سرویس سیاست جوان آنلاین: اغلب مخالفان طرح با اصل شفافیت آرای نمایندگان مشکلی نداشتند، اما به دلیل برخی اشکالات به کلیت طرح با آن مخالفت کردند تا طرح به کمیسیون مربوطه برود، اصلاحاتی روی آن انجام بگیرد و مجدد به صحن علنی برگردد. سهشنبه شب، یعنی یک شب قبل از آمدن طرح به صحن علنی مجلس، محمدباقر قالیباف رئیس مجلس در توییتی حمایت و موافقت صریح خود نسبت به این طرح را اعلام کرده بود. او صبح چهارشنبه هم پس از پایان رأیگیری کلیات طرح اصلاح آیین نامه داخلی مجلس پیرامون شفافیت آرای نمایندگان گفت: «با توجه به اینکه اصلاح آیین نامه داخلی نیاز به دوسوم آرای نمایندگان دارد، کلیات این طرح، رأی مورد نیاز را کسب نکرد.» قالیباف افزود: «البته موافقان و مخالفان کلیات طرح با اصل موضوع شفافیت موافق بودند، لذا کمیسیون آیین نامه داخلی مجلس تلاش کند تا آییننامه را به نوعی تنظیم و تدوین کند که شفافیت و دغدغه همه نمایندگان دیده شود.»
قالیباف سپس در توییتی نوشت: «به طرح شفافیت، رأی موافق دادم ولی متأسفانه این طرح که دوسوم آرا نیاز داشت با ۱۵۳ رأی (۲/ ۶۵ درصد) موافق و فقط با سه رأی کمتر تصویب نشد. امیدوارم با ایجاد اصلاحات مدنظر نمایندگان و افزوده شدن به دامنه شفافیت، طرح مجدداً به صحن بیاید و در همین مجلس، قفل تصویب شفافیت آرا شکسته شود.»
رفتارهای نمایشی رأی به اصل شفافیت نیست
الیاس نادران نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی نیز اظهار داشت: «من از معدود افرادی بودم که در مجالس قبل و در سختترین شرایط از جمله رأی به وزرا یا استیضاح آنان و همچنین رأی به برجام، رأی خود را علنی اعلام کردم و هیچ وقت ابایی نداشتم که بگویم مخالف یا موافق هستم و تحت تأثیر جوسازیهای بیرون قرار نمیگرفتم.»
وی با اشاره به اینکه روز گذشته جمع زیادی از نمایندگان تقاضای کتبی کردند که رأیگیری در خصوص کلیات بودجه علنی شود، افزود: «دبیر هیئت رئیسه مجلس در این باره اعلام کرد رئیس مجلس شورای اسلامی رأیگیری علنی درباره کلیات بودجه را به مصلحت نمیداند. سؤال بنده این است که چه شد دیروز شفافیت آرا بد بود، اما امروز خوب شد؟ این یک بام و دو هواست.»
نادران گفت: «در جلسه غیرعلنی امروز برای جلب آرای همکاران گفته شد طرح شفافیت آرای نمایندگان دو شوری خواهد شد که پختهتر شود. سؤالم این است که طرحی که ۹ماه در مجلس مانده و پخته نشده پس چه زمانی قرار است پخته شود؟ درست نیست که شور اول طرح شفافیت آرای نمایندگان رأیگیری شود، اما آن را کنار بگذاریم و اواخر کار مجلس مورد رسیدگی قرار گیرد.» وی تأکید کرد: «حرف بنده آن است که اگر صداقت دارید باید بلافاصله و پس از تصویب کلیات طرح شفافیت آرای نمایندگان، وارد بررسی جزئیات آن شوید. این جور رفتارها، نمایش است نه رأی به اصل شفافیت.»
نادران خطاب به رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: «آقای قالیباف! سؤال بنده این است که شما روز گذشته به کلیات بودجه رأی مثبت دادید یا خیر؟ ما نباید دنبال یک چیز کلی باشیم و باید شفافسازی شود و بقیه نمایندگان هم باید پاسخ دهند که به کلیات بودجه رأی مثبت دادهاند یا خیر؟»
نماینده مردم تهران در مجلس افزود: «بنده با شفافیت آرا به شدت موافقم، اما شما باید ملاحظات نمایندگان شهرستانی را هم در نظر بگیرید، چراکه زمانی که آنان وزیری را استیضاح کنند، ممکن است در شهرستان و از طرف فرماندار، استاندار و اداره اطلاعات تحت فشار قرار گیرند. تهران همه ایران نیست و نمایندگان تهران، نمایندگان کل کشور نیستند؛ ۱۸۳ کرسی مجلس تک نماینده هستند.»
شفافیت خوب، شفافیت بد
محمدحسین فرهنگی سخنگوی هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی طرح شفافیت آرای نمایندگان اظهار داشت: «مخفی بودن آرای نمایندگان آثاری دارد و ممکن است باعث آزاد بودن نمایندگان در رأیگیری شود، اما آشکار بودن و شفافیت آرا میتواند صداقت را به جامعه القا کند». نماینده تبریز گفت: «در تبصره ماده ۹ طرح شفافیت آمده است در مواردی که به تشخیص هیئت رئیسه مجلس جنبه صنفی و منطقهای دارد، آرای نمایندگان اعلام نمیشود تا جنبه پوپولیستی آن گرفته شود.»
وی اظهار داشت: «معتقدم اگر رأی اعتماد به وزرا علنی باشد، باعث وکیلالدوله شدن نمایندگان میشود و مباحث اینچنینی هم باید به صورت غیرعلنی باشد. از سویی اگر ما قانون شفافیت آرای نمایندگان را داشتیم، حتماً رأیگیری روز گذشته درباره بودجه هم به صورت علنی انجام میشد.»
شفافیت همیشه خوب است
محمد وحیدی نماینده مردم بجنورد در مجلس در موافقت با کلیات طرح شفافیت آرا اظهار داشت: «موضوع شفافیت آرای نمایندگان که در مجلس گذشته مطرح شده بود به رغم اینکه نظرات مثبتی در ارائه طرح وجود داشت، اما خروجی خاصی از مجلس دهم در این رابطه دیده نشد.ای کاش دولت و برخی مجموعههای دیگر که تصمیماتی را اتخاذ میکنند و این تصمیمات تأثیر مستقیمی بر زندگی مردم دارد نیز شفاف میشدند و دیگر شاهد اینگونه اظهارات نبودیم که برخیها اعلام کنند که صبح روز جمعه از قیمت بنزین باخبر شدیم و در حقیقت شفافیت باید در میان همه مسئولان ایجاد شود؛ ضمن اینکه این اتفاق برای مجلس یک اصل مهم است.»
وی بیان کرد: «این مطالبه بحق عمومی به جایی رسید که در این رابطه مباحث سیاسی زیادی در جامعه ایجاد کرد، بنابراین پنهان ماندن آرای نمایندگان در تصمیمات تخصصی هیچ گاه به نفع کشور نخواهد بود، لذا اگر بخواهیم با شفافیت عمل کنیم لازمهاش این بوده که براساس اصل ۶۹ قانون اساسی که مطالبه علنی بودن روند مجلس را جز در موارد خاص در پی داشته است باید عملیاتی شود؛ ضمن اینکه مردم باید از آرای نمایندگان در خصوص طرحها و لوایح مختلف آگاه باشند.»
شفافیت را از خودمان شروع کنیم
محسن پیرهادی نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در موافقت باکلیات طرح شفافیت آرا گفت: «تا قبل از الکترونیکی شدن، رأیگیریها با قیام و قعود انجام و شفافیت هم ایجاد میشد، اما در حال حاضر با توجه به توسعه تکنولوژی میخواهیم به صورت شفاف این کار را انجام دهیم.»
وی با اشاره به اینکه شفافیت آرا از شعارهای انتخاباتی ما بود، افزود: «خواهش من این بوده که به طرح شفافیت رأی دهید و حتماً کاری خواهیم کرد که استدلال فکری و صیانت از نمایندگان حفظ شود؛ ضمن اینکه کاری را باید دنبال کنیم که موضوعات صنفی و منطقهای به صورت خاصی تدبیر شود و پس از آن نیز اطلاعرسانی صورت گیرد.»
پیرهادی بیان کرد: «این شفافیت باید در همه شئون زندگی ما جاری و ساری شود البته در وهله نخست باید شفافیت را از خودمان شروع کنیم و پس از آن سراغ دیگر مجموعههایی برویم که مردم توقع دارند. امروز شفافیت یک مطالبه عمومی و حق شهروندی است که باید به آن رأی مثبت دهیم و این موضوع باید برای همه مسئولان اتفاق بیفتد.»
مردم مدافع شفافیت برای همه حاکمیت هستند و نه فقط مجلس!
محمد باقری نماینده مردم بناب در مجلس شورای اسلامی در مخالفت با کلیات طرح شفافیت آرای نمایندگان گفت: «اگرچه شفافیت را قبول دارم و معتقدم باید اجرا شود، اما مردم توقع شفافیت در تمامی حوزهها را دارند. مردم مدافع این طرح نیستند بلکه مدافع شفافیت برای همه حاکمیت از جمله دولت، مجلس، قوه قضائیه، خبرگان رهبری، مجمع تشخیص مصلحت نظام، شورای نگهبان، شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای اقتصاد، شورای برنامهریزی استانها و ... هستند.»
نماینده مردم بناب در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه این طرح برای عوامفریبی به مجلس آمده است، افزود: «این طرح حاوی تبصرههایی است که عملاً آن را از شفافیت خارج میکند و به یقین عقلانیت را از مجلس خواهد گرفت. به عبارت دیگر با تصویب این طرح منافع ملی را زیر سؤال خواهیم برد و ما دیگر با عقلانیت تصمیم نخواهیم گرفت. همچنین دو شوری کردن این طرح به معنی به نتیجه نرسیدن آن تا چند سال آینده است.»