سرویس جامعه جوان آنلاین: وجود ۱۰ میلیون ساختمان بنایی و بدون اسکلت ریزدانه، ناپایدار و غیرمقاوم با توجه به حادثهخیز بودن کشور، تهدید بالقوهای است که با کوچکترین لرزه خسارتهای جانی و مالی فراوانی برجا خواهد گذاشت. سرعت کند احیا و نوسازی ساختمانهای فرسوده به دلیل شرایط اقتصادی و نبود بستههای تشویقی مرقوم بهصرفه، مقاومسازی سازههای کشور را با حرکت لاکپشتی مواجه کرده است. در این خصوص دبیر کارگروه ملی مخاطرات طبیعی معتقد است که از حدود ۲۳ میلیون واحد مسکونی در سطح کشور، یعنی حدود ۴۵ تا ۴۷ درصد ساختمانها، بنایی هستند که اسکلت ندارند. نوسازی و مقاومسازی بافتهای فرسوده باید در اولویت مسئولان راه و شهرسازی و شهرداریها و دهیاریها قرار گیرد، در غیر این صورت باید چندین برابر هزینههای مقاومسازی را صرف ساخت ساختمانهای تخریب شده از حوادث کرد.
زندگی زیر سقفهای فرسوده بسیار دلهرهآور است. در کشور میلیونها نفر زیر سقفهای فرسوده و ناپایدار زندگی میکنند که در این خصوص دبیر کارگروه ملی مخاطرات طبیعی افزود: ساختمانهای دولتی قدیمی، بیمارستانهای دارای قدمت بالا، ساختمانهای منطقه بازار و ساختمانهای تجاری واقع در بسیاری از کلانشهرها را هم باید در نظر گرفت. در این صورت این ابعاد گستردهتر خواهد بود، در واقع میتوان گفت که شاید بیش از نیمی از ساختمانها در برابر زلزله مقاومت کافی ندارند و ممکن است در برابر زلزلههای متوسط هم آسیب جدی ببینند.
علی بیتالهی در خصوص انواع مصالح ساختمانی که در سطح کشور از آنها استفاده میشود، گفت: ساختمانهای بنایی عمدتاً از نوع خشت و گل، سنگ و ملات، سنگ و چوب بوده و در دسته ساختمانهای آواری هستند. با توجه به فراوانی محصولاتی مثل چوب، سنگ و... در برخی از اقلیمها شاهد استفاده از مصالح در دسترس و فراوان هستیم. به دلیل گسستگی و رفتار غیریکنواخت، آوار سنگین و احتمال خفهشدگی در اثر گرد و غبار، بسیار مصالح خطرزایی است. وی گفت: نسبت به سال ۷۵ ساختمانهای اسکلتدار حدود ۱۵ برابر افزایش یافته است. با توجه به تعداد افزایش واحدهای مسکونی در این دوره و طبق آمار مرکز آمار سال ۹۵ که آخرین دوره آمارگیری است، هنوز حدود ۱۰ میلیون واحد مسکونی بدون اسکلت وجود دارد که در برابر زلزله مقاومت کافی ندارند. این ساختمانها فقط ساختمانهای مسکونی هستند. بیتالهی با بیان اینکه ساختمانهای اسکلتدار مقاومت بیشتری در برابر زلزله دارند، عنوان کرد: براساس تئوری اگر ساختمانهای فولادی و بتنی طبق اصول ساخته شوند تفاوتی در مقاومت ندارند.
۴۷ درصد ساختمانها اسکلت ندارند
دبیر کارگروه ملی مخاطرات طبیعی افزود: در حال حاضر از حدود ۲۳ میلیون واحد مسکونی در سطح کشور نزدیک به ۱۰ میلیون، یعنی حدود ۴۵ تا ۴۷ درصد ساختمانها بنایی هستند که اسکلت ندارند. پس کمتر از نصف واحدهای مسکونی ما از نظر اسکلت ساختمان در برابر مخاطرهای، چون زلزله مقاوم نیستند. البته اینطور نیست که تمام ساختمانهای دارای اسکلت هم مقاوم باشند. در سال ۳۵ ساختمانهای بنایی نسبت به اسکلت ۳۵ برابر بود، اما این افزایش ساختمانهای اسکلتدار در روند طبیعی رشد همه کشورها مشاهده میشود. وی در خصوص اینکه در زمینه در نظر گرفتن ریسک و اعمال کردن اقدامات محافظتی و مقاومسازی چه گامهایی برداشته شده است، گفت: تلاشهایی در این زمینه صورت گرفته و میبینیم که برخی ارگانها به این مورد بها دادهاند، اما به صورت عمومی، به ویژه در حوزه ساختمانهای مسکونی موجود که مالکیتشان شخصی است، به غیر از نظارتی که باید سازمان نظام مهندسی انجام دهد، شاهد ساز و کار خاصی نیستیم و ابزار قانونی هم نداریم.