سرویس جامعه جوان آنلاین: بازماندگی از تحصیل در کشور آمار‌های نگران‌کننده‌ای را ایجاد کرده‌است. براساس تعریف، ترک تحصیل‌کرده، دانش‌آموزی است که حین تحصیل، بعد از قبولی یا مردودی، به هر دلیلی نظام آموزشی را ترک کرده‌باشد. در حال حاضر تعداد ترک تحصیلی‌ها به قدری زیاد‌شده که مسئولان آموزش و پرورش استان‌ها نسبت به آن ابراز نگرانی کرده‌اند.
نرخ ترک تحصیل در کشور به نقل از مرکز آمار ایران
به تازگی وضعیت آموزش در سال‌های ۹۵ تا ۹۸ و آخرین آمار از ترک تحصیل در مقاطع مختلف از سوی مرکز آمار ایران منتشر شده‌است. طبق گزارش مرکز آمار ایران، نرخ ترک تحصیل در دوره ابتدایی در سال تحصیلی ۹۴- ۹۳، عدد ۲۳/ ۱ درصد بوده که در سال تحصیلی ۹۸- ۹۷ به ۹/ ۰ درصد رسیده و رقم کاهشی را نشان می‌دهد. این نرخ در متوسطه اول نیز ۷۸/ ۲ درصد بوده که به ۴/ ۴ درصد رسیده و روند افزایشی را نشان می‌دهد. در متوسطه دوم نیز نرخ ترک تحصیل از ۰۶/ ۶ درصد به ۷۰/ ۲ درصد رسیده و روند کاهشی دارد.
افزایش بیش از ۲ برابر ترک تحصیلی‌ها در خراسان رضوی
متأسفانه آمار ترک تحصیلی‌ها در برخی از مناطق چند برابر شده‌است. قاسمعلی خدابنده در این‌باره به خبرنگار «جوان» گفت: «براساس بررسی‌های ما، حدود ۴۰هزار دانش‌آموز در خراسان رضوی از تحصیل جامانده‌اند و از آنجایی سال گذشته ۱۳هزار دانش‌آموز ترک‌تحصیلی داشتیم، آمار دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل در این استان، بیش از دو برابر افزایش یافته‌است.»
او افزود: «با توجه به اینکه سه ماه از سال تحصیلی می‌گذرد، بعید است که پرونده‌ای ثبت‌نشده در مدارس باقی مانده‌باشد. بنابراین با تشکیل کمیته‌ای در اداره کل آموزش و پرورش استان، در تلاشیم تا از طریق مدیران مدرسه، دهیاران و خانه‌های بهداشت، دانش‌آموزان جامانده از تحصیل را شناسایی کنیم و به چرخه آموزش بازگردانیم. همچنین در حاشیه‌شهر مشهد دفاتر تسهیل‌گری داریم که از آنان درخواست داشتیم تا در صورت شناسایی دانش‌آموزان ترک‌تحصیلی، آنان را به ما معرفی کنند.»
۲ هزار ترک تحصیلی در قزوین
افزایش چشمگیر جاماندگان از تحصیل فقط مربوط به خراسان رضوی نیست، بلکه در سایر استان‌ها نیز ترک تحصیلی‌ها در حال افزایش هستند. هفتم آذر بود که حسنعلی اصغری، مدیر کل آموزش و پرورش قزوین، درباره آمار ترک‌تحصیل دانش‌آموزان استان خود گفت: «۲هزار دانش‌آموز بازمانده از تحصیل در سطح استان قزوین، حضور دارند که هزارو ۲۲۷ نفر در مقطع متوسطه و ۷۷۳نفر در دوره ابتدایی هستند.» او افزود: «۵۲۷ نفر از دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل در مقطع متوسطه باید از پایه ششم به هفتم می‌رفتند و ۷۰۰نفر نیز از پایه نهم به دهم، ولی هیچ‌کدام ثبت‌نام نکرده‌اند.»
مدیر کل آموزش و پرورش استان قزوین تأکید کرد: «اشتغال به کار، ازدواج دختران، داشتن سرپرست بد، فقرمالی و مشکلات اقتصادی خانواده ها، مخالفت خانواده‌ها برای ادامه تحصیل در مدرسه مختلط از مهم‌ترین علت بازماندن از تحصیل دانش‌آموزان استان است.»
۴ هزارو ۵۱۰ ترک تحصیلی کرمانی فقط در مقطع اول متوسطه
پس از آن بود که احمد اسکندری‌نسب، مدیر کل آموزش و پرورش کرمان درباره جاماندگان از تحصیل در این استان گفت: «۴ هزارو ۵۱۰ دانش‌آموز کرمانی در مقطع اول متوسطه ترک‌تحصیل کرده‌اند و ۳ هزارو ۶۷۷ نفر از ۶۵ هزار کودک هفت ساله برای ثبت‌نام در مقطع اول ابتدایی برای ثبت‌نام مراجعه نداشته‌اند.» مدیر کل آموزش و پرورش استان کرمان در خصوص آمار ترک‌تحصیلی‌های این استان افزود: «میزان آمار ترک تحصیلی ۱/ ۱۱ درصد است که ما در حالی پیگیر هستیم تا بدانیم آیا این آمار متعلق به اتباع است یا اینکه خانواده‌ها اجازه ندادند که فرزندشان به خاطر کرونا، امسال درس بخوانند.»
اسکندری‌نسب گفت: «از سال گذشته برای ۵ هزار نفر از دانش‌آموزان ترک تحصیلی این استان تفاهمنامه‌ای با مؤسسه خیریه مشیز امضا کردیم که این تعداد را تحت پوشش قرار دهند، اما امسال آمار به نسبت کمتر است و همچنین اخیراً تفاهمنامه دیگری با وزارت کشور را امضا کرده‌ایم که دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل را جذب کند. همچنین آموزش از راه دور را برای ۱۱ شهرستان استان که کمتر توسعه یافته بودند، فعال کردیم، به هر حال در تلاشیم که همه این افراد را شناسایی کنیم و به چرخه تحصیل بازگردانیم.»
آمار ترک تحصیل دختران در خوزستان بیش از پسران
کوروش مودت، مدیر کل آموزش و پرورش خوزستان نیز درباره آمار ترک تحصیلی‌های این استان گفت: «۴ هزارو ۵۰۰ دانش‌آموز در خوزستان ترک‌تحصیل کرده‌اند که بیشترین آمار متعلق به دختران است.» او افزود: «بازماندگی از تحصیل و ترک تحصیل عوامل متعددی دارد و همیشه علت آن عدم دسترسی به تجهیزات نیست، به عنوان مثال شرایط فرهنگی، صعب‌العبور بودن مسیر‌ها از خانه به مدرسه در این مورد تأثیرگذار است.»
مودت با تأکید بر اینکه مدیران مدرسه باید به فکر دانش‌آموزان باشند تا کسی از تحصیل بازنماند، گفت: «اگر دانش‌آموزی به هر کدام از راه‌های آموزشی دسترسی نداشت، وظیفه مدیر است که موضوع را بررسی کند. هر مدیری در مدرسه باید بداند، اگر حتی یک نفر از دانش‌آموزانش به آموزش دسترسی نداشت، علت آن چیست و باید برای او فکری کند.»
آموزش و پرورش در خواب
آمار‌های اعلام شده از ترک تحصیلی‌ها در این چند استان، خبری تلخ از فاجعه تحصیلی در آینده می‌دهد. این آمار‌ها نشان می‌دهد که تا امروز وزارت آموزش و پرورش اقدام مناسبی در این زمینه انجام نداده‌است که اگر انجام داده بود، لااقل آمار ترک تحصیلی‌ها تا این حد افزایش پیدا نمی‌کرد.
آموزش و پرورشی‌ها با اعلام چند علت برای ترک‌تحصیل دانش‌آموزان مانند مشکلات اقتصادی، تعصبات فرهنگی و دسترسی نداشتن به مدرسه تلاش می‌کنند تا با پررنگ نشان دادن این عوامل از بار مسئولیت‌های خود شانه خالی کنند؛ در صورتی که اصلی‌ترین عامل افزایش ترک تحصیل، ضعف مدیریت آموزش و پرورش است. مسئولان آموزش و پرورش باید توضیح دهند که برای عواملی که خود آن‌ها را دلیل ترک تحصیل دانش‌آموزان می‌نامند، چه اقداماتی انجام داده‌اند؟
آنطور که افزایش ترک تحصیلی‌ها در چند استان نشان می‌دهد آموزش و پرورش نتوانسته تغییرات مثبتی برای کاهش آمار ترک تحصیلی‌ها و بازگرداندن آن‌ها به چرخه آموزش انجام دهد، بنابراین پیش از آنکه دیر شود باید در سیاست‌ها و اقدامات خود تجدید‌نظر داشته باشد.
