سرویس بین الملل جوان آنلاین: سخنان چند روز قبل کاردار سفارت امریکا در کابل اگرچه در ظاهر امر، نوعی انتقاد از رویکرد طالبان به استفاده ابزاری از توافق دوحه برای آزادی هزاران زندانی آن گروه در زندانهای دولت افغانستان محسوب میشود، اما این موضعگیری بدون شک تغییری در این رویکرد ایجاد نمیکند، ولی یک تأثیر مهمتر دیگر دارد و آن اینکه دولت و مردم افغانستان باید خود را آماده آزادی ۷ هزار زندانی دیگر طالبان کنند. راس ویلسن؛ کاردار سفارت امریکا در افغانستان روز دوشنبه گفت که طالبان توقع دارند که ۷ هزار زندانی دیگر این گروه نیز از زندانهای_دولت_افغانستان رها شوند. به گفته ویلسن طالبان با وجود اینکه توافق دوحه را به شکل درست عملی نکردهاند، توقع آزادی زندانیان باقیماندهشان را دارند.
او افزوده است: «رهایی ۷ هزار زندانی دیگر طالبان بهگونه مشخص در وفاق_امریکا_با_طالبان پیشبینی شده و باید در نظر داشت با شرایط آن توافقنامه طالبان توقع دارند که در رهایی زندانیان تا اواسط دسامبر، پیشرفت صورت گیرد.»
ویلسن علاوه بر آن اعلام کرده است: «تمام بخشهای توافقنامه دوحه وابسته با همدیگر و مشروط است و نمیتواند بخشی از آن عملی و به بخشهای دیگر بیتوجهی شود.» اخیراً زلمی خلیلزاد هم در دیدار با ملا برادر در قطر در مورد سرنوشت زندانیان طالبان و حذف نام اعضای این گروه از فهرست سیاه گفتگو کرده است. اظهارات تازه کاردار سفارت امریکا در کابل اگرچه در ظاهر امر، نوعی انتقاد از رویکرد طالبان به استفاده ابزاری از توافق دوحه برای آزادی هزاران زندانی آن گروه در زندانهای دولت افغانستان محسوب میشود؛ اما این موضعگیری بدون شک تغییری در این رویکرد ایجاد نمیکند، ولی یک تأثیر مهمتر دیگر دارد و آن اینکه دولت و مردم افغانستان باید خود را آماده آزادی ۷هزار زندانی دیگر طالبان کنند. از این منظر، این اظهارات نوعی ذهنیتپردازی و زمینهسازی برای اجرای یکی دیگر از بخشهای بحثبرانگیز توافقنامه دوحه است؛ توافقنامهای که دولت و مردم افغانستان، هیچ سهم و نقشی در هیچ مرحله از آن نداشتند و حتی در مراسم امضای آن نیز از همه کشورهای خارجی دخیل در صلح و جنگ افغانستان، نمایندگانی حضور داشتند؛ اما هیچ نمایندهای از مردم و دولت افغانستان دعوت نشده بود. کاردار سفارت امریکا در کابل با بیان این سخنان میخواهد گوشزد کند که برنامه اصلی طالبان، آزادی ۷ هزار زندانی باقی مانده آن گروه تا اواسط ماه دسامبر میلادی است و امریکا هم ظاهراً از این خواسته حمایت میکند، زیرا واشنگتن پیش از این در توافق دوحه دراینباره با طالبان به نتیجه رسیده است.
در این میان، دولت افغانستان بهعنوان نماینده رسمی، مشروع و منتخب مردم افغانستان، عملاً هیچ قدرت و ارادهای برای ایستادگی در مقابل این تصمیم ندارد و همانطور که در آزادی بحثبرانگیز ۵ هزار زندانی طالبان از جمله صدها تروریست خطرناک، فرماندهان جنگی، طراحان عملیاتهای پیچیده انتحاری و حملههای تهاجمی و نیز قاچاقچیان بزرگ موادمخدر، در نهایت، این امریکا و طالبان بودند که خواسته خود را به کرسی نشاندند و دولت افغانستان تسلیم و انفعال خود را در برابر فشارهای فزاینده واشنگتن با برگزاری یک جرگه نمایشی و سفارشی که نتیجه تصمیمهای از قبل مشخص بود، توجیه و تشریع کرد.
اگرچه زندانیان خطرناک و مهرههای مهم طالبان در چارچوب همان ۵ هزار نفر آزاد شدند، اما توافق بر سر آزادی ۷ هزار زندانی دیگر آن گروه، نشان میدهد که امریکا عملاً به طالبان قول داده است که «همه» زندانیان آن گروه را از زندانهای دولتی آزاد میکند، زیرا دولت افغانستان پیش از این، اعلام کرده بود که حدود ۱۳هزار زندانی طالبان را در اختیار دارد. ممکن است استدلال شود که بخش اصلی زندانیان خطرناک طالبان، آزاد شدهاند و افراد باقیمانده، خطرناک نیستند و تهدیدی علیه امنیت و ثبات افغانستان محسوب نمیشوند، اما واقعیت این است که ۷ هزار نفر باقیمانده، حتی اگر به اندازه ۵ هزار نفر قبلی، خطرناک و مهم هم نباشند، از این قدرت و ظرفیت برخوردارند که در کنار زندانیهای آزاد شده، یک ارتش ۱۳ هزار نفری از جنگجویان را تشکیل دهند. بنابراین، با آزادی آنها جبهه طالبان در میدان جنگ، بیش از هر زمان دیگری تقویت خواهد شد و از آن سو، دولت نیز عملاً هیچ کارتی برای بازی در مقابل طالبان در میز مذاکره در اختیار نخواهد داشت، زیرا دولتی که کلید زندانهایش را به دست امریکا داده و امریکا هم در تبانی با طالبان در حال برنامهریزی برای بازگرداندن آن گروه به قدرت است، هیچ اختیار و ارادهای برای تصمیمگیری ندارد و نمیتواند بهعنوان یک بازیگر محوری، درباره آینده سیاسی و امنیتی کشور، نقش بازی کند.
این نتیجه از آنجا تأیید میشود که تاکنون هر گامی که از سوی دولت در روند صلح برداشته شده، تحتفشار شدید و مستقیم خارجیها به ویژه امریکا بوده است. آخرین نمونه آن، گشایش در بنبست ۸۰ روزه گفتگوهای قطر بود که در نهایت با دخالت، نفوذ و فشار امریکا رخ داد و دولت تحتفشار امریکا و اروپا حتی مجبور شد جلسه هیئت رهبری شورای مصالحه را نیز بعد از ماهها بنبست و فروبستگی برگزار کند. به این ترتیب، هرگز دور از انتظار نیست که در آینده نزدیک – به احتمال قوی پیش از پایان زمان ریاست جمهوری ترامپ- شاهد آزادی ۷ هزار زندانی دیگر طالبان با دخالت آشکار امریکا نیز باشیم؛ کشوری که عملاً با افغانستان بهعنوان یک مستعمره و کشور اشغال شده برخورد میکند و دولت کابل را دستنشانده خود میداند.
منبع: خبرگزاری آوای افغانستان