سرویس ایران جوان آنلاین: اسفندماه سال گذشته بود که هجوم ملخهای صحرایی از طرف شبه جزیره عربستان به مزارع سه استان هرمزگان، بوشهر و فارس باعث شد تا فائو این حملات را تهاجم بیسابقه ملخها در ٢۵ سال گذشته اعلام کند. دو ماه بعد یعنی در اردیبهشت ماه سالجاری موج جدید این آفت بار دیگر استانهای جنوبی ایران را درگیر خود کرد. اینبار شش استان بوشهر، کرمان، هرمزگان، فارس، سیستان و بلوچستان و خوزستان درگیر ملخهای ویرانگری شدند که میزان تخریبشان سه برابر دفعات قبل بود. با اینکه برنامههای سازمانها برای از بین بردن این آفت و جلوگیری از پیشروی آنها به اجرا درآمد، اما حالا گزارشهایی از رسیدن ملخها به باغات پسته کرمان منتشر شده که نشان میدهد اقتصاد تک محصولی برخی مناطق این استان مثل رفسنجان به شدت تهدید شده و شهرهای شمالی کرمان هم نگران رسیدن ملخها به باغات پسته خود هستند. اما مشکل اینجاست که باغداران به خاطر گرانی سموم، در شرایطی شاهد از بین رفتن محصولات خود توسط ملخها هستند که مسئولان میگویند «نگران نباشید این ملخها بومی هستند و علاقهای به درختان پسته ندارند!»
اوایل امسال ملخها جسته و گریخته سری به استانهای جنوبی کشور میزدند که به یکباره و با آغاز اردیبهشت ماه اعلام شد حجم بسیار بالایی از دستههای ملخ از مرز شرقی عربستان و جنوب خلیج فارس در حال تخلیه شدن هستند و این دستههای بزرگ بعد از ورود به ایران میتوانند کل استانهای جنوبی کشور را تحت تأثیر خود قرار دهند. در آن زمان مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی بوشهر گفت: «بالغ بر ۹۰ درصد کانونها در شهرستانهای دشتستان، دشتی و تنگستان کنترل شده است و ۱۰ درصد باقیمانده نیز به دلیل این است که شاید هنوز تخمهای باز نشده در خاک وجود داشته باشد. البته با پایش مستمر همکاران ما بلافاصله هر دستهای از پورههای ملخ که دیده شود کنترل میشود و تاکنون نیز کار ردیابی پایش و لکهگیری در تمامی کانونها انجام شده است.» احمد سبحانی ادامه داد: «ما در حال آماده شدن هستیم که اگر ملخها در حمله جدید در دشتها ریزش کنند امکان مبارزه بیشتری هم با هواپیما و هم سمپاش پشت تراکتوری و ULV پاش فراهم است و به راحتی امکان کنترل داریم. اما اگر کانونهای جدیدی در کوهستانها تشکیل شود باز هم نیاز به ردیابی و پایش و راهسازی دارد.» این صحبتها در شرایطی مطرح میشد که اراضی طبیعی و برخی مزارع و نخلستانها در جنوب کشور در آخرین ماه سال ۹۸ و اولین ماه از سال ۹۹ هم پوشیده از جمعیت ملخهای قرمز و زرد رنگ بود. البته در استان خوزستان، حضور ملخها از اراضی طبیعی فراتر رفت و پای این آفت برای مدت کوتاهی به مناطق مسکونی و شهری نیز باز شد. حضور دستههای میلیونی ملخ در آسمان شهر و همچنین فرودگاه آبادان اهالی این شهر را نگران کرد، اما طولی نکشید که با اقدام مسئولان جهاد کشاورزی ملخها حداقل از شهر خارج شدند.
سیل و ملخ، درد روی درد
بارندگیهای بهاره که به افزایش تخمریزی و فعالیت ملخهای صحرایی دامن زده بود، بعد از سیل که مشکلات زیادی برای سیستان و بلوچستان به همراه داشت حالا با ورود ملخهای مهاجر، بحرانی دیگر برای ساکنان این استان به وجود آورده بود. کشاورزان سیستان و بلوچستانی از رسیدن این آفت به مزارع و نخلستانها ابراز نگرانی میکردند و معتقد بودند بخشی از زمینهای زراعی و محصولات کشاورزیشان با وقوع سیل از بین رفته، اگر ملخها که به مراتع طبیعی هجوم آوردهاند، به مزارع و زمینهای کشاورزی برسند، روزگار کشاورزان سیاه میشود و همه زحمات یکساله به باد خواهد رفت. مدیر جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان هم آب پاکی را روی دست همه ریخت و گفت: «طبق پیشبینی ما تمامی شهرستانهای جنوبی استان و برخی شهرستانها در شمال سیستان و بلوچستان درگیر آفت ملخ خواهند شد. همچنین به علت وزش باد موافق چند دسته ریزش ملخ در شهرستانهای نیکشهر، ایرانشهر، کنارک و بمپر صورت گرفته که در حال مبارزه با این آفت هستیم.»
همراهی مسئولان با ملخها
حالا در چهارمین ماه سال ۹۹ قرار داریم که خبر میرسد کرمانیها درگیر ملخهای ویرانگر شدهاند و این مهمانان مهاجم تهدید به از بین بردن پایتخت پسته جهان کردهاند. کرونا که توانسته بود طی ماههای اخیر از صادرات پسته کرمان و ارزآوری یک میلیارد دلاری آن جلوگیری کند، حالا زمام امور را به ملخها سپرده تا وسیعترین باغهای پسته ایران را از بین برده و با تهدید ۸۵ هزار هکتار باغ پسته در رفسنجان به عنوان پایتخت پسته جهان هزاران را نفر را در آستانه بیکاری قرار دهد. مشکل کرمان این است که در کنار ملخهای که از طرف شبه جزیره عربستان آمدهاند، ملخهای دیگری نیز از پاکستان مهمانش هستند که حالا دیگر نام مهمان را قبول ندارند و با ماندگاری در جازموریان، بومی این منطقه شده و آسمان کرمان را به محل جولان خود تبدیل کردهاند. نگرانی کشاورزان کرمانی که شاهد حضور ملخها و از بین رفتن باغات پسته خود هستند وقتی دو چندان میشود که در کنار افزایش قیمت سموم کشاورزی و گرم شدن بیش از حد هوا، میشنوند مسئولان میگویند «نگران نباشید این ملخها بومی هستند و علاقهای به درختان پسته ندارند!» حرفهای بیپایه و اساس مسئولان در شرایطی مطرح میشود که کارشناسان کشاورزی میگویند «این آفت به هیچ گیاهی رحم نمیکند و حتی درختان نخل را از بین میبرد پس نباید تصور کرد آفت ملخ برای یک گونه گیاهی خطری ندارد.» و کشاورزان هم به عینه شاهد از بین رفتن باغات و محصولات خود هستند.