سیاست تشویق و تنبیه از جمله سیاستهایی است که اجرای درست آن باعث پیشرفت در تمام زمینهها میشود. ورزش نیز از این قاعده مستثنا نیست و چنانچه این سیاست توسط مدیران کاربلد و آشنا به ورزش در آن به درستی اجرا شود، میتوان امیدوار بود که در این مقوله شاهد رشد و تعالی نام ایران در سطح بینالملل باشیم.
با این حال آنچه تا امروز دیده شده تشویق، آن هم عمدتاً تشویقهای نابجا و نامتعارف بوده که ثمری جز شکستهای زودهنگام و بدهنگام نداشته است. نمونههای زیادی را میتوان نام برد که جوزدگی مدیران کلان ورزش در بزرگنمایی از موفقیتهای موقت با تشویقهای آنچنانی باعث شده عنان کار از دست برود و در نهایت به بروز شکستهای بد منجر شود.
در نقطه مقابل هیچگاه شاهد سیاست تنبیه متخلف یا کار اشتباه نبودهایم. همیشه خیلی راحت از کنار تخلفات و اشتباهات گذشتهایم. این در حالی است که در ورزش جهان شاهد جریمه شدن و مجازات افرادی هستیم که با اشتباهات خود منجر به شکست شدهاند، تفاوتی هم نمیکند که چه سمت یا پستی داشته باشند؛ مدیر باشند یا مربی، بازیکن باشند یا عضوی از یک باشگاه. اشتباه، اشتباه است و باید تاوانش از مسبب آن گرفته شود، هیچ تعارفی هم در میان نیست و همه به یک چشم دیده میشوند.
جالب اینکه در ورزش ما بهخصوص در فوتبال بنا به دلایل بیهوده حتی جلوی انتقاد از فرد مرتکب اشتباه شده هم گرفته میشود و همه به نوعی سعی در همدردی با او دارند، در حالی که اگر سیاست درست تشویق و تنبیه بهموقع اجرا شود، این افراد با درک شرایط میتوانند در آینده رفتاری حرفهایتر از خود نشان دهند و حتی جلوی بروز اشتباهات از سوی افراد دیگر را هم بگیرند. طبیعی است تا وقتی در مقابل این اشتباهات هیچ عکسالعملی نشان داده نشود، اوضاع به همین منوال ادامه پیدا خواهد کرد. یک اشتباه زحمات یک عده در یک تیم یا یک باشگاه را به باد میدهد، اما بهجای برخورد همه سیاست سکوت در پیش میگیرند و سعی در همدردی با کسی که اشتباه کرده و متخلف است، دارند.
البته نباید از یاد برد که کوبیدن و از بین بردن کسی که مرتکب اشتباه شده با به کار بردن سیاست جریمه و تنبیه کاملاً متفاوت است. متأسفانه آنچه در تمام این سالها در این خصوص دیده شده رفتاری بوده که به نابودی یک ورزشکار، مدیر یا مربی انجامیده است، در حالی که با یک تذکر جدی یا تنبیهی متناسب میشد باعث رشد و تعالی بعدی آن شخص شد. جالبتر اینکه همیشه در مقابل تخلفات بزرگ سکوت کردهایم و مفسدان و متخلفان کلان ورزش را بدون کوچکترین گوشمالی به حال خودشان رها کردهایم و اگر برخوردی قهری هم صورت گرفته با کسانی بوده که اشتباهات سهوی یا گافهای غیرعمدی مرتکب شدهاند و بهخاطر آنها تا مرز نابودی هم پیش رفتهاند.
اما سؤال مهم این است که چرا وقتی یک بازیکن یا مربی حتی به صورت مقطعی میدرخشد و خوب نتیجه میگیرد تشویق میشود، در حالی که وقتی با یک اشتباه بزرگ به تیم ضربه میزند و ثمره تلاش همه را نابود میکند خبری از جریمه نیست و همه میگویند نباید انتقادی هم صورت گیرد!
بدون تردید پاسخ به این سؤال گره بسیاری از مشکلات ورزش کشور ا باز خواهد کرد. فراموش نکنیم که تا وقتی بهسادگی از اشتباهات کوچک بگذریم و سیاست تشویق و تنبیه درست را به کار نبریم، خیلی راحت اسیر اشتباهات و مفاسد بزرگ میشویم و این چرخه ادامه خواهد داشت و ما را همواره در حسرت رسیدن به موفقیتهای بزرگ خواهد گذاشت.