سرويس ايران جوان آنلاين: حاشیه‌نشینی را باید محصول حکومت پهلوی دوم دانست. زمانی که شهرها بدون هیچ ضابطه‌ای شروع به گسترش کردند و روستاییان فقیرنشین هم به امید ساختن زندگی بهتر و کسب کار و بار پردرآمدتر به سمت آن‌ها روانه شدند. از همان زمان، تأمین مسکن اولین دغدغه مهاجران بود و به علت گران بودن خانه در مرکز شهرها، نگاه‌ها به سمت حاشیه‌های شهر چرخید که بهترین و نزدیک‌ترین مکان برای اسکان بودند. اما کم‌کم این مهاجرت‌ها افزایش یافت و به علت عدم نظارت مسئولان، میزان حاشیه نشینی‌ها هم بالا رفت. طی دهه‌های اخیر این اتفاق در اکثر شهر‌های ایران ادامه یافت و حالا در برخی از آن‌ها به یک بحران تبدیل شده است. چند روز پیش بود که شهردار زاهدان اعلام کرد: «۴۴ درصد از مردم این شهر حاشیه‌نشین هستند.» در همین رابطه کارشناسان هم معتقدند تا توسعه و ایجاد اشتغال متناسب در کل استان صورت نگیرد، این مهاجرت‌ها و گسترش حاشیه‌نشینی‌ها ادامه خواهد داشت. سیستان و بلوچستان در شرایطی استانی خشک و محروم به شمار می‌آید که بر اساس نتایج تحقیقات صورت گرفته، مشخص شده در طول سال شاهد ۱۷ میلیارد متر مکعب نزولات جوی است که تنها از ۵/۳ میلیارد متر مکعب آن به صورت‌های مختلف بهره‌برداری می‌شود و مابقی هدر می‌رود. حال اگر بخواهیم فقط در مورد ۱۳ میلیون متر مکعب آب و کار‌ها و اشتغالزایی‌هایی که با آن می‌شود در عرصه کشاورزی انجام داد، حرف بزنیم آنوقت است که مشخص می‌شود اکثر حاشیه نشینی‌ها محصول سوء مدیریت‌ها در زمینه‌های مختلف و بخصوص بهره‌برداری و مصرف آب است. ۱۳ میلیون متر مکعب آب برابر با ظرفیت حجم آب مجموع سد‌های گتوند، کرخه، دز و سیمره است.
روستاییان بیکار، حاشیه نشینان شهرها
حاشیه‌نشینی در شهر زاهدان یکی از مشکلاتی است که مسئولان شهری‌اش همواره اعلام کرده‌اند در تلاش برای برطرف کردن آن هستند و به نتایج خوبی هم رسیده‌اند، اما با وجود اجرای طرح جامع و طرح تفصیلی منطبق با وضعیت موجود، هنوز اتفاقی در خور، در مناطق حاشیه شهر دیده نشده است. به گفته رئیس شورای اسلامی شهر زاهدان، این شهر بعد از مشهد دومین شهر از نظر حاشیه‌نشینی است و مهاجرت با توجه به مشکلات اقتصادی مهم‌ترین دلیل شکل‌گیری این معضل محسوب می‌شود. عبدالجلیل شهنوازی ادامه داد: «بیشترین ساکنان حاشیه شهر در سیستان و بلوچستان را مهاجران از سیستان که مسائل خشکسالی در این منطقه پیش آمده و روستاییان مناطق بلوچستان که به دلیل محدودیت‌های منابع آبی در زمینه کشاورزی دچار مشکل شدند تشکیل می‌دهند که به امید زندگی بهتر به شهرها مهاجرت می‌کنند، اما با توجه به ناتوانی مالی برای زندگی در متن شهر به حاشیه کشیده می‌شوند.» وی تأکید کرد: «این افراد که قادر به زندگی کردن در متن شهر نیستند به خاطر مسائل اقتصادی و فرهنگی به حاشیه رانده می‌شوند و محل‌هایی را برای اسکان انتخاب می‌کنند که از لحاظ اقتصادی برایشان به صرفه باشد.»
با توجه به اینکه هیچ دولتی نمی‌تواند وعده بدهد حاشیه نشینان را به شهر و روستای اصلی خود باز می‌گرداند، پس باید حقایق را بپذیرد و باور کند که حاشیه‌نشینان برای کسب و کار به سمت شهرها روانه شده‌اند و اگر آن‌ها درآمد مناسبی داشته باشند، مشکلات امنیتی و بهداشتی این مناطق هم از بین می‌رود. بعد از آن موضوع اشتغال در تمام کشور در اولویت است تا مهاجرت از دیگر مناطق به سمت شهرها کاهش یابد.
