سرویس تاریخ جوان آنلاین: اثری که هماینک در پی معرفی آنیم، نگاهی دارد به ابعاد گوناگون شخصیت و تکاپوی اجتماعی و سیاسی عالم مجاهد آیتالله حاجآقا نورالله نجفی اصفهانی. این پژوهش توسط دکتر موسی نجفی اصفهانی انجام شده و مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران نیز آن را منتشر ساخته است. مؤلف در آغاز دیباچه خویش بر این اثر، شخصیت مورد پژوهش خویش را به شرح ذیل توصیف میکند: «در زمان حیات آیتالله حاجآقا نورالله اصفهانی (۱۳۰۶- ۱۲۳۸ خورشیدی) که تاریخ معاصر ایران بهخصوص در دو دهه پایانیاش بسیار پرمخاصمه و ملتهب روایت شده، ایشان بهعنوان مجتهدی که مقبولیت عوام و تأیید علمای بنام ایران و نجف را دارا بودهاند، با احساس مسئولیت تمام و کمال نسبت به جامعه پیرامونشان، سرآمد اصلاحگران مسلمان و شیعی در این برهه تاریخی میشوند. ایشان چه در خصوص مقابله با استبداد داخلی و استعمار خارجی، چه در خصوص ظهور روشنفکری ضددینی و مشخصاً ضدشیعی و حوادثی، چون قیام تنباکو، پیروزی مشروطه، ظهور دیکتاتوری رضاخان و تحمیل قراردادهای بیگانگان با ایران، فعالانهتر از اکثر هممسلکهای خویش با انتخاب بهترین راههای مقابله با این خطرات نامبرده، شجاعانه قدم به میدان میگذارند، به این صورت که گاه رویارویی مستقیم را بهترین اقدام میدانند و در این رابطه میتوان به کمک به برادر خویش (آیتالله آقامحمدتقی نجفی اصفهانی) در سرکوب و قلع و قمع شورش فرقه بابیه یا تشکیل هستههای فدایی ملی در اصفهان و آموزش نظامی به آنها در جهت مبارزه و جهاد رودررو با ایادی روس و انگلیس اشاره کرد».
موسی نجفی در بخش دیگری از این مقدمه، مختصات نگاه سیاسی و اجتماعی آیتالله حاجآقا نورالله اصفهانی را اینگونه تبیین نموده است: «البته شخصیت و نگاه کلی ایشان در برخورد با خطرات تهدیدکننده جامعه ایران، ابداً مصداقی و تحتتأثیر هیجانات نمیباشد، بلکه نگاهی جامع، سیستماتیک و حتی جهانشمول نسبت به اسلامی شدن جوامع و مبارزه با استعمار و استبداد دارند. نگاه عمده ایشان در ابتدا به احیای قوانین اسلامی و جلوگیری از اجرای منهیات اسلامی در قالب نظارت علما و فقهای شیعه بر جریان تصویب کلیه قوانین است، نگاهی که دین را مطلقاً غیرقابل تفکیک از سیاست، نظامیگری، فرهنگ، اقتصاد و جامعه میدانستهاند؛ تأسیس مراکز عامالمنفعه، چون کتابخانههای عمومی، بیمارستان، مدرسه، تشکیل نیروی نظامی ۵۰ هزار نفری از مردم اصفهان، تشکیل اتحادیهها، تأسیس روزنامههای متعدد، جلسات مباحثه با مسیحیان، برقراری امنیت راهها و تشکیل یک مجلس مردمی در چهلستون. در سالهای قبل از دیکتاتوری رضاخانی، ایشان ریاست انجمن ملی اصفهان را به عهده داشتهاند و امور سیاسی اصفهان، بختیاری و بخشی از مرکز ایران رسماً برای سالها در اختیارشان بوده است. نگاه ضداستعماری و متکی به درون ایشان نسبت به اقتصاد، آیتالله را وامیدارد که مردم را اکیداً از مصرف اجناس و کالاهای خارجی منع نمایند و در ماجرای تنباکو فعالانه به حمایت از تحریم آن بپردازند، تلاش بیدریغ ایشان جهت تأسیس و گسترش شرکت اسلامیه که منسوجات و البسه تماماً ایرانی تولید میکند و با حمایت تجار مسلمان ایرانی در سراسر ایران و نزدیک به ۱۰ کشور خارجی ایجاد شعبه میکند معطوف به همین تفکر ملی ایشان است».