادث مهم آن است.
«آبادان یازده ۶۰» اهمیت رسانه در دفاع مقدس
در ماه‌های ابتدایی جنگ تحمیلی، بعد از اشغال شهر خرمشهر، محاصره شهر استراتژیک آبادان و احتمال سقوط این شهر می‌توانست تاریخ جنگ را به گونه دیگری رقم بزند. در این شرایط، رادیو آبادان با تلاش برخی از پرسنل آن به فعالیت خود ادامه می‌دهد. حضور این شبکه رادیویی در شرایط بغرنج جنگی باعث می‌شود تا رسانه‌ای به نام رادیو وظیفه مهمی را بر عهده بگیرد. فیلم سینمایی «آبادان یازده ۶۰» روایت‌کننده بخش نادیده‌ای از دفاع مقدس به نام نقش رسانه در دفاع است. این فیلم سینمایی به کارگردانی مهرداد خوشبخت در بخش سودای سیمرغ حضور دارد. خوشبخت، متولد آبادان است و تا پیش از «آبادان یازده ۶۰»، سه فیلم سینمایی را کارگردانی کرده و چند سریال تلویزیونی را جلوی دوربین برده است.
«درخت گردو» روایت جنایتی علیه بشریت
محمدحسین مهدویان، سینمای بلند را با «ایستاده در غبار» که اثری دفاع مقدسی بود، تجربه کرد. پس از آن با فیلم‌های «ماجرای نیمروز» و «رد خون»، این سینما را ادامه داد، اگرچه در «لاتاری» از فضای دهه ۶۰ و جنگ تحمیلی دور شد، اما در فیلم جدیدش «درخت گردو» باز هم به فضای جنگ و دهه ۶۰ بازگشته است. «درخت گردو» به ماجرای حمله شیمیایی به سردشت می‌پردازد؛ اتفاقی که جنایت علیه بشریت را از سوی رژیم بعث عراق رقم زد. مهدویان در فیلم جدیدش با جدا شدن از سیدمحمود رضوی تهیه‌کننده کارهای قبلی‌اش، اولین تجربه همکاری با سیدمصطفی احمدی، تهیه‌کننده برنامه دورهمی را پشت سر گذاشت. شاید یکی از دلایل حضور مهران مدیری در فیلم «درخت گردو» نیز همین موضوع باشد. گفته شده که مدیری در این فیلم ایفاگر یک نقش جدی است.
«لباس شخصی» تجربه یک فیلم اولی
فیلم سینمایی «لباس شخصی» در دو بخش نگاه نو و سودای سیمرغ حضور دارد. کارگردان آن امیرعباس ربیعی است و کار به تهیه‌کنندگی حبیب والی‌نژاد جمع شده است. «لباس شخصی» مانند «آبادان یازده ۶۰» از محصولات سازمان اوج است. در این فیلم از حضور بازیگران چهره سینمایی استفاده نشده و به جای آن جمعی از بازیگران تئاتر جلوی دوربین سینما قرار گرفته‌اند. داستان «لباس شخصی» به یکی دیگر از حوادث کمتر شنیده شده تاریخ انقلاب یعنی موضوع حزب توده می‌پردازد. گفته شده این فیلم یکی از جنجالی‌ترین فیلم‌های این دوره از جشنواره است. در خلاصه داستان لباس شخصی، آمده است: «بهترین حربه برای ضربه، دوستی است، چون پیچیدگی در سادگی اوست و به لباس شخصی‌ها بیشتر شک کن!»
«روز صفر» عبدالمالک
با فاصله گرفتن از تاریخ انقلاب دهه ۶۰، سعید ملکان که در سینما بیشتر او را به عنوان چهره‌پرداز و تهیه‌کننده می‌شناختند، در اولین تجربه کارگردانی‌اش، سراغ یکی از جنجالی‌ترین اتفاقات دهه ۸۰، یعنی بازداشت عبدالمالک ریگی تروریست معروف جنوب شرق کشور رفته است. بازداشت ریگی یکی از پیچیده‌ترین عملیات‌های امنیتی و نظامی کشور را رقم زد؛ اتفاقی که در اسفند ماه ۸۸ رقم خورد. ملکان در معرفی فیلمش سعی کرده که هیچ اطلاعاتی ارائه نکند و به جمله کوتاه «روایتی متفاوت از یک اتفاق ملتهب معاصر است» اکتفا کرده است. فیلمنامه «روز صفر» را ملکان و بهرام توکلی به صورت مشترک نوشته‌اند. این دو فیلمساز سال گذشته با فیلم «غلامرضا تختی» در جشنواره فجر حاضر بودند و آن‌ها در سال پیش از آن نیز با «تنگه ابوقریب» به فجر آمده بودند.
علاوه بر بخش نگاه نو و سودای سیمرغ، در بخش مستند دو مستند «بانو» به کارگردانی محمد حبینی منصور و «مهدی عراقی را بکش» به موضوع دفاع مقدس و تاریخ انقلاب پرداخته‌اند.
معرفی داوران جشنواره در ۳ بخش
امسال یک تیم ثابت وظیفه داوری سه بخش از جشنواره سی‌وهشتم فیلم فجر را بر عهده خواهد داشت. بر اساس اعلام روابط عمومی جشنواره فیلم فجر داوری‌ها در بخش مستند، کوتاه و نگاه نو را مهدی جعفری، روح‌الله حجازی، مصطفی رزاق‌کریمی، فرشته طائرپور و هادی مقدم‌دوست برعهده خواهند داشت. دبیرخانه جشنواره در دفاع از یکپارچگی داوری‌ها در جشنواره، مدعی شده است: «قضاوت پنج داور بر فیلم‌های سه بخش جشنواره فیلم فجر یکی از اتفاقات قابل‌توجه جشنواره فیلم فجر امسال است که نه تنها بدعت نیست که در راستای نزدیک شدن به تعاریف استاندارد، اتفاق مثبتی می‌تواند باشد.»
در دوره سی‌وهشتم جشنواره فیلم فجر تصمیم جدیدی گرفته شده که روال ادوار گذشته را بر هم می‌زند؛ امسال هیئت داوران بخش مستند، بخش فیلم کوتاه و بخش نگاه نو را یک هیئت داوری ارزیابی می‌کند و یکی شدن هیئت داوران این سه بخش از مهم‌ترین تغییراتی است که در این دوره شاهدیم. باید توجه داشت که حتی اگر مدیران این جشنواره قدیمی داخلی، پنج یا هفت داور را برای داوری فیلم‌های همه بخش‌های جشنواره (سودای سیمرغ، نگاه نو، مستند و کوتاه) انتخاب می‌کردند، اتفاق حرفه‌ای‌تری رخ داده بود. این الگویی است که جشنواره‌های بین‌المللی مانند «کن» و «برلین» بر اساس آن فیلم‌ها را داوری می‌کنند و البته می‌تواند پایانی باشد بر این دیدگاه که سینما تنها فیلم‌های داستانی است.»
علاوه بر این سه بخش، داوران بخش تبلیغات سینمایی نیز معرفی شدند و اکنون علاقه‌مندان به سینما در انتظار معرفی داوران بخش مسابقه سینمای ایران (سودای سیمرغ) هستند که بخش اصلی جشنواره فیلم فجر را تشکیل می‌دهد. در روز‌های ملتهبی که سینما پشت سر گذاشته برخی از چهره‌های سینمایی مدعی شده بودند که از آن‌ها برای داوری دعوت شده است، اما آن‌ها حاضر به همکاری با فجر نشده‌اند! حتی یک بازیگر بیکار سینما نیز مدعی شده بود قرار بوده به عنوان مجری برنامه افتتاحیه جشنواره حضور داشته باشد ولی وی از این کار سر باز زده است. این ادعای مضحک در حالی مطرح شد که جشنواره فیلم فجر امسال افتتاحیه نخواهد داشت.
