تنش بین ترکیه و یونان در مورد منابع انرژی در مدیترانه شرقی طی هفتههای اخیر نه تنها ادامه یافته بلکه با ورود بازیگرانی تازه ابعاد جدیتری نیز پیدا کرده است. این تنش از حدود یک ماه قبل و به دلیل برنامه عملیاتی ترکیه برای کشف منابع گاز و نفت در حوالی جزیره کرت یونان و اعزام کشتی اکتشافی اروچ رئیس به آن منطقه شروع شد که بلافاصله با واکنش تند یونان و دولت قبرس مواجه شد و بعد نیز فرانسه و ایتالیا به این دو پیوستند تا با برگزاری مانور نظامی مشترک در ۲۶ آگوست اتحادی نانوشته علیه ترکیه شکل دهند. حالا این اتحاد با لغو تحریم تسلیحاتی بخش یونانینشین قبرس از سوی امریکا و ورود دبیرکل ناتو ینس استولتنبرگ به این ماجرا ابعاد تازهای پیدا کرده، جدای از اینکه ترکیه برنامه مانور مشترک پنجروزهای را با بخش ترکنشین قبرس از روز یک شنبه اجرا میکند تا پیام متقابل خود را به این اتحاد داده باشد.
ورود استولتنبرگ به ماجرا بعد از این بود که مولود چاووشاوغلو، وزیر خارجه ترکیه، سه شنبه گذشته آمادگی کشورش را برای مذاکره با طرف یونانی اعلام کرد و استولتنبرگ هم در پاسخ به این آمادگی و به عنوان میانجی دست به کار شد. با این حال، اظهارات ضد و نقیض او و طرف یونانی نشان میدهد که مانور دیپلماتیکی در نظر گرفته شده تا ترکیه قبل از ورود به مذاکره به نوعی تسلیم خواسته یونان شود. او پنج شنبه گذشته مدعی شد که یونان و ترکیه برای شروع گفتگوها توافق کردهاند، اما آتن در واکنش به این حرف استولتنبرگ تأکید کرد که ترکیه باید بیش از هر چیز کشتیهای خود را از منطقه اکتشافی مورد اختلاف خارج کند. به این ترتیب، فشار استولتنبرگ برای شروع گفتگوها و رفت و آمدها برای انجام این کار همراه شده با پیششرطی که آتن قرار داده تا اینکه حتی قبل از شروع گفتگوها به نتیجه مورد نظرش برای عقبنشینی آنکارا از شرق مدیترانه برسد. این پیششرطی است که به نظر نمیرسد آنکارا با آن موافقت کند، اما آتن با تکیه بر حمایت فرانسه و ایتالیا بر آن تأکید خواهد کرد جدای از اینکه ورود امریکا به ماجرا و لغو تحریم تسلیحاتی بخش یونانینشین قبرس، آتن را بیش از پیش مصر به این پیش شرط میکند و دبیرکل ناتو هم در این میان نقش مجری این پیششرط را بازی میکند تا عرصه دیپلماسی را بر آنکارا تنگ کند. جودیت گاربر، سفیر امریکا در قبرس، در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت که لغو تحریم تسلیحاتی قبرس ارتباطی با تنشهای اخیر ندارد، اما همزمانی این برنامه امریکا با تنشهای موجود و نحوه لغو تحریمهای تسلیحاتی نشان میدهد که نه تنها با تنشهای فعلی ارتباط دارد بلکه امریکا با این کار به حلقه اتحاد ضد ترکیه پیوسته است. در وهله نخست باید توجه داشت لغو تحریم تسلیحاتی قبرس بعد از ۳۳ سال و درست در اوج تنش بین ترکیه و یونان انجام میشود جدای از اینکه این لغو یک ساله است و همین نکته نشان میدهد که امریکا تنها برای تقویت اتحاد ضد ترکیه تحریم تسلیحاتی ۳۳ ساله خود را علیه قبرس برمیدارد. همین موضوع باعث شد ترکیه و بخش یونانینشین قبرس عکسالعملهای متناقضی به این اقدام امریکا داشته باشند و در حالی که آنکارا به شدت آن را محکوم کرد و از امریکا درخواست بازنگری در آن کرد، نیکوزیا از آن استقبال کرد و این اقدام امریکا را تغییر مثبتی در رابطه امنیتی بین قبرس و امریکا دانست. مانور مشترک پنجروزه ترکیه با بخش ترکنشین قبرس میتواند پیام واضح آنکارا به این اتحاد نانوشته باشد تا با این کار عزم راسخ خود را برای دسترسی به منابع انرژی در مدیترانه شرقی نشان داده باشد. همان گونه که جم گوردنیز، فرمانده سابق نیروی دریایی ترکیه و طراح راهبرد وطن آبی، اخیر گفته؛ «ترکیه از انزوای دوران جنگ سرد خارج شده و باید به جایگاه واقعی خود به عنوان یک قدرت منطقهای دست یابد». این هدف جز با تکیه بر منابع انرژی ممکن نیست و به همین است که آنکارا به رغم شکل گرفتن اتحاد نانوشتهای علیه خود، چارهای جز دسترسی به منابع انرژی در شرق مدیترانه ندارد.