سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: تولید یک برنامه اینترنتی که عنوان «اولین برنامه زنده اینترنتی ایران» را در پی داشت، با آنکه میتوانست سرآغاز فصلی نو در تولید محتوا در فضای مجازی و تغییر ذائقه مردم و مخاطبان تلویزیون شود، در نهایت به خاطر نبود فرهنگ و نداشتن ساختار مدون برای چنین فعالیتهایی با توقیف مواجه شد.
فضای مجازی فضای رقابت است، اما مهمتر از رقابت وجود مقرراتی است که فعالیتها را نظم و چارچوب منظم ببخشد. آنچه باعث شد تا «امشو» خیلی زودتر از آنچه تصور میشد با مشکل روبهرو شود، توجه نداشتن به الزاماتی است که از جمله بدیهیات فعالیتهای رسانهای است؛ اینکه یک بازیگر سینما هرچند به شوخی در یک برنامه زنده که قاعدتاً هزاران بیننده زنده و چند میلیون تماشاگر بعدی خواهد داشت، به عالیترین مقام اجرایی کشور توهین کند و مجری برنامه از کنترل اوضاع ناتوان باشد و نتواند با مدیریت فضای برنامه جلوی اظهارات مهمان را بگیرد، نشاندهنده ضعفی است که تولیدکنندگان برنامه در فضای مجازی گرفتار آن هستند.
استفاده از امکان پخش زنده یا همان «لایو» که باعث شده تا برنامهای مانند «ام شو» شکل بگیرد یا تولید برنامههای ویدئویی از سوی اشخاص، رسانهها و فعالان بخش خصوصی همگی میتواند بخشی از عنوان پخش فراگیر در فضای مجازی باشد؛ پخشی که به صورت موازی با فعالیتهای صداوسیما به شمار میرود و برای عدهای که نمیخواهند با صداوسیما همکاری کنند به عنوان فرصتی برای عرض اندام و تولید برنامه به شمار میرود، ولی آنچه در عمل شاهد آن هستیم این است که نداشتن ساختار درست و نداشتن سیاستهای مناسب برای فرهنگسازی استفاده از فضای مجازی باعث شده تا به جای آنکه استفاده از فناوریهای نوین به بسط ارتباطات و گسترش حوزه سرگرمی بینجامد، در نهایت آنچه خروجی آن بوده است حتی به مذاق دولت نیز خوشایند نیست. دولتها در سالهای اخیر به خاطر شرایط انحصاری پخش صداوسیما، غالباً تلاش کردهاند راههای موازی مانند ایجاد تلویزیونهای اینترنتی را پیش بکشند. هدف دولتها از این اقدام اولاً شکست انحصار صداوسیما و در ثانی ایجاد فضایی برای تبلیغ گفتمان دولت بوده است ولی نه در زمینه زیرساختهای فناوری ارتباطی که در اختیار وزارت ارتباطات است و نه در فرهنگسازی و سیاستگذاری فرهنگی حضور در این فضا که بر عهده وزارت ارشاد بوده است، دولتها هیچ توفیقی نداشتهاند، در عوض محصول این فضا را تولیدات زرد و فاقد کیفیت پر کرده است که میتوان از «ام شو» به عنوان نمونه متأخر آن نام برد.
«ام شو» عنوان یک شوی تلویزیونی با اجرای مجید صالحی است که به صورت زنده از طریق فضای مجازی و بعد به صورت ضبط شده سامانههای اینترنتی پخش میشود. این برنامه که چند هفته است از پخش آن میگذرد، به خاطر اظهارات توهینآمیز اکبر عبدی درباره حسن روحانی رئیسجمهور دچار حاشیه و از سوی «ساترا» (سازمان تنظیم مقررات رسانههای صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی) توقیف شد.
روابط عمومی «ساترا» در پاسخ به پیگیری «جوان» درباره علت پخش نشدن قسمت جدید برنامه «ام شو» که با حرف و حدیثهایی نیز همراه بوده است، علت توقیف این برنامه را توهین آن به رئیسجمهور و البته تکرار تخلفات قبلی از جمله محتوای نامناسب و دور زدن قوانین پخش آنلاین عنوان کرد. «ام شو» عنوان اولین برنامه زنده اینترنتی است که هر هفته شنبه شبها قسمت جدیدی از آن به صورت زنده از طریق شبکههای اجتماعی پخش میشود و سپس «ویاودی»ها ویدئوی ضبط شده آن را در خروجیهای خود قرار میدهند. «ام شو» یک سافت تاک (saft talk) به شمار میرود و مهمانان ۱۰ قسمت گذشته آن را سلبریتیها تشکیل دادهاند، اما آنچه باعث شد تا فعلاً عمر «امشو» به قسمت یازدهم نرسد، اتفاقی بود که در دهمین قسمت آن رخ داد.
ساترا: «امشو» تخلف کرده است
توقیف «ام شو» شایعاتی را در فضای مجازی به همراه داشت، از جمله این شایعه که علت تعطیلی این برنامه مخالفت صداوسیما با تولید برنامههای پرمخاطب در فضای مجازی و تلاش این سازمان برای جذب چنین برنامههایی است، اما محتوای ضدفرهنگی ام شو نشان داد حساسیتها درباره فضای مجازی بحق است و اگر این فضا درست و عقلانی مدیریت نشود تبعات سوء به دنبال خواهد داشت، البته انتظار میرود حساسیتها صرفاً به مسائل سیاسی خلاصه نشود و آنجایی که فرهنگ عمومی خدشهدار میشود نیز واکنشهای درخور ایجاد شود و پیش از آن به نظر میرسد قوانین و دستورالعملهایی لازم است تا تدوین شود که هم کار در این فضا را آسان کند و هم منجر به تقویت فرهنگ در این فضا شود. در واقع هم از انحصار افراد بانفوذ و سلبریتیها دربیاید و هم مردم اعم از افرادی که دغدغه فرهنگ و هنر و فعالیتهای دیگر دارند بتوانند در این فضا آزادانه و با رعایت چارچوبها فعالیت کنند و رقابتی جدی دربگیرد تا آنهایی که متاعی بهتر و شایستهتر عرضه میکنند توان فعالیت داشته باشند. «جوان» این موضوع را از روابط عمومی سازمان ساترا پیگیری کرد. «ساترا» علت توقیف «ام شو» را توهین این برنامه به رئیسجمهور و همچنین دور زدن قانون پخش آنلاین عنوان کرد. ساترا معتقد است، کلیپهای برنامه «ام شو» که از سوی عوامل این برنامه در شبکههای مجازی پخش میشود، خارج از قوانین و مقررات پخش آنلاین است. محتوای نامتعارف این برنامه اینترنتی نیز یکی دیگر از مواردی است که باعث شده تا «امشو» زیر ذرهبین ساترا رفته و فعلاً توقیف شود. به نظر میرسد با توقیف «ام شو» از سوی «ساترا» که اولین نمونه برخورد قاطع از سوی سازمان نوظهور رگولاتوری به شمار میرود، فعالان فضای مجازی اکنون بیش از گذشته با وظایف و اختیارات این سازمان آشنا خواهند شد.