سرویس بین الملل جوان آنلاین: نماینده دبیرکل سازمان ملل قرار است در تهران با محمدجواد ظریف وزیر خارجه و دیگر مقام‌های ایرانی «به منظور رایزنی و تبادل نظر با مقامات جمهوری اسلامی ایران در خصوص حل بحران یمن» ملاقات کند. در بیانیه‌ای که دفتر گریفیتس منتشر کرده، تأکید شده که اولویت اصلی او حمایت از توافق‌های طرف‌های درگیر در خصوص آتش‌بس، اقدامات فوری بشردوستانه و همچنین ازسرگیری روند‌های سیاسی است. در طول سه سالی که گریفیتس سمت نمایندگی دبیرکل سازمان ملل را به عهده گرفته، این اولین سفر او به تهران است. او البته پیش از این تماس‌هایی با تهران برقرار کرده است. گریفیتس چهار هفته قبل، البته در شرایطی متفاوت، در حالی که دونالد ترامپ همچنان در کاخ سفید بود، به عربستان سفر کرد، ولی سفر دیروز او به تهران، می‌تواند معنی و مفهوم خاصی داشته باشد. یمن جزو معدود حوزه‌هایی است که جو بایدن، رئیس‌جمهور امریکا در سخنرانی پنج شنبه قبل خود به آن اشاره مستقیم کرد و مدعی شد که دولت او تلاش دارد جنگ یمن را متوقف کند و از تیم ویژه خود در غرب آسیا خواسته برای حصول آتش‌بس در یمن اقدام کند. او برای یمن از عبارت «فاجعه انسانی» و «فاجعه استراتژیک» استفاده کرد و گفت: «در حال تقویت دیپلماسی مان برای پایان دادن به جنگ در یمن هستیم، جنگی که یک فاجعه انسانی و استراتژیک ایجاد کرده است. من از تیم خاورمیانه‌ای خودم خواسته‌ام حمایت ما از ابتکار تحت رهبری سازمان ملل برای برقراری آتش‌بس، بازکردن کانال‌های انسانی و برقراری گفتگو‌های صلح بلندمدت را تضمین کند.» بایدن از تعیین «تیمن لندرکینگ» به عنوان نماینده ویژه امریکا در امور یمن خبر داده که به گفته او «لندرکینگ» با همکاری مارتین گریفیتس و همه طرف‌های درگیر در بحران یمن، به دنبال راه‌حل دیپلماتیک برای بحران در یمن خواهد بود. بایدن هرچند پایان حمایت امریکا از عملیات تهاجمی ائتلاف عربستان در یمن از جمله فروش تسلیحات به این ائتلاف را اعلام کرده، ولی گفته که به عربستان کمک خواهد کرد از حاکمیت، یکپارچگی سرزمینی و مردم خود در مقابل آنچه او حملات موشکی و پهپادی تحت حمایت ایران خوانده، دفاع کند. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه امریکا هم گفته که «عربستان سعودی شریک امنیتی مهمی است» و تأکید کرده است: «در حالی که دیپلماسی برای پایان درگیری در یمن را احیا می‌کنیم به همکاری مشترک برای دفاع از پادشاهی از خطرات خارجی ادامه می‌دهیم.» استفاده بایدن از عبارت فاجعه استراتژیک از این حیث حائز اهمیت است که به تازگی جان‌آلن و بروس ریدل در بروکینگز نوشتند: «عربستان ظاهراً جنگ در یمن را آغاز کرد تا مانع دستیابی ایران به شبه‌جزیره عربستان مشرف به تنگه‌های استراتژیک باب‌المندب شود. تقریباً بعد از شش سال، جنگ به ایران همان چیزی را داده که سعودی‌ها برایش جنگ را شروع کردند.»
استقبال محتاطانه انصارالله
یمنی‌ها واکنشی محتاطانه به سخنان بایدن نشان داده‌اند، به خصوص که جنگ یمن در فروردین ۱۳۹۴، زمانی شروع شد که بایدن معاون رئیس‌جمهور بود و حدود ۲۲ ماه، اقدامی برای پایان جنگ یمن انجام نداد. جدید‌ترین موضع انصارالله درباره سخنرانی بایدن، مربوط به عبدالاله حجر، مشاور رئیس شورای عالی سیاسی این جنبش است که دیروز گفت: «دولت جدید امریکا آغاز خوبی داشته و به همه وعده‌هایش عمل کرده، ولی صحت اعتبار این تصمیم‌های امریکا را منوط کرده به عملی شدن آن‌ها که به گفته او به «توقف جنگ و لغو محاصره مردم یمن» منجر شود. سخنگوی وزارت خارجه امریکا نیز از آغاز روند حذف نام انصارالله یمن از لیست «تروریسم» خبر داده که باز هم مشاور رئیس شورای عالی سیاسی انصارالله در واکنش به آن گفته است: «حذف نام انصارالله از فهرست «تروریسم» گامی رو به جلو در مسیر صلح است.» «حجر» با این حال گفته که اگر دولت امریکا واقعاً خواهان تحقق صلح است، باید فرستاده ویژه این کشور وارد عمل شود و با همه طرف‌ها در تعامل باشد.
دیپلمات پستچی انگلیسی!
تحت چنین شرایطی است که اولین سفر مارتین گریفیتس به تهران اهمیت پیدا کرده است. هنوز مشخص نیست نماینده دبیرکل سازمان ملل ابتکار یا طرح ویژه‌ای برای پایان بحران یمن در نظر دارد یا نه، ولی یمنی‌ها نگاه چندان خوشبینانه‌ای به این دیپلمات انگلیسی فارغ‌التحصیل دانشگاه لندن ندارند که پیش از این هم در سوریه، افغانستان و لیبی در خدمت سازمان ملل بوده است. همین چند هفته قبل بود که محمد عبدالسلام، سخنگوی جنبش انصارالله یمن و رئیس هیئت مذاکره‌کننده آن، از عملکرد مارتین گریفیتس نماینده سازمان ملل در امور یمن به شدت انتقاد کرد و گفت: «مارتین گریفیتس به پستچی ریاض و ابوظبی تبدیل شده است تا میان مزدوران درگیر آن‌ها هماهنگی و انسجام برقرار کند.»عبدالسلام گفت: «نماینده سازمان ملل با عملکرد بد خود، موافقت با مزدوران و پذیرش اهداف و خواسته‌های آن‌ها مأموریت خود در رسیدگی به امور کل یمن را کنار گذاشته است.» چندی قبل هم ام‌کلثوم باعلوی، نماینده یمن در سازمان ملل متحد گفته بود که مارتین گریفیتس فرستاده این سازمان در امور یمن بی‌طرف نیست و مانند نماینده انگلیس در این کشور عمل می‌کند. دیروز همزمان با سفر او به تهران، نایف الحجرف، دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس در قاهره بعد از دیدار با سامح شکری، وزیر خارجه مصر گفت که ما معتقدیم که ثبات یمن برای ثبات خلیج فارس و کشور‌های عربی مهم است. او بر لزوم ضرورت توقف دخالت‌های ایران از طریق شبه‌نظامیان حوثی در یمن تأکید کرد و گفت که خواهان ورود به روند مسالمت‌آمیز بر اساس طرح ابتکاری شورای همکاری، مصوبات گفت‌وگوی ملی، قطعنامه ۲۲۱۶ شورای امنیت و توافق ریاض هستیم.
