سرویس ایران جوان آنلاین: سالهاست در مورد اشتغال بانوان آن هم با اولویت روستانشینان صحبتهای زیاده شده و هر بار مسئولان وعدههایی دادهاند که فقط شنیدنشان شیرین است. با اینکه اعلام شده تاکنون حدود ۲ هزار صندوق اعتبار خرد محلی در روستاها و با هدف حمایت از زنان این مناطق و عشایر راهاندازی شده، اما کیفیت خروجی این صندوقها هرگز به اندازه کمیتشان نبوده، بخصوص اینکه حالا اعلام شده تا پایان سال ۱۴۰۰ تعداد این صندوقها به ۵ هزار افزایش خواهد یافت. صندوقهایی که معلوم نیست از کدام مشاغل و محصولات حمایت کرده و تاکنون چقدر از سهم بازار را به خود اختصاص دادهاند.
کشورهای جنوب شرق آسیا به خاطر بافت سنتی که دارند هنوز روستاهای زیادی را در دل خود جای داده و به همین دلیل تقویت اقتصاد این مناطق برایشان بسیار مهم است. آنها برنامه توسعه جوامع محلی خود را از طریق ایجاد صندوقهای اعتبار خرد و روستایی در دستور کار قرار داده و حالا به نتایج خوبی دست یافتهاند.
البته در ایران هم براساس گزارشهای منتشره تا به امروز بیش از ۲ هزار صندوق اعتبار خرد محلی راهاندازی شده و آنطور که مسئولان اعلام کردهاند قرار است تا پایان سال ۱۴۰۰ تعداد این صندوقها تا ۵ هزار هم برسد. صندوقهایی که هدف آنها کمک به توسعه اشتغال زنان و بهبود وضع معیشت روستانشینان است. با توجه به اینکه در برنامه ششم توسعه ایجاد ۶ هزار صندوق خرد محلی پیشبینی شده، به همین دلیل در سالهای اخیر تعداد صندوقهای خرد محلی افزایش داشته، اما برخی بیبرنامگیها و نبود یک مدیریت درست و جامع بر روی آنها، در یک کلام باید گفت کیفیتها به اندازه کمیتها نیست.
صندوقهایی برای توسعه روستاها
تیر ماه امسال بود که مدیرعامل صندوق کارآفرینی امید در مراسم تقدیر از منتخبین چهارمین دوره انتخاب کارآفرینان زن با آرای مردمی که بصورت آنلاین برگزار شد، از هدفگیری تشکیل ۵ هزار صندوق خرد محلی در ۵ هزار روستا خبر داد. در آن زمان نورالهزاده درباره تمهیدات این صندوق به منظور تسهیل در پرداخت این تسهیلات گفت: «به شعب استانها اعلام کردیم که با کمترین مراجعه به خاطر شیوع کرونا بانوان کارآفرین بتوانند تسهیلات خود را دریافت کنند.»
به گفته این مسئول، صندوقها کمک خوبی به توسعه معیشت روستاییان و توسعه کسب و کار زنان روستایی میکنند. حالا و در ادامه سیاست راهاندازی صندوقهای کارآفرینی در روستاها قرار است ۱۱۰ صندوق ویژه زنان روستایی و عشایر در سیستان و بلوچستان کار خود را آغاز کند. این خبر را مدیر هماهنگی ترویج سازمان جهاد کشاورزی این استان اعلام و هدف صندوقها را توسعه کسب و کارهای کوچک و دسترسی سریع زنان روستایی به منابع مالی و اعتباری برای توسعه فعالیتهای اقتصادی عنوان کرده است. بهزاد شهرکی با تأکید بر اینکه صندوقهای خرد کارآفرینی نقش بسزایی در افزایش ضریب امنیت غذایی خانوارهای روستایی دارد، گفت: «صندوقها با خودیاریهای زنان روستایی شکل گرفته و برای پایداری با کمکهای بلاعوض دولتی تقویت میشود.» به گفته این مسئول، از ابتدای سالجاری تاکنون با راهاندازی ۲۰ صندوق خرد جدید در سطح استان سیستان وبلوچستان تعداد صندوقهای خرد زنان روستایی و عشایری به ١١٠ صندوق با ٣٢٠٠ نفر عضو افزایش یافته و میزان سرمایه این صندوقها بیش از ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان است.
حمایتهای خرد، خروجیهای جهانی
یکی از مشکلات طرحهایی مثل راهاندازی صندوقهای خرد کارآفرینی، آن هم برای زنان روستایی و عشایری این است که به خاطر پراکندگی روستاها و مشخص نبودن تعداد زنانی که قصد گرفتن وام و تسهیلات دارند، این است که بودجه و اعتباراتی که برای این طرحها اختصاص مییابد بدون یک گزارش درست و مشخص و نتیجهای ملموس هدر میرود. همانطور که در ابتدای تابستان سالجاری معاون رئیسجمهور در امور زنان و خانواده با تأکید بر اینکه اولویت ما توجه و تقویت زنان در روستا و شهرهاست، گفته بود: «در همین راستا از رئیس بانک مرکزی درخواست کردیم مجوزی صادر کند تا استفاده از سهام عدالت به عنوان وثیقه دریافت وامهای اشتغال برای زنان کارآفرین امکانپذیر شود.»
معصومه ابتکار هم مثل دیگر دولتیها آنقدر آش را شور کرد تا کسی نتواند یک قاشق از آن بخورد، وقتی که گفت: «در نشست اخیر با دکتر جهانگیری، معاون اول رئیسجمهور نیز موارد همکاری معاونت با وزارت جهاد کشاورزی، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزارت کشور و سازمان جهاد دانشگاهی و جلب همکاری بانکها مورد تأکید و بحث و بررسی قرار گرفت؟!» ناگفته نماند در شرایطی که اولین مشکل زنان روستایی عدم وجود بازاری برای عرضه محصولات و هنرهای دستیشان است، اما طرح ملی توانمندسازی اقتصادی زنان سرپرست خانوار با محوریت ایجاد اشتغال پایدار، سعی دارد ابتدا در رابطه با قوانین مربوط به چک، بیمه، مالیات و پس از آن آموزشهای تخصصی مانند بنگاهداری، تأمین مواد اولیه و صادرات و بازاریابی را به آنان آموزش بدهد. حالا باید دید آیا واژه «صندوق خرد کارآفرینی» برای زنان روستایی و عشایری واقعاً برای آموزش مشاغل خرد است یا تبدیل کردن این زنان به یک بازاریاب بزرگ و صادرکننده قهار؟
وقتی خانم ابتکار گفت: «خوشبختانه پس از مکاتباتی که با سازمان استاندارد انجام شد، موضوع استانداردسازی و تأیید محصولات خانگی زنان در شورایعالی استاندارد مصوب شد که بخشی از مشکلات در این زمینه را حل میکند.» معلوم بود که نه زنان روستایی را میشناسد و نه کارهایشان را و نه محصولاتی که قرار است با حمایت این صندوقهای خرد تولید شوند.