سرویس سیاسی جوان آنلاین: این روز‌ها یکی از نکاتی که سبب دلمشغولی بسیاری از نمایندگان شهرستان‌ها در مجلس شورای اسلامی به خصوص نمایندگان مناطق محروم شده افزایش شدید قیمت کود و سم به خصوص در زمان برداشت محصول شده است، البته دامنه این گرانی‌ها فقط به محصولات اینچنینی محدود نیست و دامنه گسترده‌ای از محصولات دامی همانند واکسن برای دام‌ها و همچنین مکمل‌های تغذیه را نیز در برمی‌گیرد.
طبیعی است که دامنه چنین رویدادی می‌تواند برای کشور به خصوص در حوزه امنیت غذایی فوق‌العاده خطرناک باشد. این مسئله در کوتاه‌مدت منجر به کاهش تولید محصولات و مواد کشاورزی خواهد شد و در ادامه با افزایش وابستگی کشور به کانال‌های خرید محصولات کشاورزی عملاً زمینه سوءاستفاده از این مسئله را از سوی سایر کشور‌ها نیز فراهم می‌کند. در این میان شاید با نگاه بدبینانه ارتباطی بین این وضعیت و رویداد‌های حوزه سیاست خارجی بتوان یافت. آیا می‌توان رابطه منطقی بین ورود وزیر خارجه سوئیس و گرانی ناگهانی این اقلام دید. هدف از سفر وزیر خارجه سوئیس چه می‌تواند باشد؛ میانجیگری جدید بین ایران و امریکا یا سفر عادی کاری که برای تقویت روابط دوجانبه انجام می‌شود.
پیشنهاد سوئیسی‌ها برای گشایش مالی
یکی از اخباری که به صورت گسترده در فضای مجازی در همان ابتدای مطرح شدن سفر وزیر امورخارجه سوئیس پخش شد، احتمال گشایش‌های جدید در حوزه خرید‌های خارجی کشور بود. بر اساس خبری که به نقل از یک منبع آگاه پیرامون سفر وزیر خارجه سوئیس به ایران در ایسنا منتشر شده است، در جریان مذاکرات میان مقامات ایرانی و سوئیس در خصوص تسهیل روابط اقتصادی و بانکی و تسهیل روابط تجاری دو کشور گشایش‌هایی انجام شده است. هر چند جزئیات دقیقی در این باره در دسترس نیست، اما بر اساس گمانه‌زنی‌های انجام شده و با توجه به سفر وزیر امورخارجه سوئیس به ایران، به نظر می‌رسد یکی از مقاصد این سفر، گسترش روابط اقتصادی و نیز افزایش سطح همکاری‌های تجاری میان دو کشور باشد.
در ادامه این خبر آمده است: باتوجه به نقش کلیدی سوئیس در روابط خارجه ایران و امریکا، به نظر می‌رسد گشایش فوق ناشی از مذاکرات با میانجیگری کشور سوئیس میان ایران و امریکا محقق شده باشد و تحقق این گشایش‌ها ناشی از چراغ سبز امریکا به سوئیس برای آزادسازی برخی از منابع ایران باشد. اگر چه این اخبار با قاطعیت از سوی وزارت امور خارجه رد شده، اما نمی‌توان این نکته را نادیده گرفت که سوئیس مهم‌ترین رابط سیاسی ایران و امریکاست.
کانالی مالی که در اختیار امریکایی‌هاست
علاوه بر نقشی که سفارت سوئیس در نقل و انتقال پیام‌ها بر عهده دارد، این کشور تصدی یکی از مهم‌ترین کانال‌های مالی مدنظر امریکا برای واردات مواد کشاورزی و دارو را نیز بر عهده دارد و چندی پیش اولین محموله خریداری شده از طریق این کانال وارد ایران شد. این کانال مالی در حقیقت رقیب اروپایی اینستکس محسوب می‌شود و برخلاف رقیب اروپایی خود به هیچ عنوان هدف تحریم‌های امریکا قرار نگرفته است. عمده منابع این کانال مالی از طریق منابع ارزی و مالی ایران در بانک‌های سوئیس تأمین می‌شود که ناشی از انباشت منابع ارزی ناشی از فروش نفت ایران در اروپاست. امریکایی‌ها علاقه فراوانی دارند که بتوانند کانال مالی فوق را به عنوان اصلی‌ترین کانال خرید کالا‌ها و محصولات دارویی ایران مطرح کنند و تاکنون نیز پیشنهادات مختلفی از سوی امریکایی‌ها به ایران شده است. هدف از چنین اقدامی نیز محروم کردن ایران از سایر کانال‌های ارزی است که هم اکنون از طریق آن دست به خرید کالا‌های اساسی و همچنین مواد دارویی می‌زند و اغلب نیز خارج از نظر امریکاست.
آیا ایران از امریکا کالا‌های اساسی وارد می‌کند
سوئیس تنها فروشنده دارو و محصولات غذایی به ایران نیست بلکه حجم زیادی از محصولات بنیادی کشاورزی و دارویی در خصوص دام را به ایران بر عهده دارد. نگاهی به صنعت کشاورزی نشان می‌دهد که این محصولات در تولید مواد غذایی نقش بسیار مهمی بر عهده دارد و صد البته گردش مالی بسیار زیادی دارد، به عنوان مثال دارو‌های مربوط به دام و طیور اعم از واکسن و آنتی‌بیوتیک نزدیک یک‌سوم از کل واردات ۲ میلیارد دلاری دارو راتشکیل می‌دهد و بدون وجود آن‌ها صنعت دام کشور به شدت دچار مشکلات ناشی از شیوع بیماری‌های مختلف خواهد شد یا به عنوان مثالی دیگر، هم اکنون بخش مهمی از اسپرم‌های لازم برای تولیدمثل صنعتی گاو‌ها از طریق کشور فرانسه وارد می‌شود، البته در دنیا نیز رقابت بسیار جدی برای تصاحب بازار‌های جهانی اینچنینی وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به دزدی ذخیره‌های ژنتیک سایر کشور‌ها برای تولید بذر‌های باکیفیت‌تر اشاره کرد که همین مسئله سبب شده است تمام کشور‌ها قوانین سفت و سختی را برای جلوگیری از خروج ذخیره طبیعی در کشور خود اتخاذ کنند.
در این میان مشکل دیگری که به شدت می‌تواند امنیت غذایی کشور را با مشکل روبه‌رو کند خرید محصولات بنیادی کشاورزی از شرکت‌های امریکایی است. در بدو امر این گونه به نظر می‌رسد که نباید رابطه مستقیمی بین دو کشور از این نظر وجود داشته باشد، اما واقعیت این است که بازار‌های جهانی اغلب در اختیار شرکت‌های امریکایی قرار دارد، به عنوان مثال بر اساس آمار‌های منتشر شده از سوی وزارت امورخارجه بخش مهمی از سویای وارداتی کشور از طریق برزیل تأمین می‌شود. ظاهراً خرید این محصول به این شکل ایرادی ندارد، اما واقعیت این است که تولید بخش مهمی از سویای این کشور در انحصار شرکت امریکایی کارگیل قرار دارد. این شرکت یکی از مهم‌ترین سرمایه‌گذاران امریکایی در رژیم صهیونیستی محسوب می‌شود و به دنبال تحول در تولید محصولات کشاورزی در مناطق اشغالی فلسطین است، همین امر نیز به شکل‌های متفاوت در مورد سایر محصولات اساسی کشاورزی همچون دانه‌های روغنی و ذرت نیز وجود دارد و سالانه میلیارد‌ها دلار صرف واردات آن‌ها می‌شود.
با این تفاصیل به نظر می‌رسد نقش سوئیس در رابطه بین ایران و امریکا روشن‌تر خواهد شد.
واقعیت یا نظریه توطئه
طبیعی است که اگر سوئیسی‌ها پیشنهادی برای گشایش‌های اقتصادی بین ایران و امریکا داشته باشند، باید چراغ سبز واشنگتن را به همراه داشته باشند. طبیعی است که در شرایط سخت و ناگوار کشور از لحاظ ارزی هر پیشنهادی برای کشور ما ارزشمند است، اما باید به پیشنهادات سوئیسی‌ها با تردید نگریست. هر گشایشی در حوزه واردات دارو و کالا‌های اساسی از سوی سوئیس به منزله وابسته‌تر کردن کشور به کانال‌های خرید مدنظر امریکایی است. در این صورت امریکایی‌ها گام اساسی را برای کنترل تجارت خارجی ایران خواهند برداشت و هر گونه حرکتی در حوزه اقتصادی از سوی ایران منوط به تأیید آن‌ها خواهد بود.
چنین مسئله‌ای نه از سوی ایران پذیرفته است و نه عقل اجازه آن را می‌دهد، البته هیچ کس منکر سختی‌های اقتصادی فعلی کشور نمی‌شود، اما به شرط تلاش بیشتر می‌توان منابع جدی‌تر و مستقل‌تری را برای تأمین کالا‌های اساسی و کشاورزی کشور یافت که تحت نظر امریکایی‌ها اداره نشود، به عنوان مثال پاکستان یکی از کشور‌هایی است که به شدت برای همکاری با ایران در حوزه کشاورزی و تأمین کالا‌های اساسی مشتاق است و تاکنون پیشنهاد‌های خوبی نیز در این باره بین دو طرف مطرح شده است.
یکی دیگر از اقداماتی که در این باره امکان عملی بودن چنین کاری را به صورت جدی نشان می‌دهد، واردات آناناس از کشور ونزوئلا ست. به صورت کلی انحصار تولید موز و آناناس در دنیا در انحصار شرکت‌های امریکایی قرار دارد، با این حال ایران توانست از طریق صادرات کالا‌های خود به ونزوئلا این محصول را بدون دخالت شرکت‌های امریکایی تأمین کند. این مدل از همکاری می‌تواند در مورد بسیاری از کشور‌ها از جمله کشور‌های آفریقایی همانند آفریقای‌جنوبی تکرار شود. نکته مهم در این باره نیز فقط این است که ما درک کنیم گشایش‌های مدنظر امریکایی‌ها فقط و فقط به وابستگی بیشتر ایران بدل خواهد شد، پس بیاییم امیدوار باشیم که سناریوی گران شدن ناگهانی سم و واکسن همزمان با سفر وزیر امور خارجه سوئیس یک تئوری توطئه باشد.
