سرویس ورزش جوان آنلاین: ورزش مقوله مهمی است که در برهههای حساس مختلف همواره تأثیر مثبتی بر جامعه میگذارد. این مقوله تعطیلیبردار نیست و توجه به آن در شرایط سختی، چون جنگ حائز اهمیت است. با تجاوز عراق به خاک کشورمان و آغاز جنگ دشمنان خیال میکردند همه فعالیتهای مهم کشور در عرصههای مختلف متوقف میشود و فاجعهای بزرگ در انتظار ملت ایران است، اما گذشت زمان نشان داد دشمنان آرزوی انزوای ایران را به گور خواهند برد. علاوه بر اینکه فعالیتهای اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کشور ادامه پیدا کرد، در حوزه ورزش نیز مسابقات رشتههای مختلف برگزار میشد و اعزامهای خارجی نیز در دستور کار قرار داشت. مدیریت صحیح و دلسوزی مدیران در این دوران از عوامل پویایی ورزش ایران در دوران دفاع مقدس بود.
بازیهای دهلینو
با اینکه ورزش کشورمان در دو دوره المپیک ۱۹۸۰ و ۱۹۸۴ غایب بود، اما کاروان ورزش ما همزمان با جنگ ایران و عراق در بازیهای آسیایی حضوری فعال داشت. پس از آنکه کاروان کشورمان در بازیهای آسیایی ۱۹۷۸ بانکوک حضور نداشت اعزام به بازیهای دهلینو (۱۹۸۲) حائز اهمیت بود تا جایی که کشورهای آسیایی تصور میکردند به دلیل شرایط جنگی در این دوره نیز از حضور در رقابتها انصراف خواهیم داد. در نهمین دوره بازیها ورزشکارانمان فقط در چهار رشته اعزام شدند (کشتی آزاد، دوچرخهسواری، وزنهبرداری و فوتبال). تیم ملی فوتبالمان که در یکچهارم نهایی حذف شد، دوچرخهسواران در دو ماده تیمی دو مدال برنز گرفتند، وزنهبرداری یک طلا و دو نقره به ارمغان آورد و آزادکاران نیز سه طلا، دو نقره و دو برنز به گردن آویختند تا کاروان ایران با چهار طلا، چهار نقره و چهار برنز مکان هفتم را در بین تیمهای آسیایی کسب کند.
اوجگیری در سئول
بازیهای ۱۹۸۶ سکوی پرتابی شد برای ورزشکاران کشورمان تا تواناییهایشان را در قاره کهن به نمایش بگذارند. ۹۴ ورزشکار ایرانی این بار در ۱۰ رشته به سئول محل برگزاری بازیها اعزام شدند و ماحصل تلاش آنها شش مدال طلا، شش نقره و ۱۰ برنز و صعود به رده چهارم بازیهای آسیایی بود. کشتی آزاد این بار هم با کسب سه طلا، دو نقره و چهار برنز مدالآورترین رشته اعزامی لقب گرفت، فرنگیکاران موفق به کسب یک طلا، یک نقره و دو برنز شدند، در دوچرخهسواری یک طلا و یک برنز تصاحب کردند، وزنهبرداران به کسب دو برنز رضایت دادند، در جودو یک برنز ارزشمند در وزن ۶۰ کیلوگرم به ارمغان آمد و در رشته تکواندو نیز یک طلا و یک نقره به نام نمایندگان ایران ثبت شد. در رشتههای واترپلو، هندبال و فوتبال نیز از رسیدن به سکو بازماندیم.
تبلیغات سوء دشمنان
حفظ روحیه مردم وظیفه سنگینی بود بر دوش اهالی ورزش که با روحیه پهلوانی از عهده این مسئولیت به خوبی برآمدند. محمدرضا یزدانیخرم رئیس اسبق فدراسیونهای کشتی و والیبال که سابقه طولانی در مدیریت ورزش کشور دارد در گفتگو با «جوان» در خصوص نحوه برگزاری مسابقات در دوران جنگ تحمیلی گفت: «در دوران دفاع مقدس اوضاع ورزش خوب بود و حتی بهتر از حالا بود. با اینکه دشمنان تبلیغات سوئی علیه کشورمان میکردند و با ناامن جلوه دادن ایران به تیمهای خارجی هشدار میدادند که به کشورمان نیایند. اعزامهایمان به رقابتهای بینالمللی هم به آسانی انجام نمیشد، اما مسابقات خوبی را در این مدت انجام دادیم. حتی در پشت جبهه هم مسابقاتی را برگزار میکردیم و گاهی قهرمانان را به جبهه میفرستادیم. البته کار کمی سخت بود چراکه مربیان و برخی تیمهای خارجی به ایران نمیآمدند. با این حال مدیران آن زمان مسابقات دهه فجر را به بهترین شکل برگزار میکردند.»
بازتاب بینالمللی
یزدانیخرم به افتخارآفرینیهای ورزشکاران ایرانی در میادین بینالمللی و ناامید کردن دشمنان اشاره کرد: «در بازیهای آسیایی حضور داشتیم. حریفان خارجی فکر نمیکردند تا این اندازه موفق باشیم. ضمن اینکه مسئولان آن زمان از جمله آقایان غفوریفرد و هاشمیطبا برای ورزش وقت میگذاشتند. دولت هم بودجه ورزش را پرداخت میکرد. در زمان جنگ وقتی تیمی از ایران قهرمان یا نایبقهرمان میشد بازتاب زیادی در دنیا داشت. یکی از اهرمهای قوی برای بالا بردن روحیه مردم ورزش است. مردم علاقه زیادی به ورزش دارند حتی اگر خودشان ورزش نکنند. مسئولان آن زمان ورزش متخصص ورزش بودند و زحمت میکشیدند. رزمندگان نیز از موفقیت ورزشکاران خوشحال میشدند. با اینکه زمان جنگ بود و کمبود امکانات داشتیم، اما استقبال از مسابقات استانی بسیار بیشتر از حالا بود.»
شور فوتبال
فوتبال در آن دوران با اینکه حرفهای نشده بود، اما تعصب، غیرت و یکدلی در آن موج میزد. مسابقات باشگاهی به قوت خود برگزار میشد و رقابتهای باشگاههای تهران و لیگ قدس هم طرفداران زیادی را به ورزشگاهها میکشاند. علاوه بر این تیم ملی نیز در دو دوره جام ملتهای آسیا (۱۹۸۰ و ۱۹۸۴) شرکت کرد و روی سکوی سوم قاره ایستاد. داغ بودن تنور رقابتهای باشگاهی و همچنین دو بار ایستادن روی سکوی سوم آسیا باعث شد غیبت تیم ملی در رقابتهای مقدماتی جامهای جهانی ۱۹۸۲ و ۱۹۸۶ خیلی به چشم نیاید.
سرگرمی مردم
موفقیت در جام ملتهای آسیا آنهم در دوران جنگ کار آسانی نبود. محمود یاوری سرمربی وقت تیم ملی فوتبال در گفتگو با «جوان» انگیزه ملیپوشان در بازیهای مقدماتی جام ملتهای ۱۹۸۴ را بینظیر خواند: «سالهای ۶۲ و ۶۳ در بحبوحه جنگ سرمربی تیم ملی فوتبال بودم. فدراسیون شرایط سختی داشت و حتی اردو هم برگزار نمیکرد. البته منصفانهاش هم همین بود و در دوران جنگ قطعاً اولویت با مسائل مهمتر بود. ورزش یکی از سرگرمیهای مردم در خلال جنگ بود. با این حال تیم ملی را برای حضور در جام ملتهای ۱۹۸۴ فیلیپین تشکیل دادیم. یک نکته را هم بگویم که من در مرحله مقدماتی جام ملتها سرمربی تیم بودم و بعد از آن بنا به دلایلی استعفا دادم. در مرحله مقدماتی عملکرد فوقالعادهای داشتیم. در شش بازی شش پیروزی کسب کردیم و ۲۲ گلزده داشتیم. شرایط تمرینات و تشکیل اردو اصلاً خوب نبود و هیچ امکاناتی نداشتیم. تمریناتمان به ماه رمضان خورد، اما همه اعضای تیم با زبان روزه دو نوبت تمرین میکردند. بچهها با عشق و علاقه میجنگیدند. یادم هست بعد از بازی با فیلیپین، ناصر محمدخانی بعد از نیمه دوم به من گفت کاش میشد یک نیمه دیگر نیز بازی کنیم. با اینکه بازیکنان روزه میگرفتند، اما آمادگی بدنی خوبی داشتند.»
اعتقاد راسخ
یاوری پیروزیهای تیم ملی را سوغاتی ملیپوشان برای مردم در دوران جنگ عنوان کرد: «روحیهشان بسیار عالی بود. آن زمان مردم همه روحیه انقلابی داشتند. ملیپوشان با اعتقاد راسخ به میدان میرفتند. بعد از اینکه بازی پنجم را انجام دادیم و صعود مقتدرانه به مرحله نهایی جام ملتها را جشن گرفتیم، مسئولان برگزاری مسابقات در اندونزی از تیم ما و سوریه خواستند یک بازی هم برای بلیتفروشی و درواقع درآمدزایی انجام دهیم. ما هم قبول کردیم. به ملیپوشان گفتم در مرحله مقدماتی قهرمان شدید و برای مردم در این روزهای جنگ سوغات خوبی میبرید. از آنها خواستم بازی آخر را به عشق بسیجیها و رزمندههایی که در جبههها از طریق رادیو پیگیر نتایج تیم ملی هستند انجام دهند. ما یک بار در این مسابقات با سوریه بازی کرده و آنها را شکست داده بودیم. تجربه نشان میدهد بازی تکراری در یک تورنمنت بسیار سختتر خواهد بود ولی ایمان و باور بچهها بالاتر از این حرفها بود و به برد یک- صفر رسیدیم. عرق وطنپرستی بچهها اعتبار زیادی داشت. عشق به وطن و آرمانهای ملت عامل موفقیت هستند.»