سرویس بین الملل جوان آنلاین: قطریها بعد از گفتوگوی تلفنی با دیپلماتهای بلندپایه امریکایی به تهران آمدهاند و زمزمههایی مطرح است درباره اینکه رابرت مالی، نماینده امریکا در امور ایران هم با مقامات دولتی چین درباره ایران گفتگو کرده است. هرچند وزارت خارجه امریکا از ارائه جزئیات و حتی تأیید مذاکرات رابرت مالی با مقامات پکن خودداری میکند. در حالی که جو بایدن، رئیسجمهور امریکا همچنان بر رویکرد برجامی «اول ایران» اصرار دارد، وزارت امور خارجه امریکا دیروز در اقدامی تبلیغاتی، در صفحه فارسی توئیتر خود، پیامی از جو بایدن، رئیسجمهور امریکا با خط نستعلیق منتشر کرد که نوشته است: «امریکا بازگشته است. دیپلماسی به کانون سیاست خارجی ما بازگشته است.» هفته قبل هم برخی منابع مطلع به بلومبرگ گفته بودند که دولت امریکا مجوز افزایش فروش نفت ایران به چند کشور محدود را صادر کرده است. همه اینها برای آن است که به جای بازگشتن مؤثر به اجرای برجام، ایران صرفاً با ایجاد مشوقهایی، از تصمیم برای متوقف کردن اجرای پروتکل الحاقی بازنگری کند؛ موضوعی که با نامهنگاری دیروز ایران در وین، بعید به نظر میرسد. «کاظم غریبآبادی» نماینده دائم ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی دو شنبه شب از نامه ایران به آژانس خبر داد و گفت که توقف اجرای اقدامات داوطلبانه ایران تحت برجام از تاریخ ۲۳ فوریه ۲۰۲۱ برابر با ۵ اسفندماه طبق مصوبه مجلس اجرایی خواهد شد. این، تحرکات دیپلماتیک ۱+۵ را تشدید کرده است. «میخائیل اولیانوف» نماینده دائم روسیه در سازمانهای بینالمللی مستقر در وین در توئیتی به پیام «کاظم غریبآبادی» واکنش نشان داده و گفته این به آن معناست که پروتکل الحاقی دو روز بیشتر در ارتباط با فعالیتهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ایران اعمال خواهد شد: «زمان زیادی نیست، اما حالا که ما با زمان در مسابقه هستیم، هر یک روز اهمیت دارد.»وی افزود: «باید تلاش کنیم حداکثر تا قبل از نوروز (۲۱مارس ۲۰۲۱) در اجرای برجام پیشرفت واقعی داشته باشیم.»وزارت خارجه آلمان هم دو شنبه شب به وقت تهران از رایزنی وزیر خارجه آلمان با همتای فرانسوی خود درباره مسائل مختلف از جمله «برجام» خبر داد. پیش از این هم، سه کشور اروپایی امضاکننده توافق هستهای ایران، روز جمعه با صدور یک بیانیه مشترک بار دیگر اتهامزنی به تهران در موضوع پایبندی به تعهدات توافق هستهای برجام را تکرار کردند.
واشنگتن همچنان امیدوار است
به رغم شمارش معکوس توقف اجرای پروتکل الحاقی، امریکاییها همچنان امیدوارند که برجام نجات پیدا کند. «سیانبیسی» در گزارشی نوشت: «بهرغم ضربالاجل ۲۳ فوریه (سوم اسفند) هنوز هم امکان نجات دادن این توافق وجود دارد.» «سیانبیسی» گزارشی با این عنوان منتشر کرده که «تا به امروز، تولید اورانیوم فلزی «جدیترین اقدام هستهای» ایران است، اما هنوز هم امکان نجات توافق وجود دارد.»یک مقام دولت باراک اوباما که در مذاکرات اولیه بر سر برجام مشارکت داشت، هرچند معتقد است تولید اورانیوم فلزی «واقعاً تحریکآمیز است»، ولی به نوشته سیبیاس «موضوع مهم این است که مقامهای ایرانی اعلام میکنند اقدامات (کاهش تعهدات برجامی این کشور) برگشتپذیر هستند و امید برای بازگشت به توافق در دولت بایدن را زنده نگه داشتهاند.» در واقع به نظر میرسد، ریز مشوقهای روزها و دو هفته اخیر امریکاییها، با هدف بازگشت به اقدامات برجامی ایران طراحی شدهاند. دولت امریکا همزمان با ارسال این مشوقها، تلاش دارد فشار بر ایران را نیز حفظ کند. دو شنبه عصر، وزیر خارجه قطر در حالی به تهران آمد و برای «گسترش روابط دوجانبه در همه سطوح از جمله حوزههای اقتصادی» اعلام آمادگی کرد که سفر او، وجه دیگری هم دارد. اینکه در پیام امیر قطر به روحانی چه نکاتی درج شده مشخص نیست، ولی احتمالاً، بحثهایی هم درباره لزوم گنجاندن مسائل منطقه در مذاکرات ایران با ۱+۵ مطرح شده است. عباس عراقچی دیروز با نماینده ویژه وزیر خارجه قطر دیدار و گفتگو کرد و هرچند گفت که تهران برای گفتگو با کشورهای منطقه درباره مسائل امنیتی حاضر آمادگی دارد، ولی اظهار کرد که چنین گفتگوهایی نباید در چارچوب ۱+۵ انجام شود. عراقچی گفته است: «ایجاد امنیت و ثبات منطقهای در چارچوب گفتگوهای منطقهای و با حضور تمام کشورهای منطقه و بدون دخالت خارجی تحقق مییابد و جمهوری اسلامی ایران در خصوص امنیت منطقه خلیج فارس تنها با کشورهای منطقه گفتگو میکند.» همزمان با سفر هیئت قطری به تهران، روزنامه قطری «العربیالجدید» یادداشتی به قلم «شیرین هانتر» منتشر کرده که در آن به مصاحبه اخیر «امانوئل ماکرون» رئیسجمهور فرانسه با شبکه سعودی «العربیه» اشاره کرد که در آن تأکید کرده بود عربستان سعودی میبایست در هرگونه مذاکرات آتی با ایران حضور داشته باشد. هانتر معتقد است این اقدامی اشتباه است و در توضیح آن نوشت که اگر ایالات متحده و شرکای اروپایی این کشور (انگلیس، فرانسه و آلمان) این مسیر را در پیش بگیرند، میتوان اطمینان داشت که ایران چنین چیزی را نخواهد پذیرفت و در واقع چنین مسیری قطعاً مانع از احیای برجام و بازگشت جمهوری اسلامی به تعهدات برجامی خواهد شد.