رادیو و تلویزیونهای برون مرزی دارای کارکردهای گسترده و در عین حال قابلیتهای خاصی هستند که موجب شده تا ثروتمندترین دولتها و قویترین ابرقدرتها تا کشورهای عادی بر حسب توان خود تأمین مالی سنگین چنین رسانههایی را بر عهده گیرند. اهمیت داشتن صدایی در جهان به حدی است که چنین هزینههایی را واجب نشان میدهد.
برای شبکههای برون مرزی ایران رهیافتهای گوناگونی را میتوان در نظر داشت مانند آزاداندیشی به عنوان رسانهای جایگزین، مقابله با شبکههای متخاصم، افشاگری اقدامات دولتهای متجاوز سعودی، صهیونیستی و امریکا. برخی تلویزیونهای برون مرزی نیز کارکردی کاملاً فرهنگی و سرگرمی دارند. آنها میتوانند فرهنگ ایران را به جهان معرفی کنند که باز هم تأثیر دیپلماسی عمومی خود را خواهد داشت. با این حال شرایط امروز ایران در جهان که آماج حملات تروریستی غرب و همزمان تحریمهای فزاینده اقتصادی قرار دارد، از یک طرف و سیر شتابان تحولات سریع بینالمللی از طرف دیگر موجب میشود همه این رسانهها یک قابلیت ویژه نیز برای ایران ایفا کنند.
قابلیتی که میتواند همه تلاشهای غرب برای اعمال فشار به ایران را مانند یک بومرنگ به سمت همان دولتهای استیلاگر بازگرداند. فعالیت دقیق رسانههای برون مرزی ایران به عنوان ابزاری فرهنگی علیه فشارهای گوناگون غرب است.
خوشبختانه ایران رسانههای گوناگونی دارد که در بخشهای منطقهای و فرا قارهای به زبانهای گوناگون عربی، انگلیسی، اسپانیایی، اردو، آذری، بوسنیایی و... در دو محور خبری تحلیلی و نیز فرهنگی و سرگرمی فعالیت میکنند.
ترورهای یک سال اخیر و تلاش غرب برای ضربه زدن به موقعیت اجتماعی ایران در کشورهای منطقه از عراق تا لبنان همچنین ضرورت منطقی برای انتقامگیری از قاتلان شهیدان سلیمانی و فخریزاده که خواست عمومی هم است، دلیلی برای تغییر دادن ساختار بخشی از فعالیتهای رسانههای برون مرزی است. شرایط منطقه هر روز ملتهبتر میشود و رسانه نیز باید با این تغییرات سازگار شود. این دو رویکرد کدامند؟
رویکرد اول رسانههای برون مرزی مانند قبل باید خنثی کردن فعالیت دستگاه پروپاگاندای غربی و نواب منطقهای آن باشد تا آنچه آنها علیه ایران میگویند با بیان مصادیق مخالف خنثی شود. رویکرد دوم به چالش کشیدن مستقیم غرب و متحدانش در منطقه (دولتهای تل آویو، ریاض و ابوظبی) در عرصه رسانه و متهم کردن آنها به فجایعی است که علیه ملت ایران مرتکب شدهاند. در این بخش کارهای بسیاری میتوان انجام داد. کمترین کنشگری به ماجرای تروریسم و اتهام که به ایران نسبت میدهند، بازمیگردد؛ حال آنکه این دولتها خود مظهر همه تروریسم در منطقه و جهان هستند.
تروریست کیست؟
دولت ایالات متحده همواره دیگران را به حمایت از تروریسم متهم میکند، اما دقیقاً همین حکومت است که از ترور برای تحقق اهداف استیلاگرانه بهره میبرد و تنها دولتی است که از بمب اتمی علیه مردم غیرنظامی استفاده کرده و باز هم امریکا تنها دولتی است که هر دو یا سه سال یک جنگ خانمان برانداز را شعلهور میکند و خسارات جانی و مالی بر دوش بشریت مینهد. با این حال همه این اتهامات را به کشورهای مخالفش مانند ایران، سوریه، کوبا، یمن و... نسبت میدهد.
در سادهترین تعریف از تروریسم میتوان گفت (استفاده از ابزار جنگی و نظامی علیه غیرنظامیان برای ارسال پیام سیاسی یا اقتصادی به دولت یا ملتی به منظور تحقق یک هدف یا کسب منفعت) که دقیقاً در اکثر رفتارهای اخیر امریکا و انگلیس از ترور نخبگان ایرانی تا مزاحمت برای هواپیمای پرواز تهران - بیروت (تابستان امسال)، ربودن نفتکش ایرانی در تنگه جبل الطارق و حمله به گذرگاهی میان سوریه و عراق (که قابلیت ارتباط تجاری میان ایران تا مدیترانه را فراهم میکند) همه و همه اقدامات تروریستی انگلیس و امریکا برای تحت فشار قرار دادن و زیر سیطره در آوردن ایران و ملتهای مشابه آن است.
سپس در کمترین اقدامات امریکا اوج تروریسم دولتی را میتوان به وضوح دید. تلویزیونهای برون مرزی ایران به ویژه پرس تی وی، العالم و هیسپان تی وی لازم است با استفاده از روشهای گوناگون رسانهای این موارد را به صورت پررنگ و مستمر به جهان یادآور شوند.
چه میتوان کرد؟
به صورت خلاصه میتوان گفت رسانههای برون مرزی صداوسیما همچون العالم، پرس تی وی، هوسا تی وی، العالم سوریه، الکوثر، سحر و… میتوانند این محورها را در قالب انواع برنامههای خبری، تحلیلی، اجتماعی و حتی فیلم و سریال (در شبکههای عمومی، چون سحر یا در آی فیلم) تهیه کنند تا مخاطبان در سطح جهان به ویژه مخاطبان کشورهای غربی بتوانند ماهیت اعمال دولتهای خود را به نظاره بنشینند.
- تشکیل کمپین برای محاکمه قاتلان شهید سلیمانی به ویژه رئیسجمهور وقت امریکا ترامپ.
- بازنمایی تحولات دو دهه اخیر غرب آسیا و شمال افریقا و جنگ افروزی امریکا، انگلیس و متحدان منطقهایشان در یمن، سوریه، لیبی، عراق، افغانستان، لبنان و...
- تلاش برای معرفی قاتلان دانشمندان جهان اسلام که توسط رژیم تل آویو ترور شدهاند که همه ملتهای مسلمان را شامل میشوند و تنها جدیدترین مورد شهید فخریزاده بوده است.
- معرفی اسرائیل به عنوان رژیمی تروریستی که از این فعل ضد انسانی برای تحقق اهدافش بهره میبرد و مورد حمایت امریکا و انگلیس هم قرار دارد.
طبعاً تولید محتوای متفاوت در این محورها باید بازنشری در سایر رسانهها به ویژه فضای مجازی داشته باشد. علاوه بر اینکه این تکلیف جدید برای رسانههای برون مرزی نیازمند حمایت جدی دولت نیز است. بهترین انتقام زمانی گرفته میشود که تروریست غربی در جهان و حتی کشور خودش رسوا شود.