سرویس جامعه جوان آنلاین: اختراعات ایرانیان بیشتر شده و امتیاز ثبت بین‌المللی اختراعات باعث شده تا در سال‌های اخیر متخصصان ایرانی به ثبت اختراع آنقدر اهمیت دهند به‌طوری که ثبت اختراع ایرانیان در سراسر جهان در سال ۲۰۱۹ نسبت به سال قبل از آن بیش از صددرصد افزایش داشته است.
استارت‌آپ‌ها و دانش بنیان‌های ایرانی به‌خاطر افزایش اعتبار بین‌المللی به جذب فارغ‌التحصیلانی که ثبت اختراع دارند، روی آورده‌اند. از طرف دیگر این دانش‌بنیان‌ها به اهمیت ثبت اختراع دستاوردهایشان به خصوص در دیگر کشور‌ها پی برده‌اند و همین موارد هم موجب رکوردشکنی ثبت اختراع متخصصان ایران شده است.
رشد ایران به تأیید سازمان ملل
پایگاه خبری techrasa استرالیا که یکی از مراجع تخصصی حوزه فناوری است با بررسی ثبت اختراع دانشجویان و متخصصان کشور‌های مختلف در WIPO از رکوردشکنی جوانان کشورمان خبر داده است. مؤسسه WIPO همان سازمان جهانی مالکیت فکری و یکی از ۱۶ آژانس تخصصی زیر نظر سازمان ملل است. این نهاد با امضای توافقنامه‌ای در استکهلم در سال ۱۹۶۷ «برای تشویق آثار خلاقانه در راستای حمایت از مالکیت معنوی در جهان» تأسیس شد؛ این نهاد بین‌المللی هم‌اکنون ۱۸۹ کشور عضو دارد و ۲۴ معاهده بین‌المللی را مدیریت می‌کند و مقر آن در شهر ژنو سوئیس قرار دارد.
هر سال بهتر از پارسال
به نوشته پایگاه خبری تکراسا بیش از ۱۲۵ درخواست ثبت اختراع از سوی مخترعان ایرانی در ادارات ثبت و اختراع امریکا و اروپا در سال ۲۰۱۷ منتشر شد که در مقایسه با یک‌سال قبل‌تر ۲۵ درصد رشد را نشان می‌دهد که از این تعداد ۱۱۴ درخواست فقط در اداره ثبت اختراع امریکا منتشر شده بود و ۵۰ درصد این اختراعات توسط کانون پتنت ایران نوشته و فایل شده است. این در حالی است که در سال ۲۰۱۶ فقط ۳۰ درصد اختراعات ایران از سوی کانون پتنت تهیه شده بود. همچنین رتبه ایران نیز در تعداد پتنت‌های منتشر شده در اداره ثبت اختراع امریکا از عدد ۴۱ در سال ۲۰۱۶ به عدد ۳۸ در سال ۲۰۱۷ ارتقا یافته است. این آمار‌ها در سال ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ جهش چشمگیر داشته است. ثبت اختراع متخصصان ایرانی در سراسر جهان در سال ۲۰۱۸ حداقل ۱۷۰ مورد بوده که در سال ۲۰۱۹ به ۳۴۲ ثبت اختراع رسیده، یعنی رشدی بیش از صددرصد نسبت به سال قبلش داشته است.
دستاورد‌های علمی و ایده‌های خلاقانه باید گواهی ثبت اختراع یا پتنت دریافت کنند. در واقع پتنت امتیازی منحصر به فرد است که در یک محدوده جغرافیایی مشخص به یک مخترع داده می‌شود. این گواهی یک محدوده زمانی معین که حداقل ۲۰ سال است را هم به مخترع داده است؛ یعنی ثبت اختراع یک دانش‌بنیان در هلند به این شرکت اجازه می‌دهد که حداقل ۲۰ سال محصولش را در این کشور به صورت انحصاری عرضه کند.
جالب اینکه این حق انحصاری به مخترع امکان می‌دهد تا از تولید، خرید، فروش و حتی واردات هر نوع محصول به کشوری که در آن ثبت اختراع به ثبت رسیده، جلوگیری کند. اتفاقی که می‌تواند دانش‌بنیان‌های ایرانی را به عرش برساند.
از طرف دیگر هر اختراعی هم قابلیت ثبت ندارد؛ اختراع باید دارای ویژگی‌های منطبق با قانون کشور مبدأ باشد تا ثبت و مورد حمایت حقوقی قرار گیرد. استارت‌آپ‌ها می‌توانند طی این بازه زمانی، به‌صورت انحصاری از اختراع خود بهره‌برداری کنند. البته ناگفته نماند که دوره زمانی حق انحصاری ناشی از ثبت پتنت، محدود است و پس از پایان این مهلت همه می‌توانند از این اختراع برای منافع تجاری استفاده کنند.
حمایت همه جانبه از مخترعان
کانون پتنت ایران، با در نظر گرفتن نیازمندی‌های کشور در زمینه مالکیت فکری و به طور خاص، موضوع ثبت اختراع خارجی، اقدام به استقرار واحد‌های فعال خود در این حوزه کرد.
این مرکز از سال ۱۳۸۴، به عنوان واحد مالکیت فکری «ستاد ویژه توسعه فناوری نانو»، فعالیت خود را آغاز و از سال ۱۳۹۳ و با موافقت «معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری»، در قالب «کانون پتنت ایران»، امور مرتبط با حوزه مالکیت فکری و به ویژه ثبت اختراع را، در تمامی حوزه‌های علم و فناوری عهده‌دار شده است. حمایت ۹۰ درصدی از کل هزینه‌های ثبت اختراع در ادارات ثبت اختراع معتبر دنیا، ارائه مشاوره فنی و تخصصی در زمینه نگارش متن اختراع (Draft)، ارزیابی درخواست‌های ثبت اختراع داخلی ارجاع شده از اداره کل مالکیت صنعتی ایران و ایجاد بانک اطلاعات اختراعات ثبت شده معتبر برخی از اقداماتی است که این نهاد برای کمک به پژوهشگران کشور انجام می‌دهد.
در اوایل دهه ۹۰ بسیاری از شرکت‌های بزرگ بین‌المللی از امضای قرارداد با شرکت‌های ایرانی که پتنت نداشتند، امتناع کردند. تا جایی که بسیاری از دانش‌بنیان‌ها پس از حضور در نمایشگاه‌های خارجی و مذاکره با شرکت‌های خارجی، به‌دلیل عدم برخورداری از پتنت موفق به معامله و تجارت با شرکت مقابل نشدندکه این مسائل موجب شد از سه سال قبل تاکنون روند ثبت اختراع‌ها در کشور روند روبه رشدی را طی کند.
