سرویس دین و اندیشه جوان آنلاین: رهبر معظم انقلاب در دیدار با ستاد ملی مقابله با کرونا با تأکید بر شکست سهگانه غرب در توانایی مدیریتی، اخلاق عمومی و فلسفه اجتماعی در ایام اپیدمی کووید ۱۹ در توضیح شکست غرب در اخلاق عمومی فرمودند: «با همه ادّعاهایی که میشود و بعضی از غربزدگان در غیر کشورهای غربی- از جمله متأسّفانه در کشورِ خودمان- نسبت به مسائل اخلاقی غربی، مبالغات و مانند اینها میکنند، در این هم اینها شکست خوردند؛ که خب ملاحظه کردید نمونهاش همین خالی کردنِ فروشگاهها است. آقای رئیسجمهور برای من نقل کردند که در یکی از کشورهای اروپایی- که ایشان اسم بردند؛ من حالا اسم نمیآورم- ساعت اوّل صبح کامیون میآید دم فروشگاه جنس را آنجا خالی میکند، یک ساعت بعد فروشگاه خالی است. مردم میریزند جنس را میبرند، کجا میبرند؟ داخل انبارهای خانه؛ از دسترس عموم در واقع دور میکنند؛ این یک شکست اخلاقی است، این یک نمایش منفی اخلاق عمومی است در این کشورها.» در این باره برخی از کارشناسان و اندیشمندان غربی نیز لب به سخن گشودهاند و کرونا را آزمونی برای اخلاق و انسانیت غربی خواندهاند؛ آنها احتمال میدهند کرونا نقاب از نهادهای نظام سرمایهداری بر خواهد کشید و مردم تربیت شده در این نهادها نتوانند در آزمان اخلاقی کرونا سربلند شوند. از همین رو تلاش کردهاند راهحلهایی را برای نجات از این چالش ارائه دهند. در ادامه مروری بر چندی از این دست خواهیم داشت.
جی میچلسون:
رهبران ما در آزمون اخلاقی کروناویروس شکست خوردند
جی میچلسون (Jay Michaelson) نویسنده و روزنامهنگار امریکایی است که کتابهای متعددی را به رشته تحریر درآورده است. او در مقالهای برای دیلی بیست از رفتارهای غیراخلاقی جوانان که موجب گسترش ویروس کرونا میشود گلایه کرده و سرچشمه این رفتارها را در سران دولتی امریکا جستوجو میکند. هر چند او تأکید کرده مسئله مقابله با کرونا مسئلهای جناحی نیست، اما روی نقدش خطاب به محافظهکاران امریکایی است. در ادامه چکیدهای از مقاله او از نظر میگذرد.
اگر شما جوان و کمتر در معرض ویروس کرونا هستید باید به خاطر داشته باشید که رعایت مسائل اخلاقی کماهمیتتر از مسئله سلامت نیست. ما در واقع میتوانیم کمک کنیم که اشاعه ویروس کرونا متوقف شود اگر جوانان ما در رفتار خود تغییر ایجاد کنند. جوانان نباید فقط سلامتی شخصی خود را معیار تصمیمگیری قرار دهند بلکه باید بدانند در حالی که به سلامتی یک اسب هستند میتوانند ناآگاهانه قاتل دیگران شوند. به عنوان مثال، گزارشهای رسانهای وجود دارد که نشان میدهد جوانان از فرصت پیش آمده به دلیل اپیدمی کووید ۱۹ استفاده کرده و با بلیتهای ارزانقیمت هواپیمایی به سراسر جهان سفر میکنند. آنها فکر میکنند، من بیمار نمیشوم. اما بیایید کمی کلاه خود را بالاتر بگذاریم. این یک تصمیم شخصی مثل انتخاب غذای سالم نیست. این در واقع یک تصمیم جمعی مانند تزریق واکسن سرخک است که به بهداشت همه انسانها مربوط میشود و در صورت عدم رعایت، دیگران باید هزینه تصمیم بد شما را بپردازند. این بیتوجهی غیراخلاقی است و جای تأسف دارد که این پوسیدگی هماکنون از سران کشور ما آغاز شده است. وقتی رئیس جمهور ایالات متحده به مردم میگوید ویروس کرونا بدتر از آنفلوانزا نیست و به شکل معجزهآسایی به زودی ناپدید میشود در واقع موجب نادیده گرفتن قوانین فاصلهگذاری اجتماعی و دیگر اقدامات حفاظتی و در نتیجه کشته شدن مردم خواهد شد. وقتی شبکه فاکسنیوز پوشش اخبار کرونا را کاهش میدهد و مدعی میشود بزرگنمایی کرونا توطئهای برای تأثیرگذاری بر انتخابات ۲۰۲۰ است، موجب مرگ مردم میشود. وقتی لوئی گومرت، عضو مجلس نمایندگان، با وجود مشکوک بودن به کرونا حاضر به قرنطینه کردن خود نمیشود این میتواند به کشته شدن مردم دیگر بینجامد. من نمیدانم آیا عملی غیراخلاقیتر از خودداری از تغییر رفتار، وقتی که ممکن است به مرگ دیگران دامن بزنیم وجود دارد یا نه؟! متأسفانه تلخ است که بگویم بسیاری از کسانی که خطرات کووید ۱۹ را کمرنگ شمرده و از این طریق به طور جدی امکان خطر را بیشتر میکنند از جناح سیاسی محافظهکار هستند. کتاب مقدس از ما میخواهد از بیماران مراقبت کنیم و آنها را در معرض آسیب بیشتر قرار ندهیم. این فقط یک توصیه فردگرایانه نیست بلکه شامل جامعه نیز میشود. کمااینکه کتاب مقدس صدها آیه را به مقررات بهداشت عمومی اختصاص داده که نشاندهنده اهمیت سلامت جامعه برای خدای کتاب مقدس است. البته مسطح کردن منحنی انتقال کرونا ویروس یک مسئله حزبی نیست. برعکس این یک موضوع مذهبی و مهمتر از آن اخلاقی است که مربوط به زندگی، خانواده و شهروندان سالخورده است. بدبختانه باید بگویم رهبران ما تاکنون در این آزمون شکست خوردهاند.
جنیفر گراهام:
کروناویروس شخصیت امریکایی را آشکار میکند
جنیفر گراهام، نویسنده و پژوهشگر، در مقالهای که در دزرت نیوز نوشته است با استناد به وبلاگنوشتی از جون کاتس، روزنامهنگار امریکایی، کرونا را یک تهدید و چالش اخلاقی میداند که به احتمال بسیار زیاد گروهی از امریکاییها در آن مردود خواهند شد. او در مقاله خود به دنبال راهی است که شهروندان امریکایی را از این چالش نجات دهد و به نقل از روت فادن پیشنهاد کرده در کنار پیشگیری از شیوع کرونا زمینه گسترش اپیدمی مهربانی را فراهم سازیم. چکیدهای از یادداشت او در ادامه از نظر میگذرد.
ویروس کرونا نواقص جدیای را در سیستم مراقبتهای بهداشتی امریکا نمایان ساخته، اما چیز مهمتری هم آشکار خواهد شد؛ شخصیت امریکایی! یکی از افرادی که به این موضوع پرداخته جون کاتس، نویسنده نیویورکی است. کاتس در وبلاگ خود نوشته است: «کرونا ویروس یک تهدید و چالش اخلاقی است، به این دلیل که از ما میخواهد در برابر دیگران مواظب خود باشیم و از همه خوبیها تنها برای خودمان مراقبت کنیم.» برخی میگویند در این آزمون امریکاییها چه در سطح فرد و چه در سطح ملی شکست خواهند خورد چراکه بسیاری با منطق «من هر چه را که دلم بخواهم، انجام میدهم» از دستورات مقامات بهداشتی و دولتی برای مقابله با انتشار ویروس کرونا سرپیچی میکنند. به عنوان مثال اخیراً کاربران توئیتر به شدت از زن ۳۰ سالهای که نوشته بود از ساندویچی در یکی از شعب شلوغ رد رابین لذت برده است، عصبانی شدهاند، اما آن زن معتقد بود اینجا امریکاست و من آنچه را که دلم بخواهم انجام خواهم داد. این منطق به حدی شایع است که دولت باید مردم را مجبور به رفتارهای مسئولانه کند. در حالی که بسیاری از امریکاییها نیاز به فاصله اجتماعی را درک میکنند و مایل به پیروی از آن هستند، بخشی از دو راهیهای اخلاقی پیش آمده به آسانی قابل تشخیص نیست. به عنوان مثال موضوع دستمال توالت را در نظر بگیرید؛ آیا اخلاق حکم میکند برخی از بستههای دستمال کاغذی در فروشگاهها را برای دیگران باقی بگذاریم یا اولویت با نیازهای خانواده ماست؟ یا آیا سفارش محصولات به صورت آنلاین در حالی که باعث میشود افراد دیگری در معرض خطر عفونت قرار بگیرند تا لوازم خریداری شده را به ما تحویل دهند، امری اخلاقی است؟ روت فادن، زیستشناس و بنیانگذار مؤسسه زیستشناسی جانس هاپکینز، پیشنهاد داده برای حل معضلات اخلاقی پیش آمده در کنار جلوگیری از شیوع کووید ۱۹ باید زمینه گسترش «اپیدمی مهربانی» را فراهم کرد. کشیش نیویورک، سوزان اسپارکس اخیراً در وبلاگ خود از مردی نوشته است که در یک فروشگاه مواد غذایی متولی پیشخوان گوشت بوده و مردم به دلیل عصبانیتشان از کمبودهای فروشگاه، نسبت به او بیادبی میکردند. اسپارکس شرح داده وقتی به پیشخوان رسیده با دیدن چهره مرد سرخ شده و بیاختیار شروع به اشک ریختن کرده است.» بر این اساس فادن معتقد است ما باید رفتاری اخلاقی پیشه کنیم. این رفتار اخلاقی در مرحله اول حفظ فاصله اجتماعی است. در مرحله دوم مراقبت از دیگران، به ویژه کسانی که بیشتر در معرض خطر هستند یا تنها زندگی میکنند. مرتبه سوم اهدای خون در صورت توانایی است و مرحله چهارم، تشکر و قدردانی از همه کسانی است که با آنها روبهرو میشویم، از کارمندان مراقبتهای بهداشتی گرفته تا صندوقدار یا افرادی که برای جمعآوری زبالههای ما میآیند. البته این رفتار اخلاقی باید از بالای دولت آغاز شود، اما این از افراد سلب مسئولیت نمیکند.
استاد دانشگاه لستر انگلستان:
کرونا نقاب زشت سرمایهداری را برکشید
دکتر احمد علی اوغلو طی مقالهای در میدل ایست کرونا را صحنه آزمون اخلاق، انسانیت و همبستگی وصف کرده است که کشورهای اروپایی و امریکایی در آن شکست خوردهاند. او احتمال میدهد اختلافات پیش آمده از بداخلاقیها منجر به تغییرات ساختاری در پساکرونا شود. استاد دانشگاه لستر همچنان در مقاله خود به وضعیت رگیم صهیونیستی در آزمون کرونا پرداخته و معتقد است این رژیم بویی از قوانین جوانمردانه و اخلاقی نبرده. چکیدهای از مقاله او را در ادامه بخوانید.
کووید ۱۹ آزمونی جدی برای انسانیت، اخلاق و همبستگی ماست؛ انعطافپذیری، استقامت و اراده زنده ماندن در کنار ارزشها و باورهای اساسی ما آزمایش میشوند. برخیها نمایش باشکوهی از ایثار و نوعدوستی عرضه کردند در حالی که دیگران با خودخواهی و خودمحوری بیگانههراسی دارند. این بحران از ماسکهای زشت نهادهای سرمایهداری نقاب برکشید. با اینکه بزرگی بحران قابل پیشبینی بود، دولتهای بزرگ در محافظت از پزشکان خط مقدم به صورت ناشایستی عمل کردند. به عنوان مثال، پرستاران در یک بیمارستان ایالات متحده از آنجا که لباسهای بهداشتی کافی در اختیار نداشتند، به اجبار تن به پوشیدن کیسه زبالههای پلاستیکی دادند و دولت ترامپ پس از تلاش دیرهنگامی که برای تأمین اقلام بهداشتی آغاز کرد، به دلیل تغییر مسیر محموله ماسکهای آلمانی به «دزدی دریایی مدرن» متهم شد. ترامپ همچنین با بیاخلاقی دستور به اولویتبندی کشورهای اروپایی در دریافت اقلام بهداشتی داد. اتحادیه اروپا حالا با دشواریهای فراوان در حال مقابله با بحران پیشرونده کرونا است. کشورهای اروپایی درخواستهای کمک یکدیگر را فرومی گذارند و اتحادیه حاضر به پشتیبانی از این درخواستها نیست. احتمالاً برای اولین بار در دهههای گذشته است که تعداد زیادی از اروپاییها قادر به خرید غذا نیستند. بسیاری از افراد شغل خود را از دست دادهاند و بسیاری از مشاغل تعطیل یا ورشکسته هستند. ایتالیا مطمئناً در حال سقوط اقتصادی است. بخش مالی با آشفتگی بیسابقهای روبهرو است که عواقب ناگواری برای سالهای آینده به همراه خواهد داشت. بسیاری از کشورهای عضو اتحادیه اروپا با یکدیگر همکاری نکردهاند و دیدگاههای مختلف واگرا و متناقضی به وجود آمده که گمان میرود با پایان یافتن بحران کرونا، منجر به شکست اتحادیه اروپا در بلوکهای مختلف شود. این درگیریها در غرب باعث شیوع هر چه بیشتر کرونا در کشورهای اروپایی شده است. دولت سرکش اسرائیل نیز با وجود آنکه قرنهاست آیین جوانمردی و اخلاق در قوانین و مقررات مربوط به جنگ لحاظ شده است، اما بویی از این پیامها نبرده است. ظاهراً بنیامین نتانیاهو حاضر نیست هرگز فرصتی را برای اثبات نژادپرستی دولتش از دست دهد. آنها حتی در این روزهای بحران عمیق نهتنها به جای کاهش محاصره غیرقانونی و غیرانسانی نوار غزه، مسیر کمکهای بشردوستانه را مسدود کردهاند بلکه به حملات خود علیه فلسطینیها ادامه میدهند. در آزمایش مداوم اخلاق و همبستگی بشریت اسرائیل با بدبختی شکست خورده است.