سرویس اقتصاد جوان آنلاین: ابتدای دهه آخر مرداد سال جاری رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه طلا و ارز محل مناسبی برای سرمایه‌گذاری نیست و مردم همه چیز را به بورس بسپارند به شکل تلویحی بازار سرمایه را بازار مناسبی برای سرمایه‌گذاری در این بازار معرفی کرد، گفتنی است از این تاریخ تاکنون بازار حدود ۴۰ الی ۵۰ درصد نزول داشته است و بر عکس بازار‌های دیگر با رشد مواجه شده‌اند. هر چند یکی از بازار‌هایی که در اقتصاد ایران پتانسیل رشد بنیادین را دارد و برای توسعه اقتصاد رشد این بازار الزامی است، بازار سرمایه است، اما به نظر می‌رسد برخی از اشخاص دارای رانت مالی و اطلاعاتی سوء‌استفاده‌هایی از این بازار داشته‌اند که باید نهاد‌های نظارتی و قوه‌قضائیه این مقوله بررسی کند، زیرا تراکنش‌های بانکی این اشخاص نشان می‌دهد که قبل از اطلاح بازار سرمایه با فروش سهام خود در پیک قیمت از این بازار خارج شده و به بازار‌های دیگر ورود کرده‌اند.
اینکه این خروج دقیقاً قبل از اصلاح و به شکل هماهنگ انجام شده، شائبه دستکاری نرخ‌ها به شکل سازمان یافته و اصلاح بازار تقویت شده است و جای دارد رفتار برخی از بانک‌ها، شرکت‌های تأمین سرمایه، بیمه‌ها، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، شرکت‌های سرمایه‌گذاری، هلدینگ‌های دولتی و وابسته به دولت در سال جاری در بازار سرمایه بررسی شود.
اگر چه انتظار می‌رود مقوله مبارزه با پولشویی و دستکاری نرخ سهام در بازار بازار سرمایه طی سال جاری به شکل جدی از سوی مجموعه‌هایی، چون وزارت اقتصاد، بانک مرکزی و نهاد‌های نظارتی و مجلس دنبال شود، اما به نظر می‌رسد بازار سرمایه نهادی پپچیده و ناشناخته شده در اقتصاد ایران می‌باشد که کم‌کم باید شناخت از این بازار افزایش یابد.
بررسی عملکرد مدیران شرکت‌های حقوقی بازار سرمایه
در همین رابطه نایب رئیس مجلس با اشاره به پیگیری‌های خود از دستگاه قضایی درباره عملکرد مدیران شرکت‌های حقوقی بازار سرمایه، گفت: «شرکت‌هایی که در موضوع بازارگردانی به تعهدات خود عمل نکنند با عنوان «اخلال در نظام اقتصادی کشور» رسیدگی می‌شوند.»
سیدامیرحسین قاضی‌زاده هاشمی، نایب رئیس مجلس شورای اسلامی در صفحه شخصی خود در توئیتر مطلبی به شرح زیر نوشت: «در راستای پیگیری‌هایی که از دستگاه قضایی داشتم، مقرر شد از هفته آینده عملکرد مدیران شرکت‌های حقوقی بازار سرمایه که در موضوع بازارگردانی تعهدات خود را انجام نمی‌دهند با عنوان «اخلال در نظام اقتصادی کشور» بررسی شود.»
از سوی دیگر، مهدی خوشخو، تحلیلگر بازار سرمایه در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص برخی تخلفات سهامداران حقوقی در بازار سهام که منجر به تداوم روند نزولی بازار شده است، گفت: «اینکه حقوقی‌ها با برخی عملکرد‌های روزانه خود، شاخص را تحت تأثیر قرار می‌دهند، محتمل است؛ اما با توجه به اینکه دسترسی به داده‌های بازار سرمایه به طور مؤثر امکان‌پذیر نیست، شاید با قطعیت نتوان گفت، اما نکته اصلی این است که بازار بورس ایران همانند سایر بازار‌های مشابه در دنیا، هر چقدر هم که شفاف بوده و داده‌ها در آن جاری و سیال باشد، باز هم عدم تقارن اطلاعات در آن سود‌هایی را نصیب عده‌ای خواهد کرد که به هر حال منتفع می‌شوند.»
وی افزود: «البته در همه کشور‌های دنیا این وضعیت برقرار است، اما هیچ بازاری مثل ایران از عدم تقارن اطلاعات رنج نمی‌برد، به خصوص اینکه بازار بورس ایران از استاندارد‌های لازم برخوردار نیست و بورس از نظر قیمت‌گذاری و شاخص امنیت بازار تا حد زیادی فاقد استاندارد است؛ چراکه محلی به نام بورس راه‌اندازی شده تا کشف قیمت داشته باشد، اما در کشور ما نگاه دولت این است که هر کجا لازم باشد، می‌تواند در قیمت‌ها ورود کرده و آن را دستکاری کند. در حالی که سازمان بورس باید از تمامیت بازار دفاع کند.»
خوشخو مداخلات برخی شرکت‌های حقوقی در بازار سرمایه و روند شاخص را مورد اشاره قرار داد و گفت: «اگرچه طی ماه‌ها رونق بورس، همه مردم دسترسی برای سرمایه‌گذاری در بورس داشتند، اما اکنون برخی شرکت‌ها با دسترسی به رانت و اطلاعات خاص، درصدد بهره‌برداری حداکثری از این بازار هستند و اتفاقاً با سهام خرد مردم هم بازی می‌کنند. بنابراین حتماً گروهی را می‌توان یافت که به بهای ضرر زدن به هزاران سهامدار، جیب‌های خود را از سیگنال فروشی و برخی جریانات بازار پر کرده‌اند.»
وی اطلاعات ناکافی را عامل تصمیمات اشتباه برخی سهامداران دانست و خاطرنشان کرد: «بسیاری از تحلیلگران صرفاً تحلیل‌های تکنیکال دارند و نگاهی به فاکتور‌های فاندامنتال نمی‌کنند؛ بنابراین همین تحلیل ناقص آنها، ملاک عمل برخی از سهامداران قرار می‌گیرد و اینگونه است که علاوه بر وقوع رفتار‌های هیجانی در بازار سرمایه، عده‌ای نیز سهام ارزشمند خود را در اثر هیجان به کمترین قیمت به فروش می‌رسانند و این آسیب بزرگی برای اعتماد سهامداران خرد به بازار است.»
خوشخو به سهامداران توصیه کرد تا با دقت بیشتر و کسب اطلاعات نسبت به آینده شرکتی که سهامش را در اختیار گرفته‌اند، حرکت کنند و اجازه ندهند که عده‌ای سهام ارزشمند آنها را در قیمت‌های پایین از چنگ‌شان درآورند.
سوءاستفاده از بازار سرمایه
عضو هیئت رئیسه مجلس بی‌اعتمادی به وجود آمده در بورس را ناشی از سوءاستفاده دولت از سرمایه‌های خرد برای جبران کسری بودجه دانست و از آن انتقاد کرد.
سیدناصر موسوی لارگانی، عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی در توئیتی مشکل اصلی بورس را اعتماد از دست رفته مردم دانست.
متن توئیت عضو هیئت رئیسه مجلس به شرح زیر است: «مشکل اصلی «بورس» اعتماد از دست رفته ملت است. وقتی دولت برای جبران کسری بودجه و تخصیص رانت، سرمایه خرد مردمی را جذب و کوره پولسوزی راه انداخت، انتظار اعتماد دوباره بیهوده است. روزی صد‌ها پیام می‌رسد و تنها راه، اقدام قانونی علیه کسانی است که این وضع را در بورس به وجود آورده‌اند.»
