امروزه به واسطه سرعت تبادل اطلاعات و اخبار متنوع و گوناگون هر لحظه ممکن است شوک‌های ناگهانی و تأثیر‌گذار جامعه را در برگیرد و افکار را درگیر خود کند و چه بسا به صورت متقابل باعث واکنش‌هایی آنی و هیجانی و بعضاً به دور از منطق از جانب برخی افراد اجتماع شود. تک تک افراد جامعه با سلایق و ذهنیت‌های متنوع و گوناگون به بررسی اطلاعات و اخبار منعکس شده در فضای رسانه‌ای جامعه می‌پردازد و اخبار و اطلاعات رسیده را پیش داوری و حتی قضاوت می‌کنند. طبیعی است که این ذهنیت‌های اکتسابی و سلیقه‌ای و احساسی که هر لحظه امکان تغییرشان وجود دارد نمی‌توانند فاکتور‌های مناسب و خوبی برای اعمال نظر نهایی و قطعی از جانب مخاطب و در میان گذاشتن آن با دیگر افراد و در نهایت واکنشی مثبت یا منفی به وقایع باشد.
لازم است هر اتفاق مثبت یا منفی به دور از هیجانات به صورت همه جانبه و در فرصتی مناسب بررسی شود و تمامی تأثیرات آن در ابعاد گوناگون مورد توجه قرار گیرد. در این گونه موارد مسئولان و مردم وظایفی متقابل دارند. مردم می‌توانند حداکثر توان خود برای حفظ آرامش و اشاعه آن به دیگر افراد را به کار بسته و موقعیتی به دور از آشفتگی و توأم با آرامش را برای مسئولان به منظور تصمیم‌گیری هر چه بهتر در مورد موضوع مورد بحث فراهم آورند و در مقابل مسئولان نیز با درک صحیح از نیاز‌ها و شرایط روحی و روانی جامعه در فضایی آرام با تصمیم‌گیری درست و به موقع و ابراز واکنش‌هایی به دور از احساسات و تصمیمات ناگهانی، عملکردی قاطع و درست از خود نشان دهند و در نهایت به این صورت هم مشکل را برطرف کنند و هم زمینه را برای هر چه بهتر جلب شدن اعتماد عمومی مخصوصاً در شرایط مشابهی که ممکن است در آینده پیش آید، فراهم آورند.
راهکار‌هایی برای کنترل هیجانات
در وهله اول تا جایی که ممکن است از مرور اخبار تکراری و خسته کننده خودداری شود زیرا در این حالت ذهن تا روز‌ها و ماه‌ها شما را مشغول به درگیری افکاری کند که شاید هیچ سودی برای شما نداشته‌باشد یا اتفاقاتی را مرور کند که شاید هیچگاه در واقعیت به وقوع نپیوندد و به نوعی باعث ایجاد وسواس روحی و فکری شود. به جای فکر کردن به برنامه‌ریزی‌ها، مسائل و مشکلاتی که بعید است در بلند مدت رخ دهند، حواس خود را به برنامه‌ها و فعالیت‌های خرد و روزانه اختصاص دهید و به‌طور مثال در مواردی مانند اشاعه بیماری خاص سعی کنید با دقت توصیه‌های مربوط به امور بهداشتی را از منابع معتبر دنبال کنید و به اجرا در آورید.
در هنگام مواجهه با اخبار و اطلاعات سعی کنید تا جای ممکن آن‌ها را به دور از هر گونه قضاوت و هیجان بررسی کرده و در صورت لزوم آن را به دیگران بدون کم و کاست و قضاوت ناصحیح انتقال دهید.
اما در مقابل ارائه درست و کامل اخبار، پرهیز از حاشیه‌نگاری و منفی‌نگری و همچنین جانبداری، از مسئولیت‌های اصحاب رسانه است. مسئولان نیز باید تمام تلاش خود را به کار بسته تا از وقوع حوادث و اتفاقات غیر‌قابل جبران پیشگیری کنند و برای رفع مشکلات و موانع تا زمانی که مسئولیتی به گردن دارند، تمامی تلاش و همت خود را به‌کار برند.
در مواردی که ممکن است خطری مانند بیماری خاص، امنیت ملی و جان مردم را به خطر بیندازد و تهدیدی همه گیر و همه جانبه به حساب آید و همچنین افکار عمومی را دچار تشویش و اضطراب کند، نیاز است تا با قدرت هر چه بیشتر وارد میدان شد و با تقویت روحیه همگرایی و بسیج همگانی و مدد‌گیری از متخصصان متعهد و کاربلد به مبارزه با تهدید پرداخت و به کمک تمامی افراد جامعه بر تهدید غلبه کرد، البته این امر نیازمند فداکاری و مجاهدت مسئولان، دست اندرکاران و خصوصاً کسانی است که به صورت مستقیم با چالش پیش روی دست و پنجه نرم می‌کنند و در کنار آن همکاری و همیاری تمامی شهروندان به عنوان یک وظیفه ملی و دینی از لازمه‌های برخورد با مشکلی می‌باشد، که تمامی افراد جامعه را درگیر خود کرده است. متأسفانه در مسائلی مانند شیوع بیماری و حوادث و بلایای طبیعی همیشه افرادی سودجو، خودخواه و خیانتکار به منافع ملی سبب بروز ناهنجاری‌ها و مشکلات بی‌شماری برای شهروندان شده و به طور مثال با احتکار اقلام و اجناس ضروری، پر کاربرد و مورد نیاز در رابطه با مشکل به وجود آمده، زمینه را بیش از پیش برای هر چه عمیق‌تر شدن مشکل و گسترش عواقب آن در جامعه تقویت می‌کنند.
در این موضوع به خصوص، ارگان‌ها و نهاد‌های امنیتی و خصوصاً انتظامی وظیفه دارند تا با همه قوا و استفاده از تمام ظرفیت‌های موجود به مقابله با سوءاستفاده گران و احتکارگران و کسانی که به هر نحوی امنیت کشور و شهروندان را با رفتار و اعمال ناشایست خود به خطر می‌اندازند، بپردازند و برخوردی جدی و قاطعانه داشته باشند تا از بروز اعمال مشابه جلوگیری به عمل آید.
* معاون هماهنگ کننده فرمانده انتظامی تهران بزرگ
