ازدواج یکی از مهمترین نیازهای جوانان کشور است؛ این نیاز به مسائل فرهنگی و اقتصادی گره خوردهاست. در واقع مؤلفههای اقتصادی و فرهنگی تأثیر زیادی بر ازدواج دارند. در بعد فرهنگی باید به رسم و رسومات و باورهایی که درباره ازدواج وجود دارد، اشاره کرد. در کنار رسوماتی که از قدیم به جای ماندهاست، برخی رسمهای غلط نیز وجود دارد. مانند تجملگرایی و برگزاری مراسمات پرهزینه که بار مالی زیادی را در اول زندگی بر زوجین تحمیل میکند و خانوادههای آنان نیز تحت فشار قرار میگیرند. در برخی از موارد نیز این تجملگرایی منجر به اختلاف و دعوا شدهاست. به همین دلیل در سالهای اخیر با رواج ازدواج آسان در جامعه، سعی شدهاست، تجملگرایی که مانعی در برابر ازدواج است، از میان برداشته شود.
علاوه بر تجملگرایی، نگرشهای غلطی نیز در خصوص ازدواج وجود دارد. برای مثال ازدواج را منوط به تمام شدن تحصیلات میدانند. همین نگرش باعث افزایش سن و محدودشدن فرصت ازدواج میشود. یا در موارد مالی که با تجملگرایی نیز پیوند دارد، داشتن همه امکانات زندگی در سطح عالی را برای ازدواج الزامی میدانند. در نتیجه این تفکر نیز سن ازدواج به خصوص در پسران بالا میرود.
علاوه بر مسائل فرهنگی، مشکلات اقتصادی به خصوص در چند سال اخیر مانع جدی در برابر ازدواج بودند. از سویی تورم و رکود گریبانگیر اقتصاد کشور شدهاست. به همین دلیل هزینههای زندگی بالا رفتهاست. همچنین در خصوص اشتغال جوانان مشکلات زیادی وجود دارد. سربازی برای پسران هنوز به عنوان یک مانع بزرگ است که ازدواج آنان را سخت میکند. مسکن نیز که یکی از نیازهای اصلی و اولیه تشکیل زندگی است، قیمتش با سیری صعودی بالا میرود.
به همین دلیل توجه جدی به حمایت از جوانان برای ازدواج احساس میشود. در حقیقت راهحل ریشهای حل مشکلات اقتصادی به صورت اصولی و بنیادین است، اما سیاستهای حمایتی از ازدواج توسط دولت نیز اهمیت دارد. یکی از این سیاستها، وام ازدواج است. هرساله بر سر رقم وام ازدواج بحثهای مختلفی شکل میگیرد. در لایحه بودجه امسال نیز به دلیل تورم بالایی که در سال ۹۹ به وجود آمد، افزایش رقم وام ازدواج محل بحث قرار گرفتهاست.
در این راستا جواد نیکبین، نماینده مردم کاشمر، کوهسرخ، بردسکن و خلیلآباد از استان خراسان رضوی در مجلس یازدهم در خصوص پیشنهادات مجلس برای وام ازدواج گفت: پیشنهاد کمیسیون اجتماعی درباره رقم وام ازدواج ۱۰۰ میلیون تومان است. پیشنهاد دوم کمیسیون فرهنگی نیز ۶۵ تا ۷۰ میلیون تومان است. باید منابع پرداختی این وام برآورد شود. برآورد منابع و جزئیات آن در کمیسیون تلفیق مورد بررسی قرار میگیرد. اگر این امکان فراهم بود، وام ازدواج به ۱۰۰ میلیون تومان افزایش پیدا میکند. در غیر این صورت به ۶۵ الی ۷۰ میلیون افزایش مییاید.
این عضو کمیسیون فرهنگی مجلس یازدهم در خصوص پیشنهاد دیگر کمیسیون فرهنگی گفت: یکی دیگر از پیشنهادات این است که وام ازدواج ۵۰ میلیون بماند و در کنار آن وام ۵۰ میلیونی به فرزندآوری اختصاص دادهشود. این وام فرزند نیز به زوجینی اختصاص مییابد که در سه سال ابتدایی ازدواج فرزند بیاورند.
وی افزود: این پیشنهاد در راستای بحث جمعیت است. زوجین معمولاً دیر اقدام به فرزندآوری میکنند. این در برخی از موارد باعث ناباروری میشود. اگر فاصله ازدواج تا فرزندآوری کم شود، یکی از راهکارهای پیشگیری از ناباروری نیز هست.
نیکبین در پایان با اشاره به شرط سنی اختصاص وام ازدواج و برخورد سلیقهای بانکها گفت: پیشنهاد کمیسیون فرهنگی این است که شرط سنی وام ازدواج برداشتهشود. همچنین سلیقهای برخورد کردن بانکها درباره وام ازدواج جرم و خلاف قانون است. در قانون مدارک وام یک ضامن با سفته است. در صورتی که بانک دو ضامن بخواهد جرم است و مراجع قانونی با آن برخورد میکنند.