سرویس اقتصاد جوان آنلاین: وزارت نفت میگوید روزانه بیش از ۸۰۰ میلیون مترمکعب گاز تولید میشود که حدود ۶۱۰ میلیون مترمکعب آن در بخش خانگی مصرف میشود؛ مصرفی که برای خود یک رکورد دست نیافتنی است.
مطابق گزارش اوپک، ایران سهمی معادل ۷/ ۶ درصد تقاضای گاز جهان را به خود اختصاص داده و این در شرایطی است که فقط ۱/۱ درصد جمعیت دنیا را داراست.
این اعداد نشان میدهد سرانه مصرف گاز در ایران شش برابر جهان است.
محمدرضا جولایی، مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران اعلام کرده که مصرف روزانه گاز کل کشور در نخستین روز زمستان امسال در مقایسه با دوره مشابه پارسال، ۵۵میلیون مترمکعب افزایش یافته و به ۷۴۰میلیون مترمکعب رسیده است.
سهم بخش خانگی، تجاری و صنایع غیرعمده از این مقدار، بیش از ۶۰۰ میلیون مترمکعب بود که نسبت به مدت مشابه پارسال بیش از ۱۵ درصد افزایش یافته است.
مصرف صنایع عمده ۱۲۰میلیون مترمکعب و نیروگاهها هم ۵۵ میلیون مترمکعب بوده که گازرسانی به نیروگاههای کشور نسبت به زمان مشابه پارسال ۲۴درصد کاهش یافته و دلیل آن افزایش مصرف مشترکان بخش خانگی است.
این در حالی است که مصرف گاز طبیعی در نخستین روز زمستان پارسال ۶۸۵ میلیون مترمکعب بود، هرچند افزایش تعداد مشترکان گاز در این روند رو به رشد تأثیر داشته است، اما به گفته کارشناسان، مصرف گاز نباید تا این اندازه افزایش داشته باشد.
به استناد آمارهای ارائهشده میزان مصرف گاز ایران طبق آمارهای جهانی با مجموع ۹ کشور رومانی، کویت، لهستان، تایوان، عمان، قطر، بنگلادش، بلاروس و ترکمنستان برابری میکند، اما متأسفانه شاخص رشد مصرف گاز در کشور ۱۰ برابر ایالات متحده امریکا، ۱۱ برابر روسیه و چهار برابر ژاپن است.
رضا اردکانیان، وزیر نیرو ضمن مقایسه میزان گاز مصرف بخش خانگی با میزان مصرف گاز در نیروگاههای کشور گفت: «برای پاسخگویی به نیاز برقی همه مشترکان در تمام بخشها، حدود ۱۸۰ میلیون متر مکعب گاز نیاز داریم، اما تنها برای تأمین گاز خانگی حدود چهار برابر این رقم گاز طبیعی مصرف میشود که رقم بسیار بالایی است.»
چرا مصرف گاز بالاست؟
بسیاری از کارشناسان، گازرسانی بدون برنامه و همهجانبه به روستاها و شهرها را مقصر اصلی میدانند؛ اینکه دولتها برای گازرسانی به هر نقطهای از کشور بدون آنکه نیازسنجی دقیقی از آن داشته باشند، تبدیل به مشکل بزرگی شده است که در صورت نقد آن، نمایندگان مجلس دست به شکایت میبرند؛ یکی از نقدهایی که همواره به عملکرد همه دولتها وارد شده، رهابودن موضوع گازرسانی به شهرها و روستاهاست که ماراتن وحشتناکی را به نمایش گذاشته است.
معادلکردن گازرسانی با عدالت، تبدیل به مقولهای شده که مصرف بالای گاز در کشور را کلید زده است.
بسیاری از کارشناسان معتقدند در بسیاری از استانهای کشور به ویژه استانهای گرمسیری، کشیدن خط لوله گاز فاقد توجیه اقتصادی است و بهتر بود دولتها برای گازکشی، شبکه برق این استانها را تقویت کنند.
به ویژه آنکه این مناطق، اصولاً مصرف گاز بالایی ندارند و در ازای آن، برق بیشتری مصرف میکنند.
غفلت از بهینهسازی ساختمانها
با این وجود، سیاست دولتها همچنان در حال اجراست ولی آن سوی معادله مغفول مانده است؛ بهینهسازی مصرف در ساختمانها. آمارها میگویند شاخصهای مصرف انرژی در بخش ساختمان کشور نسبت به استاندارد جهانی حدود ۵ /۲ تا سه برابر بیشتر است که این شاخص مصرف انرژی در ایران نسبت به کشورهای اروپایی شاید به پنج برابر و بیشتر هم برسد.
یکی از سیاستهایی که بحث جلوگیری از اتلاف انرژی را مطرح میکند، توجه ارتقای استانداردهای ساخت مسکن است.
به عنوان مثال مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان، یکی از استاندارهای موجود در این حوزه به حساب میآید که براساس آن ساختمانها به لحاظ جنبههای انرژی و بهینهسازی مصرف مسائلی را در حین ساخت رعایت کنند و این امر باید توسط ناظران و در نهایت شهرداری تأیید شود تا پس از آن مجوز پایان کار ساختمان داده شود.
محمد حمیدزاده، کارشناس حوزه مسکن با اشاره به استاندارهای موجود در کشور برای کاهش اتلاف انرژی گفت: «در حال حاضر مبحث ۱۹ تنها استانداردی است که سازندگان هیچ توجهی به آن ندارند. از سوی دیگر موارد مربوط به برچسب انرژی ساختمان نیز دارای استاندار بوده، اما هیچ کدام از آنها اجرایی نشده است.»
این کارشناس حوزه مسکن ضمن انتقاد از عملکرد دستگاههای دولتی گفت: «چگونه میشود از مردم توقع صرفهجویی داشت در حالی که تدوین و اجراییکردن استانداردهای مرتبط با اتلاف انرژی امری مغفول در دستگاههای دولتی است.»