سرویس ایثار و مقاومت جوان آنلاین: ۲۵ آبان به عنوان روز حماسه و ایثار مردم اصفهان نامگذاری شده است چراکه ۳۸ سال پیش در چنین روزی، پیکر مطهر ۳۷۰ نفر از شهدای اصفهانی عملیات محرم به این شهر آورده شد و در یک حرکت خودجوش مردمی، تشییع باشکوهی برای آنها برگزار شد. در سالروز این واقعه تاریخی، نگاهی به خاطرات آن روزها میاندازیم.
روزهای سرخ اصفهان
شامگاه دهم آبان ۱۳۶۱ در اولین ساعات شروع عملیات محرم در حالی که دو گردان از رزمندگان اسلام قصد عبور از رودخانه دوئیرج را داشتند، با طغیان این رودخانه مواجه شدند و بیش از ۳۵۰ نفر از رزمندگان در امواج خروشان این رودخانه غرق شدند. از میان رزمندگانی که در این حادثه به شهادت رسیده بودند، سهم اصفهان قابل توجه بود.
تنها از گردان امام محمدباقر (ع) از لشکر ۱۴ امام حسین (ع) حدود ۱۵۰ نفر در این حادثه به شهادت رسیدند. (گردان امام رضا نیز شهدای بسیاری داد) با احتساب اینکه در مراحل بعدی عملیات، اصفهانیها در کل ۷۰۰ شهید دادند، انتقال این شهدا به شهر و چگونگی تشییع و خبررسانی به مردم و خانوادههای آنها، موضوعی بود که مسئولان وقت را به فکر فروبرده بود.
اندکی بعد با صلاحدید سردار شهید حاجحسین خرازی به عنوان فرمانده لشکر ۱۴ امام حسین (ع) قرار شد در یک نوبت پیکر ۳۷۰ شهید به شهر انتقال پیدا کند و باقی شهدا نیز به مرور انتقال یابند. روزی که کاروان ۳۷۰ شهید به اصفهان رسید و تشییع شد، مصادف با ۲۵ آبان ۱۳۶۱ بود. در این روز مردم اصفهان و شهرهای اطراف چنان شکوهی خلق کردند که حتی حضرت امام نیز به آن واکنش نشان دادند و فرمودند: «شما در کجای دنیا میتوانید جایی را مثل استان اصفهان پیدا کنید؟ همین چند روز پیش فقط در شهر اصفهان حدود ۳۷۰ نفر را تشییع کردند. معذالک همین شهیددادهها و داغدیدهها همچنان به خدمت خود به اسلام ادامه میدهند. امروز مردم ما فهمیدهاند که تا فداکاری نباشد، اسلام را نمیشود پیش برد و میدانند که همه ما باید برای اسلام فدا شویم.»
مشکل تدفین شهدا
با انتقال پیکر شهدا به اصفهان، مشکل اصلی یافتن محلی برای دفن پیکرها بود چراکه گلزار شهدای اصفهان گنجایش این تعداد شهید را نداشت. چارهای نبود جز اینکه خانههای اطراف گلزار تخریب شود و در اختیار مسئولان قرار گیرد، اما مگر میشد در فرصت کمی که به زمان تشییع مانده بود، مردم را راضی به ترک خانه و کاشانهشان کرد؟
اکبر علییاری مسئول ستاد شهدای اصفهان در سال ۶۱ در این خصوص میگوید: «برای خاکسپاری ۳۷۰ شهید عملیات محرم فقط یک روز فرصت داشتیم تا خانههای اطراف گلستان شهدا را از سکنه تخلیه، تخریب و آمادهسازی کنیم. عصر روز ۲۳ آبان ۶۱ به همراه چند نفر از اعضای ستاد شهدا به منازل اطراف گلستان شهدا سر زدیم و با اهالی در مورد برنامه خاکسپاری ۳۷۰ شهید و کمبود مکان در گلستان صحبت کردیم که با موافقت و حتی اشتیاق وصفناپذیر مردم به منظور تخلیه و تخریب خانههایشان برای میزبانی از شهدای دفاع مقدس روبهرو شدیم. حدود ۱۶ خانه را در کوچه لسانالارض تا پشت تکیه لسانالارض در گلستان شهدای کنونی و بخشی دیگر از این مکان را فقط در مدت یک شب تخلیه و آمادهسازی کردیم.»
زلزله در اصفهان
پس از آمادهسازی محل تدفین، مردم در روز موعود (۲۵ آبان) فوج فوج و گروه گروه خود را از شهرهای دور و نزدیک به اصفهان رساندند. جمعیت عظیمی راه افتاد که شاهدان طول آن را حدود سه کیلومتر ذکر میکردند. یکی از شاهدان میگوید: خون مردم به جوش آمده بود. ما این شهدا را برادران، پدران و فرزندان خودمان میدانستیم. آن روز نمیتوانستی فرقی بین خانواده شهدا و دیگر مردم پیدا کنی. همه صاحب عزا بودند و در عین غمی که وجود داشت، سعی میکردیم دشمنشاد نشویم و به همه نشان دهیم که ذرهای در ایمانمان خللی ایجاد نشده است.
«زلزله در اصفهان» تعبیری است که بسیاری از شاهدان تشییع پیکر شهدا، وقایع آن روز را با آن توصیف میکنند. به گفته یکی دیگر از شاهدان، آن روز در اصفهان زلزله شده بود. ۲۵ آبان ۶۱ جمعیتی عظیم برای وداع با شهدا آمده بودند و انگار گردی از عزا و ماتم بر سر شهر ریخته شده بود. جمعیت آن قدر زیاد بود که تا گلستان شهدا جای سوزن انداختن نبود و من هم، مانند خیلیها به پاس لطف خدا از این توفیق، تنها ذکری که بر لب داشتم حمد و ستایش پروردگار بود.