کرونا، اطلاع رسانی آری، هراس آفرینی نه

سرویس جامعه جوان آنلاین:‌ با مثبت و محرز اعلام شدن ابتلای چند نفر از هموطنان ما به ویروس کرونا به نظر می‌رسد که حساسیت افکار عمومی نسبت به این مساله در روز‌های آتی بالاتر خواهد رفت. اما مسئولیت همه ما به ویژه رسانه‌ها در این باره چیست؟

یک: از رسانه‌های جهت داری مثل بی بی سی نمی‌توان انتظار داشت که اطلاع رسانی را با هراس آفرینی یکی نکند. تجربه نشان داده برای رسانه هایی، چون بی بی سی هر خوراک و مواد اولیه خبری که امکان ایجاد جو رعب و وحشت و القای ناامنی در داخل کشور را داشته باشد یک غنیمت بزرگ به حساب می‌آید بنابراین آن‌ها متاسفانه چندان در قید و بند رفتار اخلاقی نیستند و نوع فضا آفرینی آن‌ها در تولید خبرها، گزارش‌ها و کلیپ‌هایی که منتشر می‌کنند حاوی بزرگ نمایی، پروپوگاندا و القای ترس و وحشت در میان مخاطبان است. همچنان که از همان ساعت اول مثبت اعلام شدن ابتلای دو شهروند قمی به ویروس کرونا خط خبری این رسانه نشان می‌دهد که تا چه اندازه با عنوان خبر‌های "فوری" و لحظه به لحظه - همه ما می‌دانیم که خبر‌های فوری و لحظه به لحظه تا چه اندازه بر موج تنش آفرینی سوار است – بر حواشی ویروس کرونا در ایران متمرکز شده و جو را به گونه‌ای نشان داده که انگار لحظه به لحظه بر آمار مبتلایان اضافه می‌شود یا قرار است این اتفاق به زودی بیفتد، هنوز چند ساعتی از خبر رسمی ابتلا دو شهروند ایرانی به کرونا نگذشته که این رسانه خبر از کمبود ماسک در داروخانه‌ها می‌دهد. آیا جز این است که این نوع خبر‌ها تحریک مخاطبان برای هجوم به داروخانه‌ها و به تبع آن ایجاد جو وحشت و ارعاب در جامعه ست؟

دو:، اما رسانه‌های داخلی ما به نظر می‌رسد که این روز‌ها وظیفه و مسئولیت مهمی دارند. رسانه از یک سو نمی‌تواند از مسئولیت خود در انتشار اخبار شانه خالی کند، اما از سوی دیگر می‌تواند سیاست خبری خود را به گونه‌ای تدارک ببیند که اطلاع رسانی به وحشت آفرینی تبدیل نشود. ما آگاه هستیم که شهروندان بسیاری به خاطر ضعف عصبی و آسیب پذیری روانی تحمل حجم خبر‌های منفی را ندارند و اخبار نگران کننده در حجم بالا می‌تواند آن‌ها را دستخوش حمله‌های عصبی کند بنابراین اطلاع رسانی به گونه‌ای باید صورت گیرد که آرامش روان جامعه را مختل نکند. متاسفانه یکی از ویژگی عصری که ما در آن زندگی می‌کنیم تولید انبوهی از خبر‌هایی است که گاه محتوای آن‌ها مستند هم نیست بنابراین اگر این روز‌ها می‌خواهید از کانال‌های خبری جویای شرایط ویروس کرونا در ایران باشید حتما از کانال‌های رسمی مبادرت به این کار کنید. به ویژه کسانی که از اپلیکیشن‌ها و کانال‌های مجازی در گوشی‌های تلفن همراه خود استفاده می‌کنند بیشتر دقت کنند که در دام خبرسازی کانال‌های غیر موثق گرفتار نشوند، چون در این صورت ممکن است علاوه بر این که به سلامت روان خود آسیب می‌زنند دیگران را هم رفتار‌های تنشی خود دچار ترس و نگرانی کنند. به عنوان مثال یکی از رفتار‌های فوق العاده اشتباه در این روز‌ها این است که به صورت وسواس گونه وابسته به خبر‌های مربوط به کرونا باشید. این کار نه تنها کمکی به شما نخواهد کرد بلکه مجموع تنش‌های روانی تان را بالاتر خواهد برد بنابراین حد و مری برای چک کردن گوشی تلفن همراه خود قائل باشید.

سه: طبق آنچه مراجع علمی اعلام کرده اند ویروس کرونا آنچنان هم که در برخی رسانه‌ها خطرناک و بی سابقه عنوان می‌شود نیست. از هر صد نفر، دو نفر ممکن است با علایم حادی روبرو شوند که آن افراد نیز به احتمال زیاد بیماری‌های زمینه‌ای دارند بعنی فرد به خاطر کهولت سنی، سیستم ایمنی ضعیف یا بیماری‌های ریوی و نظایر آن با مشکلات جدی روبرو می‌شود وگرنه افراد عادی نباید نگرانی چندانی در این باره داشته باشند. این به معنای کنار گذاشتن احتیاط‌های لازم در جهت خودمراقبتی و خودمحافظتی به ویژه در محیط‌های عمومی نیست و صد البته مسئولان بهداشتی و درمانی کشور هم به وظایف و مسئولیت‌های خود در این زمینه واقف هستند، اما همه ما می‌دانیم که بین محتاط بودن و خودمراقبتی با وحشت آفرینی و رفتار‌های تنشی و عصبی فاصله زیادی وجود دارد.

چهار: همچنان که مسئولان چین در روز‌های اخیر اعلام کرده اند به نظر می‌رسد ویروس کرونا از آن تب و تاب اولیه خود افتاده است و آمار بهبودیافتگان یعنی کسانی که بدون دریافت واکسن یا درمانی خاص صرفا به خاطر اتکا به سیستم ایمنی بدن خود موفق به شکست ویروس کرونا شده اند به سرعت در حال پیشی گرفتن از آمار مبتلایان جدید است. این‌ها نمونه‌ای از واقعیت‌هایی است که این روز‌ها در حجم و لابلای خبر‌ها باید با تاکید از سوی رسانه‌ها و مسئولان با مردم در میان گذاشته شود. واقعیت آن است که جامعه ما به ویژه افراد آسیب پذیر روانی بسیار به حمایت فکری، همدلی و حفظ آرامش نیازمند هستند بنابراین اطلاع رسانی‌ها باید به گونه‌ای صورت پذیرد که دربردارنده این حمایت فکری و حفظ آرامش باشد.