سرویس اقتصادی جوان آنلاین: حدود ۱۰روز است که توزیع ذرت، جو و کنجاله به شدت کاهش یافته و قطره چکانی شده و گزارشهای فراوانی از مشکلات تولیدکنندگان و تأمین نهادهها توسط سامانه بازارگاه منتشر شده است، اما هنوز هیچ راهحلی برای برونرفت از این چالش از سوی متولیان بازار صورت نگرفته است. بانک مرکزی که مقصر اصلی ماجراست و متولیان سامانه بازارگاه و شرکت پشتیبانی امور دام همچنان سکوت اختیار کردهاند.
به گفته فعالان بازار برخی تولیدکنندگان بیش از ۲۰روز است در سامانه بازارگاه ثبت سفارش کردهاند و هنوز موفق به دریافت کالای خود نشدهاند و برخی دیگر که زمان تحویل نهادههایشان فرا رسیده، پول ندارند کالایشان را تحویل بگیرند و کالا باید چندین روز در سامانه بلاتکلیف بماند تا به خریدار دیگری واگذار شود. شرکت پشتیبانی امور دام نیز ماه هاست که ذخایر خود را استفاده میکند و بیش از این توان تأمین نهاده را ندارد. همزمان از واردکنندگان نهادهها و بخش خصوصی هم خبر میرسد که در تأمین ارز و تخصیص آن از سوی بانک مرکزی با مشکل مواجه شدهاند. بانک مرکزی بیش از یک ماه است تخصیص ارز واردات نهادهها را متوقف کرده و به دلیل سختگیری تعزیرات و نهادهای نظارتی توزیع در بازار آزاد نیز به صفر رسیده است. به عبارت دیگر یا انبارهای بخش خصوصی به دلیل توزیع از طریق سامانه بازارگاه ته کشیده یا از ترس نهادهای نظارتی توزیع آزاد متوقف شده است. در هر صورت، تولیدکنندگان با تأمین نهاده دامی و طیور دستوپنجه نرم میکنند، تعدادی از تولید خداحافظی کرده و واحدهای بزرگ مرغداری و طیور به دنبال جایگزینی برای این نهادهها در رژیم غذایی دام و مرغ هستند. به گفته فعالان بازار دامداران، علوفه را جایگزین کردهاند و با این اقدام تولید شیر دامداران کاهش یافته است و مرغداران که ظاهراً جایگزینی برای دان مرغ ندارند، تولیدشان را کاهش دادهاند.
توزیع پشتیبانی امور دام امسال ۲۰۰درصد رشد کرده است
مشکلات این روزهای تأمین نهادهها در حالی است که به گفته مدیر کل تأمین و توزیع نهادههای دامی شرکت پشتیبانی امور دام، توزیع این شرکت در پنج ماهه امسال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته حدود ۲۰۱درصد افزایش داشته است. محسن سلامی در گفتوگوی اختصاصی با «جوان» میگوید: «این شرکت براساس قانون موظف است فقط بخشی از بازار نهادهها را تأمین کند. به عبارت دیگر، تأمین کمتر از ۲۰درصد بازار به عهده این شرکت است و مابقی باید توسط بخش خصوصی تأمین و از طریق سامانه بازارگاه توزیع شود.» وی با ارائه آمار میزان توزیع نهادهها میافزاید: «براساس تکلیف قانون، حدود یک میلیون تن سویا باید توزیع کنیم که نیاز بازار ۴میلیون تن است و ۵/۱ میلیون تن ذرت باید توزیع شود که نیاز بازار بسیار بیشتر از این ارقام است. امسال به دلیل مشکلاتی که برای بخش خصوصی به وجود آمد، مجبور شدیم بیشتر از تکلیف قانونیمان نهاده توزیع کنیم، به طوری که ۴۱۵درصد در توزیع جو، ۱۴۵درصد در ذرت و ۲۱۵درصد در سویا رشد داشتیم. به عنوان مثال، کنجاله پارسال ۲۸۰ هزار تن توزیع کردیم، اما امسال ۶۰۰ هزار تن ولی با وجود افزایش توزیع، نتوانستیم نیاز بازار را تأمین کنیم.
ثبت سفارش امسال ۸۰ درصد کاهش یافت
مدیرکل تأمین و توزیع نهادههای دامی تأکید میکند: «امسال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ثبت سفارش نهادههای دامی و طیور حدود ۸۰درصد کاهش داشته و طبیعی است که بازار این کالاها بسیار ملتهب و دچار نابسامانی شود.» وی تأکید میکند: «این شرکت مانند بخش خصوصی با مشکل تأمین ارز برای واردات مواجه بوده و بانک مرکزی حتی برای ذخایر استراتژیک ذرت، جو و کنجاله سویا سختگیری کرده و تخصیص ارز را بسیار محدود کرده است.»
سلامی درخصوص مشکلات موجود در سامانه بازارگاه میگوید: «مسئول این سامانه معاونت توسعه بخش کشاورزی است و آنها میتوانند در خصوص مشکلات موجود در این سامانه اظهارنظر کنند.»
مدیرکل تأمین و توزیع نهادههای دامی تنها راهحل برونرفت از مشکلات فعلی تأمین نهادهها را کمک بانک مرکزی و تخصیص ارز برای بخش خصوصی میداند و میافزاید: «شرکت پشتیبانی امور دام وظیفهاش، نوکردن ذخایر و توزیع ذخایر قدیم و کهنه کالاهای استراتژیک است و طبیعی است که با توجه به نیاز بازار به ناچار از ذخایرمان استفاده کرده و بخش بسیار محدودی از بازار را تأمین کنیم.»
سلامی از بانک مرکزی درخواست کرد، عنایت ویژهای برای تأمین ارز نهادهها در بخش دولتی و بخش خصوصی داشته باشد تا مشکلات نهاده در مدت کوتاه رفع شود، چراکه تمام گرهها به دست بانک مرکزی باز میشود و بس.