سرویس سبک زندگی جوان آنلاین: تنبیه بدنی کودک اثرات نامطلوب بسیار چشمگیری در بزرگسالی او دارد. تنبیه علاوه بر جسم، تأثیر وحشتناکی بر روان انسان میگذارد و شخصیت و هوش کودک را تحت تأثیر قرار میدهد. «کتک مامان گله، هر کی نخوره خله» جمله مشهوری بود که بچهها با آن خودشان را گول میزدند تا کینه والدینشان را دل خود نکارند. اما واقعیت تلخی که با آن روبهرو هستیم این است که از ذهن هیچ یک از انسانها، تنبیهی را که در دوران کودکی به آنها شده است نمیتوان پاک کرد. حتی میتوان به اطمینان گفت تنبیه باعث بروز مشکلات بسیاری در کودک میشود که برخی نشانههایش را در بزرگسالی نمایان میسازد.
تنبیه کودکان احساس تنفر را در آنها شعله ور میکند و برخلاف تصور، تنبیه نه تنها موجب کاهش رفتارهای نامطلوب نشده بلکه رفتار نامطلوب آنها را نیز افزایش میدهد و همین امر منجر به ازدیاد خشونت و سوءاستفادههای جدی جسمی و روانی از کودکان میشود. به قول استاد بزرگواری، ما هر جوری بود، بزرگ شدیم، اما بچههای نسل امروز نباید مثل بچههای دیروز صدمه ببینند چراکه دنیای امروز دریای اطلاعاتی است که قدیمیها از آن بیبهره بودند. شاید امروزه والدین به دلیل مشکلات اقتصادی، اجتماعی و... صبر و تحمل والدین دیروز را نداشته باشند، اما منطقی یا انصاف نیست اگر پا جای پای والدین خود بگذارند و اشتباه آنان را تکرار کنند، چون هم آگاهترند و هم داناتر. اما متأسفانه هنوز هم هستند پدر و مادرهایی که به کودک معصوم خود به دلیل بیمسئولیتی و عدم آگاهی یا... لطمه وارد میکنند. دردناک است حال کودکی که نمیداند به خاطر کدام اشتباه دارد تنبیه میشود و دردناکتر حال آن کودکی است که بیآنکه حتی مرتکب اشتباهی شده باشد، به دلیل عصبانیت مادر از جوانب دیگر زندگی، مورد تنبیه قرار گرفته است. خیلی از مادرها را به عینه دیدهام که بلافاصله بعد از تنبیه پشیمان شده و کودک باز هم بیآنکه دلیلش را بداند به آغوش کشیده میشود و او را دچار تعارض میکنند. تنبیه به معنای حذف رفتار اشتباه نیست بلکه به معنای افزایش رفتار اشتباه است. یکی از مؤلفههای مهم تربیت درست، بهکارگیری ابزار تربیتی است. یکی از این ابزارها، استفاده از تشویق و به معنای دیگر تقویت رفتار صحیح است. یعنی لازم است تشویق و تقویت جایگزین تنبیه شود. تقویت مثبت و تقویت منفی از انواع تقویت هستند. تقویت مثبت یعنی رفتار کودک توسط پیامدهای خوشایند از محیط (والدین) تقویت شود و رفتار مطلوب افرایش یابد. برای مثال هرگونه تأیید یا تشویق معلم برای دانشآموز، تقویت مثبت محسوب میشود و تقویت منفی یعنی حذف محرک ناخوشایند به منظور افزایش رفتار مطلوب. برای مثال تصور کنید دانشآموزی که تکالیف مدرسهاش را انجام نمیدهد و هر بار که سر کلاس میرود با انتقاد و برخورد سرد معلمش روبهرو میشود. پس از مدتی دانشآموز تصمیم میگیرد تکالیف خود را به درستی و کامل انجام دهد. بعد از آن معلم به رفتار نادیده گرفتن دانشآموز پایان میدهد و پس از این دانشآموز به انجام بهموقع و درست تکالیف خود رو میآورد. از وظایفی که در تربیت کودک خود باید به آن عمل کنید، این است که چرایی اشتباهش را به او توضیح دهید. با کودکان به اندازه جرمشان صحبت کنید. پیامها را ساده انتقال دهید. شیوه سالم به کار ببرید و فراموش نکنید مقابل شما فقط یک کودک است که شاید آنچه را که شما میبینید، او نبیند و آنچه را که شما درک میکنید، او درک نکند. زبان بچگانه، لوس حرف زدن یا با صدای نازک حرف زدن با بچه نیست. بلکه زبان بچگانه یعنی در حد دایره لغات و درکشان با آنان صحبت کنیم نه درک خودمان! باید همانگونه که نگران رشد جسمانی کودکانمان هستیم، نگران تحول روانی آنان نیز باشیم. یادمان باشد گاهی ممکن است ما پدر و مادرها با برخی رفتارهای غلطی که فکر میکنیم درست است، به جای خوشبختی، یک زندگی غلط به بچهمان هدیه دهیم. پس لازم است برای تربیت یک فرزند سالم و خوب، سطح مطالعه خود را در زمینه تربیت کودک افزایش دهیم.