سرویس سبک زندگی جوان آنلاین: بحث سبک زندگی در بسیاری از سخنان رهبر فرزانه و از جمله بیانیه گام دوم انقلاب مطرح شده و مورد توجه قرار گرفته است. ایشان در مهر ماه ۱۳۹۱ در جمع پرشور جوانان خراسان‌شمالی سؤالات مهمی را در این خصوص مطرح نموده، آسیب‌شناسی آن‌ها را خواستار شدند. در پاسخ به این مطالبه اساسی هر هفته یکی از این سؤالات را مطرح نموده و به بررسی پاسخ آن می‌پردازیم. «آپارتمان‌نشینی چقدر برای ما ضروری است؟ چقدر درست است؟ الزاماتی دارد که باید آن‌ها را رعایت کرد؟ چقدر آن الزامات را رعایت می‌کنیم؟»
پاسخ به این سؤالات نخست بازمی‌گردد به اینکه ما چقدر بر فرهنگ آپارتمان‌نشینی اِشراف داریم، و آنگاه اینکه چقدر حقوق متقابل همسایگان را می‌شناسیم و دیگر اینکه آیا اساساً قصد داریم که این حقوق را مراعات نموده و به این تکالیف عمل کنیم یا نه؟!
امروزه فرهنگ آپارتمان‌نشینی به صورتی کاملاً مشخص و مدون درآمده و هر کس می‌تواند به آسانی و سهولت به قواعد و قوانین آن دسترسی پیدا کند.
قانون تملک آپارتمان‌ها مصوب ۱۶ /۱۲ /۱۳۴۳ وزارت راه و شهرسازی (با اصلاحات و الحاقات) منبع بسیار مهمی جهت شناخت قواعد آپارتمان‌نشینی است. آیا اساساً چنین قانونی را دیده و از مفاد آن خبر داریم؟
در قانون تملک آپارتمان‌ها جز آنکه وضعیت پارکینگ‌ها، مشاعات، انبارها، لابی ساختمان، حیاط، فضای سبز و... کاملاً مشخص شده، نحوۀ ارتباط همسایگان با یکدیگر و همچنین با مدیر ساختمانی که خود معین کرده‌اند، نیز بخوبی روشن شده است.
حیطه کار مدیر ساختمان مشخص شده و همسایگان براساس قوانین نوشته یا نانوشته متعهد شده‌اند به تصمیمات وی که براساس مصلحت همه همسایه‌ها اتخاذ شده است، عمل کنند. بدیهی است که الزامات آپارتمان‌نشینی و آداب همسایگی اقتضا می‌کند همسایگان به اموری مبادرت ورزند و از اموری اجتناب کنند. چیزی که ما از آن به «بایدها و نبایدها»ی فرهنگ آپارتمانی تعبیر می‌کنیم. هرچند اگر اساس، تعالیم مکتب تعالی بخش اسلام باشد، کار از این‌ها نیز باریک‌تر است و همسایگان چنان به هم نزدیک‌اند که گویی از هم ارث می‌برند!
اما اگر بخواهیم از «بایدها» شروع کنیم و تنها به بخش مهم‌تر آن‌ها اشاره‌ای کوتاه و گذرا داشته باشیم، همسایگان باید یکدیگر را بشناسند و از احوالات هم بی‌خبر نمانند. مبادا کسی سیر بخوابد و همسایه او سرِ گرسنه بر زمین بگذارد. همچنین باید در مواقع لزوم به داد هم برسند.
برای دستگیری از یکدیگر و یاری رسانی به همدیگر چه کسی نزدیک‌تر از همسایه؟!
مبادا زندگی آپارتمانی شرایطی را فراهم آورد که هر یک سر به خانه خویش برده، همسایه داری را ازیاد ببریم!
ما در حیطۀ آپارتمان خویش از نوعی آزادی مشروط برخورداریم. حد و مرز این آزادی را قانون مشخص کرده و افراد باید خود را متعهد بدانند که به آن عمل کنند. این آزادی هرگز نباید از سایر همسایگان سلب آزادی کند. همچنین همسایگان باید به انحای مختلف مراعات احوال یکدیگر را نموده، شرایط بیماران، درماندگان، سالمندان و کودکان را در نظر بگیرند.
آنان باید به اقتضای چنین شرایطی نحوه رفتار خود را تعیین نموده، خدای ناکرده اسباب آزار و اذیت همسایگان خود را فراهم نکنند.
اگر غذایی طبخ می‌کنند که بوی آن به خانه همسایه می‌رسد، سخاوتمندانه ظرفی از آن را در خانه وی تقدیم کنند. هر خانواده‌ای جاکفشی مناسبی کنار ورودی آپارتمان خود داشته باشد و همگان به ویژه جوانان در آسانسور یا طبقات عفیفانه رفتار کنند. همچنین برای فعالیت‌های عمومی‌تر به ویژه کارهای پر سر و صدا نظیر برگزاری هیئات مذهبی از همسایگان خود اجازه بگیرند و نخست آنان را برای این قبیل برنامه‌ها به خانه خویش دعوت کنند. همچنین در پخش غذای نذری، از سایر همسایگان و سرایدار ساختمان غفلت نورزند. افراد در آپارتمان‌ها و در عالم همسایگی باید کاری کنند که همواره بتوانند در چشم همسایه خویش نگاه کنند و چه بهتر که مسائل اختلافی را دوستانه به یکدیگر تذکر دهند.
همچنین همسایگان باید به فرزندان کوچک خود الزامات آپارتمان نشینی را آموزش دهند تا آنان با سرو صدای غیر متعارف موجبات اذیت سایر همسایه‌ها را فراهم نکنند. همچنین همسایگان باید در رفت و آمدها، و به ویژه هنگام آمد و شد مهمانان، مراعات حقوق یکدیگر را بکنند. اگر وقت بخصوصی برای قرار دادن زباله‌ها بیرون ساختمان در نظر گرفته شده است، حتماً به این امر ملتزم باشند.
هنگام اثاث کشی و حمل و نقل اثاث مراقب دیوارها، آسانسور و سایر موارد مشترک باشند. مدیران برخی ساختمان‌ها و آپارتمان‌ها برای این قبیل برنامه‌ها، هزینه‌ای را در نظر می‌گیرند. همسایه‌ها در پرداخت این هزینه‌ها کوتاهی نکنند، چنانکه در پرداخت بموقع حق شارژِ مصوب نیز باید نهایت دقت را بنمایند.
در آپارتمان‌ها برخی هزینه‌های پیش‌بینی نشده همچون خرابی آسانسور یا ترکیدن لوله‌های اصلی آب یا خرابی موتورخانه و... وجود دارند. اگر مدیر ساختمان جهت انجام این قبیل امور از ساکنان آپارتمان تقاضای شارژ اضافه نمود، همسایگان نهایت همکاری را بنمایند.
همچنین ساکنان یک آپارتمان اتومبیل خویش را در محل مخصوص خود، پارک نمایند و از پارک کردن ماشین در محل پارک سایر همسایگان اجتناب ورزند و از آنجا که این قبیل بخش‌های ساختمان در معرض دید همگان است، در پاکیزه نگه داشتن آن‌ها کوشا باشند. علاوه بر این مراقبت کنند سرریز روغن یا بنزین خودروی آنان محیط پارکینگ را آلوده نسازد.
اما در بخش «نبایدها» نیز نکات مهمی قابل ذکر هستند. همسایگان براساس قانون «لاضرر...» نباید کاری کنند که به یکدیگر ضرر و زیانی وارد شود. نباید در لوله‌های مشترک ساختمان چیزی بریزند که موجب گرفتگی لوله‌ها و خسارت به همسایگان شود. نباید در آسانسور یا پلکان و... سیگار بکشند. نباید هنگام رفت و آمد طوری سر و صدا کنند که آسایش دیگران سلب شود. نباید به خاطر رفتار مهمانانِ همسایه خویش بلافاصله درب منزل همسایه رفته، زبان به اعتراض باز کنند. زیرا چنین امری اجتناب‌ناپذیر است. امروز برای دیگری است، روز دیگر ممکن است برای من پیش بیاید.
اگر در اوقات نامتعارف (نظیر نیمه شب یا صبح زود) که اغلبِ مردم در حال استراحت هستند، نباید با سرو صدای وسایلی، چون سشوار و جاروبرقی و... همسایه‌های خود را اذیت کنند.
این تازه نسبت به فعالیت‌های عادی روزمره است، چه رسد به اینکه برخی همسایه‌ها با رفتارهای غیرمتعارف نظیر برپا کردن دارِ قالی در آپارتمان و شانه‌زدن گاه و بی‌گاه بر تار و پود آن، آرامش و آسایش را از همسایه خویش سلب می‌کنند.
همچنین همسایه‌ها نباید زباله خود را در آسانسور یا طبقات رها کنند. نباید کفش‌های خود را بیرون درِ آپارتمان رها کرده یا اسباب و اثاثیه خویش را در مشاعات قرار دهند. چنین کار‌هایی به طور واضح تضییع حق همسایگان به شمار آمده، بعید نیست که موجب ضمان نیز باشد. بعلاوه همسایگان نباید با تبدیل بالکنِ آپارتمان خویش به انباری، چهره ساختمان را زشت و کریه جلوه دهند. اجازه دهید حُسن ختام این نوشته را خاطره‌ای از شهیدی بزرگوار قرار دهم. یکی از همسایگان شهید کلاهدوز قائم‌مقام فقید سپاه می‌گوید نیمه شبی شهید کلاهدوز از جبهه سررسیده و می‌خواست وارد آپارتمان شود. انگار دیروز بود... برای اینکه همسایگان بیدار نشوند، ماشین خود را بیرون آپارتمان خاموش کرد و با سختی و دست تنها آن را تا داخل پارکینگ هُل داد. بعد هم پوتین‌های خود را از پا درآورد و مسیر پارکینگ تا آپارتمان را پابرهنه و پاورچین پیمود. مبادا همسایه‌ای از خواب پریده یا اسباب آزار و اذیت همسایه‌ای فراهم شود.
*عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی
