مامان! من می‌ترسم تنها بخوابم

سرویس سبک زندگی جوان آنلاین: دانشمندان معتقدند در طول خواب، مغز به بازسازی خود می‌پردازد، هورمون‌های رشدکرده را آزاد، حافظه را تقویت و خاطرات بی‌اهمیت را پاک می‌کند. همچنین بر این باورند که از دست دادن یک ساعت از خواب مفید شب توانایی شناختی یک کودک ۱۲ ساله را در حد یک کودک ۹ ساله کاهش می‌دهد. این یک ساعت دیر خوابیدن در کودکان در صورتی که یک هفته ادامه یابد می‌تواند به کاهش نمره هوش بینجامد.

نیمه‌های شب بود که صدای گریه کودک، مادر را بیدار کرد. کودک توی رختخوابش نشسته بود و های‌های گریه می‌کرد. او برای اولین بار دچار بی‌خوابی شده بود و هر کاری می‌کرد مثل آدم بزرگ‌ها خواب سراغش نمی‌آمد. مادر تمام راهکار‌هایی را که بلد بود انجام داد، حتی نیمه شب از جست‌وجوی اینترنت مدد خواست، اما بی‌فایده بود. کودک دچار اختلال خواب شده بود و خودش از این بی‌خوابی تحمیلی واهمه داشت. حتی مادر برایش دیفن‌هیدرامین تجویز کرد، ولی باز هم انگار خواب با چشم‌های دخترش قهر بود. مادر و پدر هر دو عصبی از یک بی‌خوابی شبانه او را سرزنش می‌کردند، اما واقعاً او بی‌گناه بود. او می‌گفت چشم‌هایش را که می‌بندد می‌ترسد و مجبور می‌شود سریع آن را باز کند. از خوابیدن واهمه داشت. از طرفی می‌ترسید فردا توی کلاس درس کسل باشد و مورد تنبیه قرار بگیرد. هر دوی این ترس‌ها آزاردهنده بود و بدون چاره. در نهایت بعد از کلی گریه و پف کردن چشم‌هایش ساعت ۶ صبح از خستگی بیهوش شد و مادر تنها کاری که می‌توانست انجام دهد نفرستادن او به مدرسه بود تا حداقل چند ساعتی در روز بخوابد.
این روز‌ها دنیای عجیب ما بزرگ‌تر‌ها چیزی جز وحشت برای کودکان به ارمغان نمی‌آورد. آن‌ها همواره می‌ترسند و دغدغه والدین کابوس شبانه آن‌ها می‌شود. آن‌ها از جدایی و دعوای والدین به شدت می‌هراسند. اگر به هر دلیل شاهد بازداشت والدین باشند به شدت تحت تأثیر حادثه قرار گرفته و شاید دچار کابوس‌های شبانه شوند. متأسفانه کوچکی خانه‌ها و طولانی شدن ساعات بیداری کودکان دلیل مهمی ا‌ست تا آن‌ها در جریان تمام وقایع اجتماعی خانوادگی و حتی اجتماعی قرار بگیرند. والدین فرصتی برای گفت‌وگوی دو نفره ندارند و بالطبع مجبور می‌شوند درباره برخی مسائل مهم جلوی کودکان حرف بزنند. آن‌ها خیلی زود با دغدغه مالی آشنا می‌شوند. معنی قهر و آشتی‌ها را می‌فهمند و وقتی مدام از خبر‌های دلهره‌آور حرف به میان آید کودک تمام ترس‌ها را در درون خود پنهان می‌کند.

کابوس نوعی اختلال خواب است که در کودکان خطرناک‌تر از بزرگ‌ترهاست و لازم است تفاوت هراس شبانه با کابوس مشخص شده و با هم اشتباه گرفته نشود. در حالت هراس شبانه کودک با جیغ و فریاد و ضربان قلبی تند در حالی که چشم‌هایش باز است از خواب می‌پرد، اما او در واقع خواب است و بعد از مدت کوتاهی دوباره به خواب عمیق فرومی‌رود و در زمان بیداری چیزی از اتفاقات شب را به خاطر نمی‌آورد، ولی اوضاع کابوس دیدن فرق می‌کند. کودک با دیدن صحنه‌ای که اغلب تکرارشونده است از خواب می‌پرد. او در این کابوس‌ها با واقعیت‌های زندگی روبه‌رو می‌شود. با چهره تلخ دنیا روبه‌رو می‌شود و آن دنیای گل و بلبل و پر از دوستی که والدین برایش تصور کرده‌اند با دیدن صحنه‌هایی از واقعیت که می‌تواند به تلخی از دست دادن یا بیماری والدین باشد محو شده و پدر و مادر را دچار نگرانی می‌کند. حرف از نزاع و درگیری شاید برای ما یک بحث عامیانه باشد، اما بزرگنمایی کودکان و قدرت خیالبافی آن‌ها می‌تواند یک غول ترسناک بسازد که آن‌ها را می‌ترساند.

یکی از دلایلی که کودکان دوست دارند کنار والدین به خصوص مادر بخوابند و این جدایی برایشان دشوار می‌شود، همین مسئله ترس است. آن‌ها به دلیل وابستگی عاطفی زیاد به والدین و ترس از دست دادنشان مجبورند تمام مدت کنارشان بمانند و بعضی از آن‌ها اگر نیمه شب حضور والدین را کنار خود احساس نکنند دچار وحشت می‌شوند. پس وظیفه والدین است که آن‌ها را از سنین پایین به تنها خوابیدن در اتاقشان عادت دهند. برای تسهیل در این تصمیم مهم لازم است بعضی نکات را در نظر بگیرید.

اجازه ندهید کودکان هنگام خواب بازی یارانه‌ای مخصوصاً بازی‌های خشن جنگی انجام دهند. فضای خیالی بازی‌ها و فیلم‌های وحشتناک اضطراب شبانه آن‌ها را زیاد می‌کند و میلشان را به بودن کنار والدین بیشتر.
از دادن خوراکی‌های کافئین‌دار مانند قهوه و شکلات به کودکان خودداری کنید و آن‌ها را با شکم پر راهی تخت‌شان نکنید.

گاهی اشیای بسیار ساده باعث قصه‌پردازی ذهنی کودکان شده و آن‌ها را می‌ترساند، حتی اگر آن شیء معمولی باشد. در چنین شرایطی وسایل ترسناک در ذهن کودک را از دیدش مخفی کنید. حتماً با کودکانی مواجه شده‌اید که از یک عروسک خاصی می‌ترسند و با دیدنش آن را با خشم پرتاب می‌کنند یا با دیدن یک کارتون خاص کانال تلویزیون را عوض می‌کنند.
کودک را با آرامش خاطر و مهربانی راهی خواب کنید. بگذارید بدون ترس و واهمه راهی اتاق شود و نگران هر ماجرایی از جمله دعوای شما با همسرتان نباشد. به او اطمینان خاطر بدهید که همیشه کنارش هستید و هر وقت از شب که بیدار شد یا ترسید می‌تواند به آغوش آن‌ها پناه ببرد. به آن‌ها یاد بدهید تنها خوابیدن آن‌ها به معنی دوست نداشتن آن‌ها نیست.

برای تنها خوابیدن‌هایش هدیه بخرید و او را به این کار شایسته‌ای که موفق به انجامش شده تشویق کنید. حتی اگر لازم است روی در اتاقش یک کاغذ بچسبانید و شب‌های تنها خوابیدنش را با یک برچسب مشخص کنید. تمام اسباب‌بازی‌ها و عروسک‌هایی که برایش ایجاد ترس می‌کند را مخفی کنید. تا رفتن به خواب عمیق کنارش بمانید و اتاق را ترک نکنید. اتاقش را با رنگ‌ها و وسایل آرام‌بخش و شاد تزئین کنید. حتماً چراغ خواب را روشن کنید. اگر مدت زیادی در رختخواب ماند و خوابش نبرد بدنش را ماساژ بدهید و یا پیشانی‌اش را بمالید.
اگر تمام این اقدامات را انجام دادید و کودک باز هم از خوابیدن می‌ترسد آن وقت باید با پزشک مشورت کرده و برای این مشکل یک راه حل مناسب پیدا کنید.