به گزارش سعید عرفان منش خبرنگار جوان انلاین از اصفهان مهندس مهدی موسی رضایی استاد دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان وعضو عضو هیات مدیره شرکت تولیدی پایاانرژی پیرامون ايجاد تحريمهای اقتصادی در یاداشتی نوشت؛ اسلام نيز از زمان ابلاغ توسط پيامبر دچار تحريم اقتصادی براي نابودی اسلام شده است. به همين منظور برای حفظ دين اسلام از گزند دشمن از طريق تحريم اقتصادی و اختلال در کسب و کار، احکام خاصی را ارائه داده است. اما با گذشت ۱۴۰۰ سال از پيروزی اسلام هنوز بسياری از کشورهايی با حکومت اسلامي دچار تحريم اقتصادی است و دشمن سعی کرده است با اختلال در اقتصاد و کسب و کار ايران عرصه را بر ملت ايران تنگ و باعث فروپاشی نظام جمهوري اسلام شود.
البته دين اسلام به عنوان دينی کامل احکامی را از طريق قرآن،احاديث و.. براي مقابله با دشمنانی ک قصد دارند با تحريم اقتصادی و اختلال در کسب و کار به دين اسلام ضربه وارد کنند تعيين کرده است.
تحريم اقتصادی، محاصره، کسب و کار، احتکار، قرآن، تجمل گرايی، فساد اقتصادي، عدالت اقتصادی، حاکمان عادل، توليد داخلی، برنامه ريزی، اقتصاد مقاومتی، فقر، بی دينی، قناعت، احکام الهی، صرفه جويی، کاهش هزينه ها، افزايش بهره وری
از زمانی که دين مبين اسلام ظهور پيدا کرده همواره نه تنها برای مسائل فردی بلکه برای مسائل اجتماعی برنامه هايي داشته تا نجات بخش افراد و جوامع باشد.دين اسلام برای همه ابعاد اجتماع از جمله کسب و کار و اقتصاد امت اسلامی در تمامی شرايط احکام ويژه ای داشته است. برای مثال، دين اسلام برای کسب و کار و تجارت در شرايط عادی و در شرايط دشوار تحريم، احکام متفاوتی دارد.
اما چرا دين اسلام در شرايط تحريم احکام ويژه ای لحاظ کرده است؟
زيرا امت اسلام به خاطر حقانيت خود به طور مداوم مورد خطر بيگانگانی است که از اسلام می هراسند و تحريم های اقتصادی را بر جوامع مسلمان تحميل می کنند و از طرفی اسلام به اقتصاد توجه ويژه ای دارد،چرا که عوامل اقتصادی برهمه جنبه های زندگی مردم اعم از اجتماعی،سياسی و فرهنگی تاثير می گذارد.کشوری که وضعيت اقتصادی آن نابسامان باشد و نتواند در جامعه جهانی پيشرفت کند،بسيار آسيب پذير و از نظر اجتماعی و سياسی به بحران های گسترده دچار می شود پس دين اسلام احکامی الهی در زمينه کسب و کار و توليد و ثروت افزايی دارد تا دين اسلام حفظ شود.
اما متاسفانه به خاطر خيانت برخی از کشورهای عربی اسلامی به امت اسلامی و همکاری با دشمنان دين و جوامع سکولار، شرايط برای برای برخی از حکومت های اسلامی از جمله ايران سخت شده است.و آنچه مشخص است اين است که دشمن قصد دارد با محاصره اقتصادی و فشار اقتصادی عرصه را برای شکست و فروپاشی حکومت های اسلامی فراهم و دين اسلام را نابود کند.
مسلّما در اين شرايط بسياری از حکومت های اسلامی از جمله حکومت جمهوری اسلامی ايران با بهره
گيری از احکام اسلام و نوابغ مسلمانی که به احکام الهی در زمينه کسب کار و اقتصاد مسلط هستند به مقابله و مقاومت در برابر دشمن می پردازند.
بسياری از اين احکام در آيات قرآن، احاديث، رساله ها و کتب مفسران دينی وجود دارند.
در ادامه اين مقاله به شرح مختصری از اين احکام می پردازيم...
معنای محاصره و تحريم اقتصادی۱
تحريم به معنای محروم کردن است و محاصره يا تنگ کردن چيزی به گونه ای که راه خروجی نداشته باشد.
تحريم و محاصره اقتصادی در مفهوم يعنی ايجاد حصار فيزيکی و نسبی يا مطلق در زمينه فعاليت های اقتصادی نسبت به يک منطقه يا کشور است.و قصد آن برهم زدن رفاه مردم و ناپايداری شرايط براي مقابله و نابودی آسان آن ها است.
تاريخچه تحريم اقتصادی اسلام:
پس از اينکه چندسال از بعثت پيامبر گذشته بود مشرکان مکه به منظور نابودی دين اسلام تصميم گرفتند که مسلمانان را تحريم کنند. پس مسلمانان به مدت چندسال در شعب ابی طالب دچار تحريم های متفاوت از جمله تحريم اقتصادی بودند.
از جمله بندهای اين تحريم ممنوعيت هرگونه خريدوفروش۲ با اصحاب پيامبر بود.در تاريخ نقل شده است که اين تحريم هابه گونه ای بود که مردان و جوانان در طول روز می توانستند تنها يک عدد خرما بخورند. پس در چنين شرايطی يکی از احکام الهی که بر پيامبر نازل شد مقاومت در برابر مشرکان بود. و سرانجام پس از مقاومت مسلمانان عهدنامه مشرکان توسط موريانه خورده شد۳.
دلايل حصر اقتصادی و اهداف آن:
از ديدگاه قرآن يکی از دلايل تحريم اقتصادی عليه امت اسلامی پراکنده ساختن، تفرقه اندازی بين امت اسلامی،از بين بردن نظام سياسی و ولايت و رهبری و نابودی اسلام است.( سوره منافقون آيه ۷ )
اما تحريم اقتصادی چگونه می تواند حکومت اسلامی را از بين ببرد؟ از ديدگاه اسلام، اقتصاد عامل بقای جامعه و ستون جامعه است. (سوره نساء آيه۵ )
پس هدف از از تحريم اقتصادی : حمله به اقتصاد يک کشور، حمله به نظام سياسی کشور، تهديدمنافع کشور اسلامی، نابودی ملت، گسترش استکبار۴ و... می باشد.
1) economic sanction 2) trade 4)world hegemony
۳: سيره رسول خدا ص ۳۶۱ / فروغ ابديت سبحانی ج ۱ ، ص ۳۵۳ / به نقل از طبری ج ۱ ، ص ۷۸
دستورات قرآن برای مقابله با تحريم اقتصادی:
۱) تقويت ايمان و تقوا
قرآن همواره به تقوا وايمان به خدا به عنوان يکی از بزرگترين راه حل هابرای حل مشکلات اقتصادی اشاره دارد.و توصيه می شود که همواره بايد به قصل الهی ايمان داشت نه چيز ديگر. (سوره اعراف آيه ۹۶ و سوره توبه)
۲) تعيين رهبران شايسته ۱و نظارت کامل
يکی از راه حل های شکست تحريم اقتصادی تعيين رهبران و مسئولان شايسته به منظور نظارت کامل است. به عنوان مثال حضرت يوسف (ع) و حضرت سليمان (ع) به عنوان يک رهبر شايسته توانستند مشکلات اقتصادی را حل کنند. (سوره يوسف آيه ۵۵ و سوره کهف آيه ۹۳ و ۹۷)
۳) قناعت
اگر جامعه اسلامی سعی بر قناعت کند و از تجمل گرايي۲ دست بردارد باعث کاهش هزينه ها و استفاده درست از امکانات می شود و زمينه ساز توليد۳ و جمع آوری هزينه ها و زمينه ساز خودکفايی است. ( سوره فرقان آيه ۶۷)
۴) پرهيز از اسراف
باپرهيز از اسراف عملا سرمايه افزايش پيدا کرده و دچار افزايش هزينه های ناشی از توليددر کسب وکار نمی شويم. ( سوره اسراء آيه ۲۶)
1) Worthy leaders ؛2) Luxury-oriented ؛3) Production
۵) برنامه ريزی۱
اگر مديران بتوانند برنامه ريزی درستی انجام دهند باعث کاهش هزينه ها، صرفه جويی در وقت و بازگشت روحيه به جامعه اسلامی و... می شود. (سوره يوسف آيه ۴۷و۴۸ و سوره کهف آيه۹۳
۶) مبارزه با احتکار۲ و رباخواری
احتکار باعث ضربه داخلی به اقتصاد و ربا باعث نابودی بسياری از کسب وکارها و گسترش سرمايه های ناپاک می شود. (سوره بقره آيه ۲۷۵)
۷)افزايش توليد داخلی۳ و کاهش واردات۴
با افزايش توليد داخلی فرصت برای اشتغال زايي و رونق کسب وکار ها و کارآفرينی۵ فراهم می شود.(سوره توبه آيه ۲۸)
۸) عدالت اقتصادی۶
برقراری عدالت اقتصادی، باعث کاهش جرايم اقتصادی وجلوگيری از نابودی کسب و کارها می شود. (سوره هود آيه ۸۵)
1) Planning 2) Hoarding 3) Domestic production 4) Importation 5) Entrepreneurship 6) Economic justice
پيشنهادات
گسترش دامنه توليد
در قرآن کريم به مسئله توليد به شدت توصيه شده است،پس اين موضوع نشان می دهد که حاکمان اسلامی و مسئولين به خوبی از اين موضوع آگاه هستند،.اما آنچه که در حال حاظر بايد به آن توجه بيشتری شود، توجه به اين مورد مطابق با پيشرفت زمانه است.
در اين مقاله پيشنهاداتی در اين زمينه ارايه می شود. ابتدا بعضی از عيوب بررسی می شود سپس راه حل هايي ارايه می شوند. .
۱) عدم وجود زيرساخت برای ساخت و توليد
متاسفانه هنوز زيرساخت های مناسب برای پشتيبانی از توليد وجود ندارد و هنوز از موسسات دانش بنيان،پروژه های دانشگاهی در زمينه صنعت و تجارت و کسب وکار استفاده نمی شود.قطعا دانش برای توليد، چه از خارج وارد سرزمين اسلامی شود و چه از طريق عوامل داخلی بايد بومی سازی شود تا امکان گسترش و انتقال آن وجود داشته باشد.
۲)عدم ارتباط و اتصال قطعی دانشگاه به تجارت و صنعت کسب وکار
با اينکه کشور ايران در زمينه علمی درحال پيشرفت است،ولی هنوز اين علم وارد زمينه عمل نشده است.مسلما دانش و تجربه، از عوامل مهم موفقيت در کشور هستند.بايداز مرحله توليد تا مصرف دانشگاه حضور داشته باشد و حتی ناظر بر انجام درست تمام مراحل باشد. اما متاسفانه از دانشگاه صرفا برای ساده سازی يا کاهش هزينه های مربوطه استفاده می شود.مسلم است که عقب ماندگی يک کشوربه دليل فاصله دانشگاه با تمام امور جامعه است.
پس بايد در هر وزارت خانه مجموعه ای برای نظارت بر کل پروژه های مربوطه باشد. و زمينه اعتمادسازی بين مهد دانشگاه و دولت ايجاد شود. نمونه آن بحران ارز نيمايی
گسترش دامنه توليد می تواند با واگذاری پروژه ها به بخش خصوصی و يا پروژه های مشارکتی دولتی و بخش خصوصی افزايش يابد،اما هنوز بخش خصوصی در سايه است.
۳) عدم فرهنگ سازی کار و مباحث تجاری در بين جامعه
آنچه که از مفهوم کار به اشتباه در بين عوام مردم رواج پيدا کرده است، داشتن کار و درآمد يا به عبارتی فقط شاغل بودن و مزدگير بودن است. اين در حالی است که دين اسلام همواره نهی از مزدوری کرده است به عبارتی دين اسلام توصيه کرده است که هرکس با استفاده از خلاقيت و نوآوری خويش، صاحب تجارت و کسب و کار خود باشد.
اين در حالی است که متاسفانه جوانان امروزی از راه اندازی کسب و کار برای خود می ترسند،چراکه هيچ حمايتی از جانب دولت دريافت نمی کنند. و از همه بدتر اينکه همجنان با سيستم تجربه برای موفقيت پيش می روند.وهيچ آموزشی از مرحله توليد تا فروش هر کسب و کار داده نشده است.
۴)عدم آموزش مالی و مديريت مالی اسلام
درحالی که دين اسلام کامل است اما هيچ برنامع جامع و کاملی برای آموزس در زمينه کسب و کار در دانشگاه ارائه نشده و اين امر باعث می شود تا بسياری از مردم مسيری را بدون آگاهی طی کرده و در نهايت يا شکست خورده ياهزينه سنگينی را متحمل شوند. برای اين مورد آنچه که لازم است اين است که:
الف) رسانه ملی شبکه ای خاص برای آموزش تجارت اختصاص بدهد نه فقط شبکه ای برای آشنايی.
ب) در مدارس درس اختصاصی برای اين امر وجود ندارد لذا بايد قبل از ورود به بازار کار ذهن ها را آماده کنيم.
ج) مساجد نيز بهترين پايگاه برای آموزش و تجربه هستند، و اين امر خود باعث رونق عبادی می شود.
نتيجه گيری
باتوجه به اينکه کشور جمهوری اسلامی ايران دچار تحريم های اقتصادی از جانب کشور های دشمن بوده است در چنين شرايطی بايد از دستورات اسلام بهره کافی را برد.
با برقراری عدالت اجتماعی، نظارت کامل توسط مديران شايسته، برنامه ريزی صحيح و مبارزه با فساد اقتصادی و ترويج فرهنگ اسلامی ایرانی می توان جامعه اسلامی ایرانی را در اين مسير قرار داده چراکه قرآن اجازه هيچ گونه عقب نشينی به مسلمانان را نداده است، همانگونه که رهبر جمهوری اسلامی ايران(آيت ا...علی خامنه ای)با قرار دادن اقتصاد مقاومتی و جهش توليد در برنامه اقتصادی کشور سعی در مقابله با دشمنان را دارد. پس کشور های اسلامی بايد با حفظ وحدت و هماهنگی و رعايت دستورات قرآن سعی در شکوفايی کسب وکار و ايجاد اشتغال سالم را در سرلوحه برنامه های خود قرار دهند.
