سرویس بین الملل جوان آنلاین: در حالی که تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران طبق مفاد برجام ۱۸ اکتبر سال ۲۰۲۰ (۲۷ مهر ۹۹) تمام میشود، امریکا پیشنویس قطعنامهای را میان اعضای شورای امنیت توزیع کرده که خواستار جلوگیری از انقضای این تحریمهاست. قطعنامه پیشنهادی، خواستار منع فروش، عرضه یا انتقال سلاح یا اقلام مرتبط به ایران است و آنگونه که منابع روس گفتهاند، زمان مشخصی را هم برای برداشتن تحریمهای ایران مشخص نمیکند. کلی کرافت، نماینده امریکا در سازمان ملل متحد روز پنجشنبه بر ادامه تلاشهای دولت امریکا برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران تأکید کرد و گفت که دولت «دونالد ترامپ»، رئیسجمهور امریکا از تمامی ابزارهایی که در اختیار دارد، برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران استفاده خواهد کرد. این قطعنامه برای تصویب در شورای امنیت نیازمند موافقت دستکم ۹ عضو، بدون وتوی هر یک از پنج عضو دائم شورای امنیت (امریکا، روسیه، چین، فرانسه و انگلیس) است. در حالی که یک دیپلمات غربی گفته که این قطعنامه ممکن است حتی در کسب ۹ رأی لازم برای وادار کردن روسیه یا چین به استفاده از حق وتو هم ناکام بماند، روسها وعده کردهاند که اگر این قطعنامه حتی اگر ۹ رأی لازم را برای تصویب در شورای امنیت هم به دست بیاورد، هیچ شانسی برای تصویبشدن ندارد تا روشن شود که اگر لازم باشد، قطعنامه امریکا را وتو خواهندکرد. واسیلی نبنزیا، نماینده روسیه در سازمان ملل روز پنجشنبه ضمن بیان اینکه قطعنامه پیشنهادی امریکا برای تحریم تسلیحاتی ایران هیچ شانسی برای موفقیتآمیز بودن ندارد، گفت: «این قطعنامه چشماندازهای بسیار ناراحتکنندهای دارد.» نبنزیا گفت: «تصویب چنین قطعنامهای به برجام پایان خواهد بخشید. واضح است که ایران هیچوقت این را نخواهد پذیرفت» و البته به قول نبنزیا ایران «حق دارد» که قطعنامه امریکا را قبول نکند. نماینده روسها گفته که روسیه به محض آنکه امریکا روی این قطعنامه شروع به فعالیت کرد، به این کشور گفت که «قطعاً هیچ شانسی برای قبول شدن ندارد.»
امریکا حق مکانیسم ماشه ندارد
قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت تصریح کرده که اگر «یکی از دولتهای طرف برجام» معتقد باشد که یک دولت دیگر عضو برجام اقدامی را انجام دهد که «مصداق عدم پایبندی اساسی در مورد تعهدات وفق برجام» باشد، شورا باید در مورد پیشنویس یک قطعنامه برای ادامه اجرای لغو تحریمها تصمیمگیری کند. دولت امریکا بر همین اساس از چند هفته قبل پیشنویس یک قطعنامه را با تأکید بر «عدم پایبندی اساسی ایران» به برجام آماده کرده و خواستار تمدید تحریمهای تسلیحاتی ایران است، ولی در میان اعضای برجام، دستکم روسیه و چین میگویند امریکا آنگونه که قطعنامه ۲۲۳۱ گفته، «یکی از دولتهای طرف برجام» نیست که بتواند چنین قطعنامهای را ارائه کند. در صورتی که قطعنامه مورد نظر امریکا در شورای امنیت تصویب نشود، بر اساس مکانیسم ماشه پیشبینی شده در قطعنامه ۲۲۳۱، تمام مفاد ۶ قطعنامه شورای امنیت علیه ایران یعنی قطعنامههای (۲۰۰۸) ۱۸۰۳، (۲۰۰۷) ۱۷۴۷، (۲۰۰۶) ۱۷۳۷، (۲۰۰۶) ۱۶۹۶، ۱۸۳۵) ۲۰۰۸ (و ۱۹۲۹) ۲۰۱۰ به طور خودکار بازخواهد گشت، ولی تا کنون نه مقامهای سازمان ملل و نه اعضای برجام درباره اینکه بعد از وتوی قطعنامه امریکا از طرف روسیه، چین یا هردو، چه اتفاقی خواهد افتاد، موضعگیری نکردهاند. «آناتولی آنتونوف»، سفیر روسیه در واشنگتن روز پنجشنبه در یک کنفرانس ویدئویی تاکید کرد واشنگتن از شرایط قانونی و فنی برای اجرای فرایند بازگرداندن تحریمها علیه ایران برخوردار نیست و مسکو از چنین اقدامی حمایت نمیکند. آنتونوف گفت: «از نظر ما برای چنین تصمیمی راه قانونی یا فنی وجود ندارد و مسلماً با هرگونه اقدامی در این مسیر از سوی امریکا مخالف هستیم». این مقام روس از امریکا خواست به برجام بازگردد و با سایر طرفهای این توافق درباره این مسئله گفتگو کند و تأکید کرده که روسیه تمایل دارد این مسئله را در شورای امنیت سازمان ملل متحد مطرح کند.
پمپئو: روش سوم را علناً نمیگوییم
وزیر امور خارجه امریکا گفته که کشورش به تأمین امنیت برای کشورهای عربی در برابر توانمندیهای موشکی ایران پایبند است و برای این کار از سه روش یعنی تمدید تحریمهای تسلیحاتی، افزایش فروش سلاح و روشهای دیگری که او گفته علناً درباره آنها صحبت نمیکند، استفاده میکند. مایک پمپئو گفته که برنامه موشکی ایران ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد و یک تهدید عمده است که تمدید تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران را ضروری میکند. او گفت: «ما فکر میکنیم مهم است که دنیا برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران که تنها چند ماه دیگر منقضی میشود، متحد شود. [انقضای تحریمهای تسلیحاتی ایران]برای منطقه خطرناک خواهدبود و باعث ایجاد بیثباتی در سراسر خاورمیانه خواهد شد.» وی در پاسخ به سؤالی درباره برنامههای امریکا برای تقویت توانمندیهای دفاعی کشورهای خلیج فارس در برابر آنچه تهدید موشکی ایران خواندهشده به سه راهکار که واشنگتن مد نظر دارد، اشاره کردهاست؛ تمدید تحریمهای تسلیحاتی، افزایش فروش سلاح و روشهای دیگری که اظهارنظر علنی درباره آنها مطرح نمیشود.