سرویس اقتصادی جوان آنلاین: به گزارش فارس، بر اساس بررسیهای دفتر اقتصاد کلان سازمان برنامه و بودجه کشور، شدت نابرابری (ضریب جینی) رفاه مادی خانوار از سال ۱۳۹۰ شاهد افزایش ملایمی بودهاست، در حالیکه ضریبجینی براساس مخارج تقریباً ثابت تغییرات از نظر آماری غیرمعنادار و افزایش نابرابری درآمدی در طول زمان شدید بودهاست.
از سوی دیگر، در اثر اعمال تحریمهای ابتدای دهه، تمام دهکهای درآمدی با کاهش رفاه مادی بین ۱۰ الی ۲۰درصدی مواجه شدهاند و به نظر میرسد با انجام تفاهم اولیه سال ۱۳۹۲ و آغاز فرایند مذاکرات برجام و تسهیل در برخی مبادلات بینالمللی، خانوارهای دهکهای مختلف از لحاظ درآمدی منتفع شدند، اما بهبود در مصرف و رفاه مادی از ابتدای سال ۱۳۹۵ و با حذف تحریمها و رفع نااطمینانی تحریم، به وقوع پیوست. این مطالعه نشان میدهد طی دو سال پس از رفع تحریمها، رفاه مادی خانوارهای شهری بین ۵ الی ۱۰ درصد بهبود یافتهاست.
بیشترین اثر منفی اعمال تحریمهای بینالمللی بر دهکهای پایین درآمدی به خصوص روستایی و بیشترین نفع از اجرای برجام نصیب خانوارهای پردرآمد شهری و روستایی شدهاست.
مشابه سایر مطالعات، بیشترین کاهش در سهم و مقدار اجزای مصرف خانوار در بخش خوراکی، طی یک دهه گذشته مشاهده میشود و این در حالی است که از سال ۱۳۹۵ و با اجرای طرح تحول سلامت مخارج خانوار در بخش سلامت بهخصوص در مناطق روستایی افزایش شدید داشتهاست.
در این گزارش آمدهاست: پرداختهای انتقالی اعم از یارانه نقدی و کمک حق بیمه رایگان به قیمت ثابت از سال ۱۳۹۰ به صورت مستمر و به سرعت کاهش داشتهاست، به نحویکه در سال ۱۳۹۷ به یک سوم مقدار سال ۱۳۹۰ رسیدهاست.
درآمد سرانه نیز به قیمت ثابت در همین دوره حدود ۱۱ درصد کاهش داشتهاست، به نحویکه تنها از سال ۹۶ تا سال ۹۷ نزدیک به ۱۵ درصد کاهش داشتهاست.
درآمدهای انتقالی نزدیک به ۲۶ درصد از کل درآمدهای خانوارهای دهک اول و کمتر از ۴ درصد از درآمد خانوارهای دهک دهم را پوشش میدهند. حقوق و درآمدهای متفرقه معمولاً معاف از مالیات به ترتیب ۳۵ و ۴۱درصد از درآمدهای خانوارهای پردرآمد را تأمین میکند.
همچنین بهدلیل همزمانی رفع تحریمها و رشد اقتصادی در خلال سالهای ۹۶- ۹۵ و کاهش نابرابری مصرفی و همزمان رشد چشمگیر در رفاه خانوار در این دو سال، به نظر میرسد ایجاد اشتغال و رشد اقتصادی اثر غالب در رفع نابرابری، کاهش فقر و افزایش رفاه داشتهاست.