سرويس فرهنگ و هنر جوان آنلاين: محمد اسدی جوزانی دارای لیسانس نقاشی از دانشگاه تهران و فوقلیسانس از دانشگاه تربیت مدرس است که هشت دوره داوری جشنواره هنرهای تجسمی بسیج را به عهده داشته است. این هنرمند سالهاست از روی علاقه و ارادتی که به شهدا و مبارزان انقلابی دارد تمام هم و غم خود را مصروف به کشیدن پرتره آنها کرده است؛ به گونهای که تاکنون آثار زیادی از شهدای دفاع مقدس و مدافع حرم از خود به جای گذاشته است؛ تصاویری که میتوان گفت فارغ از یک نقاشی ساده دارای روحی است که هر بیننده را به سمت خود میکشد؛ ازجمله تصویر سردار شهید قاسم سلیمانی در قاب که در فضای مجازی و حقیقی دست به دست میشود.
از چه زمانی و چطور پرتره شهدا را شروع کردید و فکر میکنید چه خلأیی در این زمینه وجود دارد؟
سال ۶۳ بود که یک بار تازه از جبهه آمده بودم و دیدم بچههای گروه تبلیغات مشغول کشیدن نقاشی شهدا هستند. خیلی علاقهمند شدم این کار را انجام بدهم. به من گفتند اگر بتوانی در طول سه ماه با وسایلی که در اختیارت قرار میدهیم نقاشی را تحویل بدهی مشکلی برای همکاری نیست. من هم قبول کردم. خیلی دوست داشتم چهره شهدا را بکشم.
موضوعات دیگری با سبکهای دیگر کار کردهاید؟
از همان ابتدا به خاطر علاقه و ارادت به شهدا به دنبال پرتره آنها بودم. برای نقاشی شهدا از تکنیک آبرنگ برای نقاشی استفاده کردم، چون حسی و روحی است. از آنجا که خود شهدا روحیه معنوی دارند، تلاش کردم بتوانم این حالت معنوی شهدا را روی کاغذ نیز به ثبت برسانم. کار با آبرنگ مشکلتر است ولی با آن بهتر میتوان چهره شهدا را نقاشی کرد.
خارج از کشور هم نمایشگاهی داشتهاید؟
بله؛ به صورت گروهی نمایشگاههایی در کشورهایی، چون عراق، آذربایجان، تاجیکستان و... داشتهام.
مبارزان غیرایرانی هم نقاشی کردهاید؟
سعی کردهام شهدای بینالملل و مبارز را نقاشی کنم که خوشبختانه بازتاب خوبی در این کشورها داشته است. مثلاً نقاشی احمد شاه مسعود و شهید مغنیه با اقبال مواجه شد؛ همچنین نقاشی شیخ زاکزاکی در نیجریه توجه زیادی به خود جلب کرد و در فضای مجازی هم خیلی انتشار یافت.
در ایران بازخوردها چطور بوده است؟
خدا را شکر بازدیدکنندگان از دیدن تصاویر نقاشی شده شهدا هم از نظر کیفیت و هم از نظر محتوای تصاویر راضی بودند. به نظرم وقتی موضوع مشخص باشد میتواند مخاطب خود را پیدا کند و قطعاً تأثیرگذاری دارد؛ البته من نمایشگاه انفرادی نداشتم و علاقهای هم به این کار ندارم. این بار به اصرار دوستان در حوزه هنری بود که از من خواستند نمایشگاه فردی بزنم.
چرا؟
چون اعتقاد دارم نمایشگاه جمعی گیراتر و منظمتر است و به نوعی کارهای متنوع از هنرمندان بیشتری عرضه میشود.
از طرف خانواده شهدا هم بازخوردی برای کارهای شما بوده است؟
بله؛ چند وقت پیش خانواده شهید عدالت اکبری شهید مدافع حرم تصویر شهید را دیدند. از من سؤال کردند که چقدر با ایشان آشنایی و ارتباط داشتم؟ گفتم اصلاً شناختی ندارم. چون مدافع حرم بود و من علاقه دارم پرتره این شهیدان عزیز را بکشم این کار را کردم. آنها گفتند خیلی شبیه خودش است. فکر کردیم آشنایی قبلی با هم داشتید. همانجا تابلو را به خانواده شهید اهدا کردم. بهشخصه اعتقاد دارم مدد خود شهدا برای تأثیرگذاری تصاویر و انتقال حس وجود دارد و من تابلوهای شهدا را با کمک خودشان میکشم؛ به همین خاطر فکر میکنم تأثیرگذاری بیشتری روی مخاطبان دارد.
با دیگر نقاشانی که کار تصاویر شهدا را دنبال میکنند هم ارتباط دارید؟
با آقای شهریاری در اینستاگرام مرتبط هستم و کارهای ایشان و برخی از هنرمندان را دنبال میکنم ولی ارتباط غیر از این ندارم.
نقاشان خارجی چطور؟
کارهای برونمرزی از شهدای بینالمللی داشتهام و در نمایشگاههای خارج از کشور صحبتهایی کردهام ولی ارتباط نگرفتم.
شما کارهای زیبا و اثرگذاری دارید؛ چرا در فضای مجازی فعال نیستید؟
اصولاً یک هنرمند تمام هم و غم و خود را روی اثر میگذارد تا کاری خوب و باکیفیت ارائه دهد. برای همین هم معمولاً هنرمندان تمایلی به عرضه ندارند و کمتر مجالی در این امور پیدا میکنند. من هم متأسفانه این کار را نکردم. اخیراً فرزندم برخی از آثارم را در صفحه اینستاگرام گذاشته است که به لطف خدا و مدد شهدا بازخورد خوبی هم داشت؛ مثل تصویر شیخ ابراهیم زاکزاکی که تقریباً یک تا دو میلیون بازدید پیدا کرد و منتشر شد یا شهید سردار سلیمانی که آن هم همین حدود بازدیدکننده داشت. البته قبل از اینکه اینستاگرام صفحه من را ببندد و به نوعی ترور اینستاگرامی بشوم. حالا دوباره صفحه باز کردهام.
در سایر شبکههای اجتماعی نیستید؟
نه؛ فقط در اینستاگرام صفحه دارم که این هم پسرم برایم راه انداخته و برخی کارهایم را آنجا گذاشته است. روزی یک ساعت وقت میگذارم و در فضای مجازی هستم؛ هم از کارهای ارائه شده دیگر هنرمندان الهام میگیرم و هم به سؤالاتی که پرسیده میشود پاسخ میدهم.
کدام آثار شما به نسبت بقیه بیشتر دیده شده و به شهرت رسیده است؟
تصویر شهید آوینی و شیخ زاکزاکی که البته بیشتر در نیجریه شناخته شد و اخیراً هم تصویر سردار سلیمانی که بازدیدکننده زیادی داشت.
کارهای شما سفارشی است؟
بله؛ عمدتاً سفارش حوزه هنری یا سازمانی هستند البته الان که بازنشسته شدهام فرصت بیشتری برای کارهای دلی خودم دارم؛ مثل نقاشی مجید قربانخانی شهید مدافع حرم که زندگی او متحول شد؛ طوری که راهی سوریه گردید و شهید شد. این کارها را بدون اینکه سفارشی باشد انجام میدهم و دوستشان هم دارم؛ هرچند هزینههای کارهایم بیشتر شده است؛ مثلاً کاغذ آبرنگ ۱۵۰ هزار تومان است که با هر خطایی دیگر قابل استفاده نیست و باید دور انداخت.
هر پرتره چقدر زمان میبرد؟
دوست ندارم یکنفس و یکسره کار انجام بدهم. در طول دو سه شب، هر بار سه تا چهار ساعت وقت میگذارم تا کار خوبی از آب دربیاید.
شما در تصاویر تغییری هم میدهید؟
من از روی عکسها کار میکنم. پایاننامهام هم با موضوع تأثیر رنگ روی حالات روحی و روانی روی تابلو بود. همیشه سعی کردهام تا حالات تصاویر را با کمک رنگها نشان بدهم. استادانی هم که کارها را دیدهاند روی این موضوع صحه گذاشتهاند. در همین راستا گاهی تغییراتی روی تصاویر دارم مثل حالات لبها و گونهها که برای تأثیرگذای بیشتر روی مخاطب و انتقال حس است.
آموزش نقاشی هم دارید؟
بله؛ در کارگاه آقای عصمتی یکی از دوستانم کلاسی برای علاقهمندان دایر کردهام و آموزش میدهم.
به نظر شما مسئولان چقدر دغدغه هنر دارند؟
تقریباً هیچ. از میان مدعوین به نمایشگاه مسئولان نمیآیند. یک بار یکی از همین مسئولان مصاحبهای داشت. از او دعوت کردم گفت فرصت نمیکنم. گفتم شما برای مصاحبه وقت دارید، اما برای دیدن نمایشگاه شهدا وقت نمیکنید که آخر سر هم نیامد؛ البته معتقدم به عنوان هنرمند ما در هنر باید کارمان را انجام دهیم و منتظر نمانیم که از ما حمایت شود. چون اگر بخواهیم صبر کنیم این اتفاق نمیافتد و فقط زمان را از دست میدهیم.