یکی از مهمترین و مرگ بارترین حوادث رانندگی، تصادف موتور سیکلت با عابران پیاده است که در سطح شهر تهران از فراوانی بسیار بالایی برخوردار است به نحوی که میزان این تصادفها (تلفات و جراحات) در سالهای اخیر، بخش قابل توجهی از سوانح رانندگی را به خود اختصاص داده است. موضوع ایمنی عابر پیاده در راهها به دلیل اهمیت زیاد مسئله باید بیشتر مورد توجه کافی قرار گیرد، زیرا عابرین پیاده در مقایسه با وسایط نقلیه موتوری دارای آسیبپذیری بیشتری هستند به این معنی که تصادف یک وسیله نقلیه با عابرین پیاده تقریباً به طور اجتناب ناپذیری به جرح یا مرگ عابرین پیاده منجر میشود. تصادفات عابرین پیاده با وسائط نقلیه موتوری چالش اصلی متخصصان بهداشت عمومی و ایمنی ترافیک است. در مقایسه با سرنشینان خودرو، عابرین پیاده متحمل جراحات متعدد با شدت بیشتر و مرگ و میر بالاتر میشوند.
نقش عامل انسانی همواره به عنوان یک عامل بسیار مهم در تصادفات ترافیکی و تلفات ناشی از آن شناخته شدهاست. در شهر تهران سالانه شمار زیادی از عابران جان خود را از دست میدهند و شمار بسیاری هم دچار جراحت میشوند که در نهایت بسیاری از این مصدومیتها به معلولیتهای دائمی منجر میشود. بیش از یک سوم تمام مرگها و ناتوانیهای مرتبط با سوانح ترافیکی در شهر تهران از تصادفات بین عابرپیاده و وسیله نقلیه است. در شهر تهران متأسفانه آمار کشتهشدگان عابرین پیاده بسیار چشمگیر میباشد.
بنابراین انجام تمامی اموری که در جهت ارتقایایمنی معابر درون شهری با رویکرد حفظ جان شهروندان خصوصاً عابرین پیاده باشد، ضروری است. از آنجایی که بودجهای در اختیار تصمیم گیرندگان همیشه محدود بوده است، لذا تصمیمگیری در خصوص اینکه در چه مکانی از چه راهکاری برای کاهش حوادث و تلفات رانندگی جلوگیری شود، نیاز به یک کار کارشناسی و اطلاع دقیق از تمامی هزینه است.
از جمله معیارهایی که نشانگر اهمیت وضرورت یک پژوهش است میتوان به مربوط بودن به مسئله علمی، مربوط بودن به جمعیتی بزرگ یا جمعیتی پر نفوذ و سرنوشت ساز و پرکردن شکاف پژوهش اشاره کرد. جوانان بخش عمدهای از جمعیت استفاده کننده موتور سیکلت را تشکیل میدهند و بیشترین تلفات نیز مربوط به این گروه سنی است. نقش سرنوشتساز این گروه نیز بر کسی پوشیده نیست، خلأ پژوهشی جدی در حوزه موتور سیکلت سواران و تصادفات آنان آن هم به روش کیفی به شدت حس میشود که این پژوهش در صدد پرداختن به آن است. با توجه به شرایط فوق باید هرچه سریعتر با تدابیری اساسی در جهت کاهش اینگونه صدمات گام برداشت. عملی شدن این سیاست به هماهنگی بین بخشی وسیع در بین نهادها، سازمانهای مختلف دولتی و شهروندان تهرانی نیاز دارد. استفاده از دیدگاه جامعه شناسان و کارشناسان زبده نیروی انتظامی، بررسی نقاط قوت و ضعف، تهدیدها و فرصتهای مجازی و پیشنهادهای پیشگیرانه و مؤثر در راستای کاهش تصادفات موتور سیکلت و عابر پیاده از نقطه قوت این پژوهش علمی است که میتواند راه را برای دیگر پژوهشها هموار و چراغ راه تحقیقهای دیگر باشد.
*کارشناس اداره برآورد معاونت اجتماعی فاتب