سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: تهیهکنندگی این برنامه به صورت یک هفتهدرمیان با زهره سربازی و زهرا صالحی بوده و شهاب شهرزاد به طور ثابت کارشناس- مجری این برنامه است. این تیم کاری در گفتگو با «جوان» از کافه هنر و لزوم نقد فنی موسیقی گفتهاند.
به دنبال ارتقای سواد عمومی موسیقی
شهاب شهرزاد از مجریان موفقی است که سال گذشته در چهاردهمین جشنواره بینالمللی رادیو به عنوان بهترین کارشناس- مجری معرفی شد. شهرزاد که علاوه بر اجرا، تجربه خوانندگی، ترانهسرایی و نویسندگی نیز دارد، معتقد است: برنامه «کافه هنر» تلاش میکند نگاه انتقادی ما را به آثار هنری در زمینههای مختلف حوزه ادبیات، سینما، تئاتر و موسیقی تقویت کند. در این برنامه روزهای سهشنبه، نقد موسیقی به نام «نقدآهنگ» را داریم که در آن یک اثر موسیقی با حضور منتقدان و کارشناسان مورد نقد و بررسی قرار میگیرد. کارشناسان ما شامل یک آهنگساز و معلم آواز هستند که درباره ویژگیهای صدای خواننده و کیفیت موسیقی صحبت میکنند، همچنین یک کارشناس ترکیب و نهاییسازی آهنگ در برنامه حضور دارد.
وی میافزاید: این برنامه برای اولین بار در رادیو به نقد تخصصی و ویژگیهای فنی یک موسیقی و اثر هنری میپردازد و فرصتی است که آثار هنری را از جنبههای مختلف، حتی جنبههایی که خودمان دوست نداریم، بسنجیم. بارها پیش آمده که شنوندگان ما یک اثر هنری و موسیقی را دوست داشته باشند ولی بعد از اینکه نقد را شنیدهاند، نگاه نقادانه شان موجب شده فکر کنند میتوانند انتخابهای بهتری نیز داشته باشند. خوشبختانه این تعامل در حوزههای مختلف موسیقی شکل گرفته و امیدواریم در نقد فیلم هم بتوانیم به این مختصات نزدیک شویم. شهرزاد با اشاره به اهمیت پرداختن به نقد در حوزه موسیقی ادامه میدهد: «پرداختن به بحث موسیقی، یک وظیفه برای برنامهای چالشی- فرهنگی است که قرار است در برابر هنرمندان و رخدادهای فرهنگی- هنری آیینگی کند. مسئلهای که وجود دارد این است که ما سالها با یک خلأ فرهنگی روبهرو بودهایم، آثار هنری، چه از رسانه و چه از رهگذر زیرزمینی و... منتشر میشد ولی ما بستری برای نقد این آثار فراهم نکردیم، بعدها از فرزندانمان گلایه کردیم که چرا آثار سخیف و سطح پایین گوش میدهید! به نظرم ما حق این گلایه را هم نداشتیم چراکه هرگز فرصتی برای نقد ایجاد نکردیم.
وی یادآور شد: هدف ما در کافه هنر همواره این بوده که نقد آثار فرهنگی و هنری را از همان سالهای اول دبستان شروع کنیم و بچهها بتوانند یک فیلم را با نگاه انتقادی ببینند، نقایص آن را بررسی کنند، محتوا را بسنجند و باورهایشان را در ارزیابیها دخالت دهند. همین باعث افتخار است و خوشحالم در رادیو ایران این فرصت فراهم شد. روزهای سهشنبه در کافه هنر تلاش میکنیم ترانهها را از نظر درستنویسی، درستگویی و قواعد فارسی هم بررسی کنیم، همچنین تلاش شد نظارت زبانی را در انتشار آثار فرهنگی و هنری دخالت دهیم و تأکید کنیم در ترانه از واژههای فارسی استفاده شود. متأسفانه در حال حاضر حساسیتهای زبانی در شوراهای نظارتی دیده نمیشود و این احساس وظیفه باعث شد برنامه کافه هنر به سمت نقد آثار هنری برود.
شهرزاد درباره بازخوردهای این برنامه گفت: جوانان و هنرجوهایی که در زمینه موسیقی تعلیم میبینند، از شنوندگان اصلی ما هستند، همچنین نظرات مخاطبان ما در اینستاگرام مبنی بر این است که این برنامه به ارتقای سطح سواد عمومی موسیقی در جامعه کمک کرده است. حدود دو سال است این کار را آغاز کردهایم و اگر این روند با حضور هنرمندان و منتقدان جدی این عرصه ادامه پیدا کند، حتماً این برنامه میتواند جریانی برای رسیدن به مختصات سلامت در موسیقی شکل بدهد.
منطقی و بدون تعارف
مهدی کریمی، کارشناس ترکیب و نهاییسازی موسیقی و کارشناس ثابت سهشنبههای کافه هنر است. کریمی معتقد است: بسیاری از مخاطبان موسیقی را به صورت تخصصی دنبال نمیکنند، برای همین است که انتظاراتشان از آهنگها پایین میآید. همچنین وقتی با دقت بیشتری این آهنگها بررسی میشود، علاوه بر مردم، سازندگان و عوامل موسیقی نیز به نقاطی که باعث موفقیت آن آهنگ شده، توجه میکنند و اگر نکتهای باشد، دیگر کسی به سمتش نمیرود. این موضوع خلئی است که وقتی در رسانه به آن پرداخته میشود، بسیار مفید است. ما تلاش میکنیم منطقی، درست و بدون تعارف و در نظر گرفتن کسی که آن کار را تولید کرده، درباره اثر صحبت کنیم.
زهره سربازی یکی از دو تهیهکننده «کافه هنر» با اشاره به تنوع در بازار موسیقی این روزها یادآور شد: این روزها بازار موسیقی بسیار داغ است و معمولاً موسیقیها بسیار آسانتر از گذشته مجوز میگیرند. از سوی دیگر، رادیو ایران، پایگاه زبان و ادبیات فارسی است و کارشناسان به این نتیجه رسیدهاند ترانهها از نظر ادبی مشکلات زیادی دارند. یکی از اهداف ما در این برنامه، ارتقای سلیقه موسیقی مخاطبان است، برای همین اتاق فکر تشکیل و برنامهای از کافه هنر را در روزهای سهشنبه به موضوع موسیقی و ترانه اختصاص دادیم.
گلی که به مرور شکوفا میشود
محبوبه احمدیزاده، نویسنده و مسئول بخش ارتباطات «کافه هنر» است. او یکی از اعضای اصلی کافه هنر بوده که از ابتدای شروع این برنامه با آن همراه است. او میگوید: کافه هنر پنج سال است که روی آنتن است و شروع آن با تهیهکنندگی و طراحی ریحانه یزداندوست بود. پس از یک سال، تحولی اساسی در این برنامه ایجاد شد، در واقع این برنامه همانند گلی بود که به مرور به شکوفایی رسید؛ گویندهها، اجراهای مختلف و موضوعات گوناگونی را پشت سر گذاشت. آرش احمدی، مهرناز فقیهی، نوید نوروزی و... از مجریان این برنامه بودند. بعد از آن شهاب شهرزاد به عنوان کارشناس مجری به برنامه آمد، تحول اساسی در برنامه ایجاد شد و اجرای آن به شکلی شد که امروز میبینید. به گفته وی جدا از اتفاقات فرهنگی و هنری روز که رخ میدهد و در برنامه به آن اشاره میشود، هر روز کافه هنر به یک موضوع اختصاص دارد. سهشنبهها هم مانند امروز، برنامه نقدآهنگ را داریم. من، چون در بخش ارتباطات نیز هستم میدانم نقدآهنگ طرفداران بسیاری دارد، از تحصیلکردهها تا مردم عادی، همه شنونده این برنامه و پیگیر آن هستند، به طوری که گاهی صحبتهایی میکنند از اینکه مخاطبان به این شکل، موشکافانه برنامه را دنبال میکنند، متعجب میشویم. دغدغه اکثر آنها هم زبان فارسی در ترانه است. کافه هنر عنوان یکی از برنامههای پرطرفدار عصرگاهی رادیو ایران است که شنبه تا چهارشنبه ساعت ۱۶ تا ۱۶:۴۰ روی آنتن میرود. هر روز این برنامه به یک موضوع فرهنگی و هنری همچون سینما، تئاتر، کتاب و... اختصاص دارد و سهشنبههای آن به بحث موسیقی و ترانه میپردازد.