سرویس بین الملل جوان آنلاین: ولفگانگ ایشینگر، رئیس کنفرانس مونیخ، امسال هم پیش از برگزاری این گردهمایی سهروزه که از روز جمعه با حضور بیش از ۵۰۰ شخصیت جهانی آغاز شده، با رسانههای آلمانی گفتگو کرد. ایشینگر با بحرانی توصیف کردن وضعیت جهان، نقش غرب در این زمینه را زیر سؤال برد و موج انتقادها از امریکا را کلید زد. فرانک والتر اشتاینمایر، رئیسجمهور آلمان هم در برنامه افتتاح مونیخ، به صورت مستقیم از سیاستهای امریکا انتقاد کرد و اقدام دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا در خروج از توافق هستهای با ایران (برجام) را به باد انتقاد گرفت و گفت: «رد توافق هستهای ایران، اشتباه بود. خاورمیانه، امنتر نشد. در عوض، این منطقه الان خطرناکتر است. ما در حال بازگشت به معضل امنیتی کلاسیک هستیم؛ بیاعتمادی بیشتر، تسلیحات بیشتر، ناامنی بیشتر.» این موضعگیری که انتقادی صریح از سیاست خارجی دولت امریکا و پیامدهای منفی آن بر همکاریها واشنگتن با دیگر کشورهای غربی است، واکنش تند مایک پمپئو، وزیر امور خارجه امریکا را به دنبال داشت. پمپئو این انتقادها را بیاساس خواند و گفت که ممکن است امریکا با متحدان غربی خود در بسیاری از مسائل اختلافات تاکتیکی داشته باشد، اما بر سر تحلیل کلی اوضاع اتفاق نظر وجود دارد. وزیر امور خارجه امریکا افزود: «غرب در حال پیروزی است و ما به همراه هم در مسیر پیروزی هستیم. این ارزیابی که گویا پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) به پایان خود رسیده نیز، درست نیست.» این در حالی است که ماکرون پس از سخنرانی پمپئو نه تنها موضعگیری وی را تأیید نکرد بلکه ضمن هشدار درباره تضعیف غرب گفت که امریکا ظرف سالیان گذشته سیاستی را دنبال کرده است که عملاً برخاسته از تجدیدنظر در تعامل این کشور با اروپا است.
غرب مقابل غرب
بحثهایی از این دست که به سکه رایج بحثها در مونیخ تبدیل شده، شکاف میان امریکا و اروپا را در کنفرانس امسال بیش از پیش، مشهود کرد و نشانههای آن در سخنرانی هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان هم برجسته بود. ماس گفت: «برای مدت طولانی، ما اروپاییها چشمان خود را به روی این واقعیت بستهایم که خروج امریکا از توافق نظامی و معاهدات بینالمللی چه معنایی برای ما دارد.» وی همچنین خواستار ایجاد یک اتحاد امنیتی و دفاعی اروپایی به عنوان ستون قوی و اروپایی ناتو شد.
با این حال، ینس استولتنبرگ، دبیرکل سازمان ناتو به شدت از این روند انتقاد کرد و درباره اقدامات دفاعی موازی و تلاشهایی که باعث دوری از ایالات متحده امریکا میشود، هشدار داد. استولتنبرگ گفت: «هر تلاشی برای فاصله بین اروپا و امریکای شمالی نه تنها استحکامات فراآتلانتیک و توانایی ما برای رقابت در سطح جهانی را تضعیف میکند بلکه این مسئله خطر تقسیم اروپا را هم به دنبال خواهد داشت. من به اروپای تنها و امریکای تنها اعتقادی ندارم، اروپا و امریکا باید با هم باشند.»
اسپر و پمپئو دروغ میگویند
وانگ یی، وزیر خارجه چین دیگر مقام حاضر در مونیخ بود که از سیاستهای امریکا انتقاد کرد و گفت که امریکا برای تأمین منافع خود در منطقه غرب آسیا حضور دارد و بهای آن ناامنی بیشتر و فقر فراگیرتر برای منطقه است. وی از کشورها خواست به جای در پیش گرفتن رویکردهای نظامی، به دنبال همکاری در خاورمیانه بر اساس منافع متقابل باشند. وی به اظهارات وزرای دفاع و خارجه امریکا که در سخنرانیهای خود در مونیخ تکنولوژیهای هوش مصنوعی چین را به باد انتقاد گرفته بودند پاسخ داد و تأکید کرد حرفهای «مارک اسپر» و «مایک پمپئو» دروغ و تهمت است. وزیر خارجه امریکا گفته بود که هواوی و دیگر شرکتهای دولتی فناوری چین، به عنوان اسب تروای اطلاعاتی چین عمل میکنند.
سیاستهای ترامپ، موضع تند جان کری، وزیر خارجه اسبق این کشور را هم به دنبال داشت. وی در گفتگو با شبکه خبری دویچهوله، رئیسجمهور امریکا را به «تکه تکه کردن ناتو» و «توهین به آنگلا مرکل» و دیگر رهبران اروپایی متهم و تأکید کرد: «ترامپ ناتو را تکه تکه کرده است، مردم را رانده، به آنگلا مرکل توهین کرده، به رهبران اروپا توهین کرده و افرادی مثل پوتین را ستایش کرده است که همگی این موارد غیر قابل قبول هستند.»کری همچنین گفت که ترامپ دروغ میگوید وقتی که میگوید تغییر آب و هوایی دروغ است.
ترامپ منتظر فروپاشی بود
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران هم که برای شرکت در این کنفرانس در مونیخ حضور دارد ضمن دیدار با مقامات حاضر در این نشست، روز شنبه به شدت از امریکا انتقاد کرد و گفت: «ترامپ پس از خروج از برجام منتظر بود تا حکومت ما فروبپاشد. فکر میکنم رئیسجمهور ترامپ مشاوران خوبی نداشته است. در آن زمان جان بولتون به او میگفت که ایران ظرف چند ماه به زانو در میآید. حالا هم کسی به ترامپ مشاوره میدهد که سعی میکند رفتار بولتون را تقلید کند و به او پیشنهاد ترور سردار سلیمانی را داد.» وزیر امور خارجه همچنین ترور سردار سلیمانی را اقدامی بزدلانه دانست و خاطرنشان کرد که واشنگتن در حالی سردار سلیمانی را هدف قرار داد که وی در یک خودروی غیرنظامی در حال حرکت بود و در مأموریتی برای پیشبرد صلح به عراق رفته بود و اقدام امریکا قطعاً اقدامی تروریستی بود. ظریف همچنین گفته که کشورهایی مانند عربستان خواهان کاهش تنش نیستند. او گفت: پس از شهادت سردار سلیمانی از عربها پیغامی دریافت کردیم که میگفتند ما خواهان مذاکره هستیم. همان روز پاسخ دادیم ولی دیگر جوابی از طرف آنها دریافت نکردیم.