سرویس جامعه جوان آنلاین: نشریه معتبر future science (علوم آینده) وابسته به گروه نشریات دانشگاه لیدز انگلیس در گزارشی به اختراع سارا فتحالله در زمینه درمان بیماران دیابتی پرداخته است.
این محقق ایرانی با مطالعه گسترده روی فناوری پلاسمای سرد به فکر بکری رسید که همان ترمیم زخمهای بیماران دیابتی است. این در حالی است که همین حالا هم پژوهشها و تحقیقاتی که درباره تأثیر پلاسمای سرد بر درمان زخمبیماران دیابتی است، بسیار اندک و ناچیز است.
اختراعی به وسعت نیم میلیارد نفر
این پژوهشگر عمده پژوهشهایش را در زمینه زخمهای مزمن و درمان آنها متمرکز کرده بود که در نهایت با مطالعه مقالات مختلف این حوزه به این ایده رسید که بتواند درمانی مهم را برای درمان زخمهای بیماران دیابتی اختراع کند.
آمارها نشان میدهد، بیشترین و شایعترین بیماریهایی که مردم جهان با آن دست به گریبانند، بیماریهایی همچون سرطان، دیابت، استخوان درد و دیابت است. در این میان آمار مبتلایان به دیابت در جهان به مرز نیم میلیارد نفر رسیده و تنها در ایران ۳ میلیون نفر مبتلا به دیابت وجود دارد.
مشکل اصلی بیماری دیابت در اوج مرحله خطرناکش آنجاست که حداقل ۵۰ درصد از این بیماران دچار زخمهای دیابتی میشوند؛ تاولهایی در بدن این افراد ایجاد میشود و حتی حس خود را به خصوص در ناحیه پاها از دست میدهند. این بیماران بهدلیل نوروپاتی، حتی گرمای ناشی از اطراف خود را هم ممکن است حس نکنند و نتیجه آن تاولهایی است که روی بدن آنها ایجاد میشود.
هرسال دریغ از پارسال
بررسیها نشان میدهد بیمارانی که دچار این نوع زخمها هستند، در یک دهه اخیر ۴۰ درصد نسبت به دهه قبل از خود افزایش داشتهاند. تعداد بیماران دچار زخمهای دیابتی در سال ۲۰۱۹ هم ۲۷ درصد نسبت به سال ۲۰۱۸ افزایش یافته که به نوشته نشریه فیوچر ساینس واقعاً جای نگرانی دارد.
در کشور ما هم آمارها نشان میدهد که تعداد بیماران دارای زخمهای پوستی بهطور مداوم در حال افزایش است و پیشبینی میشود، تعداد مبتلایان به دیابت در کشور تا سال ۱۴۱۰ به ۷ میلیون نفر برسد.
این بیماران با توجه به درمانهایی که برای بهبود زخمهایشان استفاده میشود، هزینههای بالایی را پرداخت میکنند. ضمن اینکه، چون دیابت یک بیماری ارثی است، شیوع و گسترش آن هم چندان قابل کنترل نیست و باید پژوهشها به سمت درمان متمرکز شود.
موفقیت روی موشها
این محقق ایرانی با توجه به پژوهشهایش در زمینه پلاسمای سرد موفق شد، در سال ۲۰۱۵ یک سیستم پلاسمای سرد اختراع کند. این اختراع پس از گذراندن آزمایشهای اولیه وارد طرح آزمایشهای حیوانی و دو سال در این زمینه آزمایش و بررسی شد. آزمایشهای مربوط به دوره حیوانی- انسانی باید به مرور طی شود تا بعد از رسیدن به موفقیت در نهایت بتوان محصول نهایی را وارد بازار کرد. در آزمایشهای حیوانی، روی بدن موشهای آزمایشگاهی زخمهایی ایجاد و سپس با این اختراع درمان شد که نتایج بسیار خوبی را نشان داد. معتبرترین نشریه علمی جهان یعنی Nature هم علاوه بر درج این مقاله جایزهای هم به محقق ایرانی اختصاص داد.
از درمان سرطان تا زخم
این اختراع یک سامانه پلاسمای سرد است و از پرتوهایی استفاده میکند که مجموعهای از ذرات واکنشپذیر پلاسما را طی تابشی پنجدقیقهای روی پوست میتاباند. این روش ابعاد قابل قبولی از پوست را دربر میگیرد و هرچه وسعت زخم بیشتر باشد، وسعت تابش آن هم بیشتر میشود.
پلاسمای سرد در حوزههای پزشکی و بهخصوص درمان سرطان کاربردهای مهمی دارد؛ دلیل این کاربردها هم از بین بردن باکتریهاست. پلاسمای سرد بهطور موضعی قادر به نابودی باکتریهای خطرناک است.
پلاسما به گاز یونیزهشدهای گفته میشود که همه یا بخش قابل توجهی از اتمهای آن یک یا چند الکترون از دست داده و به یونهای مثبت تبدیل شده باشند. ایجاد اولین گردهمایی دانشمندان پلاسما پزشکی جهان در گرایسوایلد سوئیس در سال ۲۰۰۸ و تأسیس مرکز پلاسما پزشکی برلین راه را برای آنکه این تکنولوژی نوآورانه به پلاسما پزشکی تبدیل شود، هموار کرد.
حوزه اصلی کاربرد پلاسما در هر دو زمینه پزشکی و دامپزشکی کمک به التیام زخم است. این محقق ایرانی که خود مدیریت یک شرکت دانش بنیان را برعهده دارد، در حال حاضر دانشجوی مقطع دکترای پلاسمای دانشگاه امیرکبیر است.