سرویس بین الملل جوان آنلاین: جو بایدن، رئیسجمهور امریکا روز جمعه یک روز بعد از انتشار گزارش اطلاعاتی امریکا درباره قتل خاشقجی، وعده کرده بود دوشنبه شب اطلاعیهای درباره عربستان صادر و در آن اعلام خواهدکرد که «به طور کلی در مورد عربستان» چه روشی در پیش خواهد گرفت. مسیر دولت امریکا دوشنبه شب در دو موضعگیری جداگانه ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه و جنیفر ساکی، سخنگوی کاخ سفید منتشر شد؛ مواضعی که همانگونه که منابع نزدیک به کاخ سفید گفته بودند، چیزی متفاوت از گزارش اطلاعاتی جمعه شب کاخ سفید نداشت. ند پرایس در این اطلاعیه اعلام کرد که امریکا از عربستان خواسته «باند مخوفی» را که زیر نظر محمد بن سلمان اداره میشود، منحل کند؛ باندی که به گفته دولت امریکا نه تنها عامل قتل جمال خاشقجی روزنامهنگار سعودی واشنگتن پست بوده، بلکه علیه معارضان سعودی نیز فعالیتها میکند و عملیات انجام میدهد. پرایس گفت: «ما از شبکهای موسوم به نیروی واکنش سریع، واحدی از گارد سلطنتی سعودی که در عملیاتهای ضدمخالفان از جمله عملیاتی که منجر به قتل فجیع جمال خاشقجی شد، باخبریم. ما از عربستان سعودی خواستهایم این گروه را منحل کند، سپس اصلاحات و کنترلهای قانونی و نظاممند برای اطمینان از توقف عملیاتها ضدفعالیتهای مخالفان را به کار ببندد و آنها را کاملاً متوقف کند.» نیرویی که سخنگوی کاخ سفید از آن صحبت کرده، علاوه بر انجام عملیات علیه معارضان سعودی، از بن سلمان هم محافظت میکند. سخنگوی وزارت خارجه امریکا گفته که دولت بایدن دنبال این است که مطمئن شود «قتل خاشقجی، بار دیگر تکرار نمیشود» و در همین مسیر «گامهایی برای اعمال محدودیت ورود بر ۷۶ تبعه سعودی [به امریکا]که در قتل خاشقجی دخیل بودند» برداشته است. ند پرایس همچنین از عربستان سعودی خواست برای آزادی لجین الهذلول، زن عربستانی که مدافع حق رانندگی زنان است «اقدام بیشتری انجام دهد». الهذلول به حدود سه سال حبس محکوم شده است. سخنگوی وزارت خارجه امریکا همچنین گفت: «از عربستان سعودی میخواهیم اقدامات دیگری برای برداشتن ممنوعیت سفر زندانیان آزاد شده و حل پروندههایی مانند فعالان حقوق زنان و دیگران انجام دهد.»
با همه اینها، سخنگوی وزارت خارجه امریکا در پاسخ به سؤال خبرنگاری که پرسید آیا دولت بایدن قصد ندارد بن سلمان را به دلیل صدور دستور قتل خاشقجی تحریم کند، این قتل را به موضوعی مورد اختلاف نظر بین امریکا و عربستان تقلیل داد و گفت: «ما بر سران کشورهایی که با آنها اختلاف نظر یا مشکل داریم، تحریم اعمال نمیکنیم.» جنیفر ساکی، سخنگوی کاخ سفید نیز در یک موضعگیری جداگانه، هر چند گفت که دولت امریکا در برخورد با محمد بن سلمان، «حق اتخاذ هر گونه اقدام در زمان و به روش خود را» محفوظ میداند، ولی تأکید کرد: «در تاریخ، رئیسجمهورهای دموکرات و جمهوریخواه امریکا، معمولاً سران دولت کشورهایی را که با آنها روابط دیپلماتیک داشتیم، مجازات نکردند.»
دنبال شراکت عادلانهایم
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه امریکا روز جمعه گفته بود هدف از انتشار گزارش اطلاعاتی امریکا که بن سلمان را صادرکننده مجوز قتل خاشقجی خوانده، تخریب روابط با ریاض نیست. ند پرایس دوشنبه شب یک گام از بلینکن هم جلوتر رفت و هدف امریکا را «اصلاح روابط» با ریاض، به سمت ایجاد «شراکت مسئولانه» اعلام کرد و گفت: «اگر این روابط اصلاح شود، بیشترین نفوذ و تأثیر را بر روابط با عربستان سعودی خواهیم داشت.» او گفت که دولت بایدن میخواهد «روابطی جدید» با عربستان شکل دهد و گفت: «امیدواریم روابطمان با عربستان سعودی را به مسیر درست برگردانیم و نگرانیهای کنگره را نیز برطرف کنیم. روابط ما با عربستان سعودی در مرحله اصلاح قرار دارد، نه تحریم. هدف از اقدامات ما، شکل دادن به روابط خود با عربستان سعودی به نحوی جدید در آینده است.» او گفته است: «دولت بایدن با این کار، پیام شفافی به عربستان سعودی داد و آینده روابط را تعیین کرد.»
گزارشگر سازمان ملل: خیلی کم بود
بعد از اطلاعیه دوشنبه کاخ سفید درباره سمت و سوی روابط آتی با عربستان، انتقادها از دولت بایدن بار دیگر بالا گرفته است. «اگنس کالامار» گزارشگر ویژه کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل که اسم او بعد از پرونده قتل خاشقجی به زبانها افتاده، در یک نشست خبری در ژنو گفت: اینکه امریکا، ولیعهد سعودی را به عنوان دستوردهنده قتل خاشقجی معرفی کرده ولی هیچ اقدامی علیه او انجام نداده، «بسیار خطرناک» است. کالامار بار دیگر خواستار تحریم محمد بنسلمان، توقیف اموال او در خارج و همچنین محدود کردن تعاملات بینالمللی با وی شد و افزود: «کارهای بسیار زیادی است که دولت امریکا میتواند انجام دهد. تنها کاری که نمیتواند انجام دهد، این است که سکوت کند و هیچ اقدامی درباره یافتههایش انجام ندهد.» او هم گزارش چهار برگی امریکا درباره قتل خاشقجی را «ناامیدکننده» خواند و گفت: «چیزی که در این گزارش افشا شده، حقیقتاًَ بسیار کم و ناامیدکننده است و من انتظار داشتم مدارک و شواهد بیشتری از [نقش بنسلمان در این جنایت]آشکار شود.» در فاصلهای چند روز از انتشار این گزارش، دیروز خانواده قربانیان حملات ۱۱ سپتامبر نیز در نامهای از جو بایدن خواستند اسناد محرمانه تحقیقات افبیآی را درباره نقش سعودیها در این حملات تروریستی که دولت ترامپ جلوی انتشار آنها را گرفت، منتشر کند.