یک: تلویزیون، سریال پایتخت را احتمالا برای چند دهمین بار پخش می‌کند و سریال‌های طنز دیگر، البته زیرنویس کرونا هم از یادشان نرفته است و ما مخاطبان تلویزیون همزمان با خنده‌ای که قرار است روی لب هایمان بنشیند باید شوکران کرونا را هم سر بکشیم. سوال این است که چرا با اعلام شیوع کرونا، تلویزوین سری به آرشیو خود زده و هرچقدر سریال و برنامه خنده دار و طنز بوده از انباری بیرون کشیده و گردگیری کرده و نکرده روی آنتن پخش فرستاده است؟
ظاهرا رویکرد رسانه ملی در این باره همچنان که انتظار می‌رفت ایجاد سرگرمی برای خانواده‌هایی است که مجبورند به خاطر شیوع کرونا بیشتر در خانه هایشان بمانند و بیشتر در خانه ماندن یعنی فرصت بیشتر برای تماشای تلویزیون و پیش فرض مدیران صدا و سیما چه بوده است؟ پیش فرض این بوده که ما باید مردم کلافه، غمگین و وحشت زده را هر طور شده بخندانیم تا آن‌ها روحیه قوی تری در برابر این ویروس داشته باشند. همچنان که امروز از زبان برخی از کارشناسان و حتی روانشناسان هم می‌شنویم که این روز‌ها بیشتر بخندید در صورتی که به نظر می‌رسد این توصیه‌ها چندان راهبردی نیست، چون این نوع توصیه‌ها می‌خواهد به زور، خنده را در بدن فرد وحشت زده جا بدهد. به عبارت دیگر درست‌تر این است که ما موانع ایجاد شادی در درون انسان را مرتفع کنیم، چون انسان طبیعی و متعادل به خودی خود شاد و سرحال است و نیازی نیست که ما با آمپول، شادی را زیر پوست او تزریق کنیم.
دو: رویکرد معمول صدا و سیما در روز‌های وحشت زده کرونایی توسل به سرگرمی سازی است و سرگرمی قرار است چه کند؟ سرگرمی قرار است که برای لحظاتی حواس ما را از وحشت به سمت خنده پرت کند، اما این رویکرد چندان موثر نیست، چون به فرض که آن سریال کاملا خنده دار باشد – که البته خیلی وقت‌ها حتی خنده دار کم رنگ را هم روی لبان مخاطب نمی‌نشاند – و ما حدود یک ساعت از خنده روده بر شویم بالاخره سریال تمام می‌شود و ما دوباره مجبور هستیم به همان ذهن وحشت زده مان رجوع کنیم. در واقع مثل این می‌ماند که ما می‌خواهیم مدام با تزریق مُسکّن بیماری را مهار کنیم در حالی که آن بیماری آن جا هست و صرفا ما علایم بیماری را می‌پوشانیم.
اما به جای رویکرد سرگرمی سازی مبتنی بر خنده می‌توان از رویکر معرفت افزایی مبتنی بر آرامش بخشی سود برد. واقعیت آن است که آرامش ارجح بر خنده است. ممکن است کسی حتی مصیبت زده هم باشد، اما قلب او واجد آرامش و سکینه باشد در این صورت او با بحران و چالشی مواجه نخواهد شد. در آن سو ممکن است کسی ظاهرا بخندد، اما آن خنده‌ها سرپوشی بر آرامش نداشته درونش باشد. در واقع آرامش بستر و فضایی است که در آن می‌تواند بسته به موقعیت‌های بیرونی شادی هم باشد یا نباشد، اما در هر دو صورت فرد آرام می‌تواند از عهده چالش‌ها و فراز و نشیب‌های بیرون برآید؛ بنابراین همین که کسی به آن آرامش عمیق برسد خود به خود می‌تواند از پس مسایل بیرون برآید، اما اگر ما شادی را به او تزریق کنیم مثلا برای او جوک تعریف کنیم یا سریال‌های خنده دار پخش کنیم در حقیقت به او مُسکِن داده ایم، اما درد او آن پشت همچنان وجود دارد و مساله اش حل نشده است.
سه: صدا و سیما در این روز‌های حساس که بسیاری ممکن است ویروس کرونا را به یک وسواس خطرناک ذهنی تبدیل کرده باشند و به خود و دیگران آسیب بزنند می‌تواند با استفاده از ظرفیت‌های عمیق معرفتی که در جامعه ما وجود دارد با دعوت از نخبگان جامعه به ویژه در حوزه دین، روانشناسی و جامعه‌شناسی در تقابل با وحشت آفرینی دست به معرفت افزایی بزند. تولید کلیپ‌های کوتاه چند دقیقه‌ای که در آن به شکل مجمل و موثر، توصیه‌های کاربردی در تبدیل نکردن یک چالش به بحران و وسواس فکری طرح می‌شود می‌تواند کاسه آبی گوارا در این روز‌های تشنگی معرفتی باشد.
چهار: در سیره ائمه، بزرگان و اولیای ما و همچنین مباحث روانشناختی و جامعه‌شناختی دستورالعمل‌های فراوانی برای افزایش آستانه تحمل در برابر شداید روزگار وجود دارد. از طرف دیگر در متن قرآن و منابع روایی ما تفکر صحیح و معرفت افزایی در شکل صحیح برخورد با بحران و چالش طرح می‌شود. فی المثل خداوند در قرآن می‌فرماید: "عسی ان تکرهوا شیئا و هو خیر لکم و عسی ان تحبوا شیئا و هو شر لکم / چه بسا شما چیزی را شر می‌پندارید در حالی که خیر شما در آن است و چه بسا شما چیزی را خیر و مبارک می‌دانید در حالی که شر ما در آن است. " رسانه ملی می‌تواند در این روز‌ها این نوع مهارت‌ها و آیات امید آفرین و تسکین دهنده را با افراد در میان بگذارد. این وعده الهی است و خداوند به ما می‌گوید اگر تقوا پیشه کنید راه خروجی را بر شما مقرر خواهد کرد و یک وجه این تقوا و پرهیز، یعنی من از پشت پرده خیالات و پندار‌ها و گمان‌های منفی ذهن به یک چالش و بحران نگاه نکنم، به او توکل و از افتادن در دام اوهام پرهیز کنم و عمیقا متوجه باشم که خیر عمیقی در همه اتفاقات جهان وجود دارد بنا به گفته پیامبر (ص)، الخیر فی ما وقع. اگر ما با غنای معرفتی و لحن دلنشین اساتید، متخصصین و بزرگان کشورمان این نشانه‌ها و آیات معرفت افزا و آرامش بخش را با جامعه در میان بگذاریم می‌تواند مرهم زخم درون بسیاری از افرادی باشد که در این روز‌های سخت دنبال تکیه گاه محکم و مطمئنی می‌گردند.
