سرویس سیاسی جوان آنلاین: پس از آغاز درگیری‌های مرزی چند روز پیش در جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر منطقه مورد مناقشه قره‌باغ که قدمتی قریب به سه دهه دارد، مقامات مسئول در جمهوری اسلامی ایران همواره و بر اساس اصل حسن همجواری کوشیده‌اند ضمن دعوت به خویشتن‌داری و دوری از هرگونه منازعه، اختلافات را از طریق گفتگو و مذاکره حل‌وفصل کنند. اما اکنون و در فصل جدید درگیری‌ها گویا برخی بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای به اختلافات فراتر از این منطقه محل مناقشه می‌اندیشند و تلاش می‌کنند با گسترش دامنه اختلافات، فضای امنیتی جمهوری اسلامی ایران را تحت تأثیر قرار دهند.
از این‌رو روز گذشته سخنگوی وزارت امور خارجه درباره تداوم تعرضات انجام شده به خاک ایران هشدار داد و تأکید کرد: به همه طرف‌ها در زمینه مراقبت لازم در این خصوص هشدار جدی می‌دهیم. سعید خطیب‌زاده در پاسخ به سؤال خبرنگاران درخصوص گزارش‌های برخی تعرضات انجام شده به خاک ایران در جریان درگیری‌های اخیر بین جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان گفت: تحرکات در مناطق مرزی کشورمان به طور جدی و با حساسیت تمام از سوی جمهوری اسلامی ایران در حال رصد بوده است. در این ارتباط ضمن اعلام غیرقابل تحمل بودن هر گونه تعرض از سوی هر یک از طرف‌های درگیر در منطقه به خاک ایران، به همه طرف‌ها در زمینه مراقبت لازم در این خصوص هشدار جدی می‌دهیم.
سخنگوی وزارت امور خارجه بار دیگر بر لزوم احترام به تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان، رعایت اصل عدم تعرض به غیرنظامیان، توقف درگیری‌ها و آغاز گفتگو‌های جدی و زماندار تأکید کرد و آمادگی جمهوری اسلامی برای کمک به نیل به این اهداف را اعلام کرد. طی روز‌های اخیر درگیری‌های میان آذربایجان و ارمنستان منجر به اصابت تعدادی راکت و موشک‌های طرفین منازعه در تعدادی از روستا‌ها و مناطق همجوار با مرز این دو کشور در ایران شده است. براین اساس، اصابت این راکت‌ها و موشک‌ها منجر به مجروح شدن یک کودک پنج ساله و ایجاد وحشت در منطقه شده است.
ایران در حفظ امنیت مرز‌های خود با کسی تعارف ندارد
در همین زمینه حسین امیر عبداللهیان، دستیار ویژه رئیس مجلس در امور بین‌الملل حفظ امنیت کامل مرز‌های ایران را از مهم‌ترین اولویت‌های نظام دانست و خواستار توقف هرچه سریع‌تر جنگ در منطقه قره‌باغ شد. امیرعبداللهیان در صفحه توئیتر خود بر حاکمیت آذربایجان بر اراضی قره باغ تأکید کرد و خواستار توقف فوری جنگ شد. وی نوشت: «قطعنامه‌های UN بر حاکمیت آذربایجان بر اراضی قره باغ تأکید دارد. احترام به تمامیت ارضی، توقف فوری جنگ و مذاکره سیاسی راهکار اصلی است. تداوم جنگ و حضور تروریست‌های تکفیری در منطقه قره باغ، تهدید صلح و امنیت است. حفظ امنیت کامل مرز‌های ایران اولویت مهم ماست و با کسی تعارف نداریم.» نماینده کرمان در مجلس شورای اسلامی نیز دیروز در توئیتی با تأکید بر اینکه ناامنی در منطقه به نفع دو کشور ارمنستان و آذربایجان نیست، از دستگاه دیپلماسی خواست فعالانه برای حل این مناقشه میانجی‌گری کند.
محمد مهدی زاهدی در واکنش به درگیری آذربایجان و ارمنستان نوشت: «ایران با کشور‌های ارمنستان و آذربایجان مشترکات تمدنی، فرهنگی و مذهبی بسیاری دارد. دستگاه دیپلماسی کشور باید فعال شود و میانجی‌گری کند. ناآرامی در منطقه به نفع هیچ‌کدام از کشور‌ها نیست.» چند روز پیش نیز بعد از درگیری بین آذربایجان و ارمنستان کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ضمن درخواست برای خویشتن‌داری بین دو کشور و توقف موضوعات نظامی و شروع گفتگو برای حل اختلافات تأکید کرد که جمهوری اسلامی آمادگی میانجی‌گری برای حل و فصل اختلافات را دارد.
عقلانی‌ترین راه حل مسئله قره باغ
یک عضو مجمع نمایندگان استان آذربایجان شرقی هم در گفت‌وگویی تأکید کرد: سیاست جمهوری اسلامی ایران بر زندگی مسالمت‌آمیز کشور‌های منطقه و نبود قدرت‌های فرامنطقه‌ای و شبه نظامی به نفع ملت‌هاست. حسین حاتمی در گفتگو با ایسنا در مورد درگیری بین نیرو‌های نظامی آذربایجان و ارمنستان در منطقه مورد مناقشه قره‌باغ با بیان اینکه عقلانی‌ترین راه حل مسئله قره باغ، حل مسالمت‌آمیز تنش‌هاست، اظهار کرد: نفس جنگ و ناامنی هیچ آورده‌ای برای هیچ کس نخواهد داشت.
نماینده مردم کلیبر، خداآفرین و هوراند در مجلس با اشاره به اصابت چند راکت به مناطق مرزی ایران در مناقشه اخیر آذربایجان و ارمنستان تذکر شدیداللحن وزارت امور خارجه نسبت به این اصابت‌ها را خواستار شد و اظهار کرد: اطلاعات ما حاکی از آن است که تاکنون تلفات جانی وجود نداشته، اما یک یا دو مورد جراحت وجود دارد و چند مورد خسارت مسکونی. آنچه مهم‌تر است ناامنی‌های روانی است که برای منطقه ما به وجود آمده است. گرچه عمده گلوله‌ها به مزارع و مراتع اصابت کرده است، اما ناگفته نماند که این روز‌ها فصل برداشت برنج در شالیزار‌های کناره‌های رود ارس فرارسیده است و این خطر کشاورزان را تهدید می‌کند تا جایی که بسیاری از آن‌ها برداشت را تعطیل کرده‌اند. وی با بیان اینکه در این منازعه باید مدیریت صحیحی داشته باشیم در پایان تأکید کرد: ما در داخل ایران هموطنان ارامنه و مسیحی مذهب زیادی داریم و سالیان سال است که زندگی مسالمت‌آمیزی با این عزیزان داشته‌ایم. پس باید به انسجام اجتماعی و ملی خود دقت کنیم.
رژیم صهیونیستی؛ آتش بیار مناقشه قره باغ
اما ریشه شعله‌ور شدن درگیری‌های آذربایجان و ارمنستان را باید در برخی تحرکات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای جست‌وجو کرد که به عقیده یک کارشناس منطقه قفقاز نقش رژیم صهیونیستی مشهود است.
مهدی خورسند در گفت‌وگویی با شبکه خبر از رژیم صهیونیستی به عنوان بازیگر منفی و فعال در مناقشه قره باغ یاد کرد و افزود: یکی از اهداف اسرائیل در این مناقشه فروش سلاح بیشتر است و برای گرم نگه داشتن بازار فروش سلاح با جنگ افروزی به دنبال گرم نگه داشتن آتش جنگ در قره باغ است. وی گفت: اکنون هر دو طرف مناقشه در جمهوری آذربایجان و ارمنستان به این باور رسیده‌اند که رژیم صهیونیستی اطلاعات امنیتی را از هر طرف در اختیار طرف دیگر قرار می‌دهد. خورسند افزود: رژیم صهیونیستی که ابتدا با سرمایه‌گذاری اقتصادی در کشور‌های جمهوری آذربایجان و ارمنستان نفوذ کرد حالا با برافروختن آتش جنگ عامل افزایش تلفات غیرنظامی شده است. وی با اشاره به اهمیت مجاورت جمهوری آذربایجان و ارمنستان در مرز‌های شمالی ایران گفت: رژیم صهیونیستی که اخیرا چند کشور ذره‌بینی منطقه را به هم‌پیمانی خودش درآورده است به دنبال دور کردن تمرکز جهان اسلام و به ویژه ایران از غرب آسیاست تا حساسیت‌ها به طرف دیگری معطوف شود.
این کارشناس منطقه قفقاز تلاش گروه مینسک را برای پایان دادن به مناقشه قره باغ بی تأثیر دانست و افزود: تاکنون اراده‌ای در میان بازیگران برای پایان دادن مناقشه قره باغ وجود نداشته و منافع سیاسی و اقتصادی آن‌ها باعث بی‌تأثیر شدن میانجی‌گری شده است. خورسند گفت:، اما جمهوری اسلامی ایران با سیاست حسن همجواری همواره پیشنهاد حل مناقشه از طریق گفت‌وگوی دیپلماتیک و مسالمت‌آمیز را ارائه کرده است. وی با ابراز تأسف از نقش منفی ترکیه به عنوان یکی از بازیگران در مناقشه قره باغ، افزود: آنکارا سعی می‌کند با تحریک قومی و ایدئولوژیک در بین آذری‌های منطقه به جمهوری آذربایجان کمک نظامی و غیرنظامی بکند. کارشناس منطقه قفقاز گفت: ترکیه با انتقال تکفیری‌های سوریه به منطقه آذربایجان تلاش دارد تا وزن جمهوری آذربایجان را در این مناقشه بالا ببرد در صورتی که تجربه حضور تکفیری‌ها در منطقه غرب آسیا نشان داده است که آن‌ها به دنبال غارت اموال مردم و تحقق اهداف کشور‌های بازیگر هستند و درد مردم این منطقه را ندارند. وی ابراز امیدواری کرد: جمهوری آذربایجان متوجه این قضیه شود.
