سرویس اقتصاد جوان آنلاین: در پی انتقاد رهبری از گرانی قیمت میوه و آشفتگی بازار کالا‌های مصرفی مردم، رئیس‌جمهور دستور کنترل بازار را در آستانه سال جدید صادر کرد و در یک اقدام دیرهنگام مقرر شد، مکان‌هایی در اختیار تعدادی از باغداران در تهران و سایر استان‌ها جهت عرضه مستقیم میوه قرار داده شود تا ظاهراً گفتار درمانی دولت برای مهار گرانی در هفته‌های اخیر به اتخاذ یک تصمیم درست منجر شده است که اگر با نظارت و برنامه‌ریزی صحیحی انجام نگیرد، باز هم دلالان و واسطه‌ها فعال‌تر از قبل به جان بازار میوه شب عید می‌افتند و میوه‌های نامرغوب و درجه۳ با عنوان عرضه مستقیم به مصرف‌کنندگان تحمیل می‌شود.
به گفته فعالان بازار میوه و تره‌بار برخلاف سال‌های گذشته، در حال حاضر ۷۰درصد میوه‌های پاییزه در انبار‌ها باقی مانده‌اند و امسال به دلیل گرانی قیمت‌ها، مردم قدرت خرید میوه را نداشتند. فراوانی میوه در حالی است که به واسطه افتادن تنظیم بازار به دست دلالان میوه، آن‌ها اجازه ورود میوه به صورت فراوان را به مراکز اصلی میوه تهران و سایر استان‌ها نمی‌دادند و قیمت‌ها روزانه گران می‌شد.
وزارت جهاد کشاورزی و برخی از رسانه‌ها سال‌هاست که از ضرورت راه‌اندازی بازارچه‌های محلی عرضه مستقیم میوه و تره‌بار در شهر‌ها و مراکز استان‌ها سخن می‌گویند، اما به دلیل لابی قوی فعالان بازار میوه در میادین اصلی میوه تهران و سایر استان‌ها، راه‌اندازی این مراکز از سوی وزارت صمت و شهرداری‌ها جدی گرفته نمی‌شد تا اینکه اخیراً گرانی بازار میوه با انتقادات مقام معظم رهبری مواجه شد و مسئولان تنظیم بازار تازه به این فکر افتادند، مکان‌هایی را به باغداران اختصاص دهند تا میوه بدون واسطه به دست مصرف‌کننده برسد.
اعتراف روحانی به سوءمدیریت
روزگذشته در جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت، رئیس‌جمهور با تأکید بر اجرای کامل و سریع برنامه‌های تنظیم‌شده برای تأمین کالا و مدیریت قیمت‌ها گفت: «از جمله جلوه‌های شکست دشمن در جنگ اقتصادی، وفور کالا‌های ضروری در بازار در شرایط سخت کشور بود، اما متأسفانه مدیریت قیمت‌ها به نحو مناسبی انجام نشده و به زندگی و معیشت مردم فشار وارد کرده است.»
برخورد با متخلفان
حسن روحانی افزود: «دولت در اجرای تذکرات مقام معظم رهبری در مدیریت قیمت کالا‌های اساسی، برنامه‌هایی را در نظر گرفته است که امیدوارم با همکاری اصناف و بخش خصوصی، به سرعت اجرایی شود و با سوء‌استفاده و گرانفروشی خاطیان برخورد شود. وی همچنین به وزارت صمت دستور داد، با طراحی‌های ویژه ضمن کوتاه‌کردن مسیر زنجیره تولید تا توزیع و عرضه گسترده میوه و موادغذایی به همراه شفافیت اطلاعات در ایام سال نو و همچنین ماه مبارک رمضان برای کاهش قیمت‌ها اقدامات لازم را انجام دهد.»
عرضه مستقیم میوه در مراکز استان‌ها
دبیر ستاد تنظیم بازار نیز در پایان جلسه با اشاره به هدفمندکردن توزیع اقلام شب عید و حذف واسطه‌ها از تصمیمات جدید برای تنظیم بازار میوه خبر داد و افزود: «مقرر شد به دو شیوه عرضه انجام شود؛ ابتدا روشی که در بازار حکمفرماست و عرضه‌کنندگان میوه را از میدان تره‌بار خریداری و در فروشگاه‌ها عرضه می‌کنند و در روش دوم، مقرر شد بخشی از باغداران میوه را در مکان‌هایی که در تهران و سایر استان‌ها در اختیارشان قرار داده می‌شود، به‌صورت مستقیم بین مردم عرضه کنند.»
عباس قبادی گفت: «مقرر شد در ۸۰ نقطه از شهر تهران و شهرستان‌های اطراف از طریق میادین میوه و تره‌بار مکان‌های مناسبی در اختیار اتحادیه‌ها، انجمن‌ها و باغداران برای عرضه میوه قرار گیرد و اتحادیه مرکزی میادین میوه و تره‌بار تهران هم مقرر کرد بعضی از غرفه‌ها که می‌توانند میوه‌ها را از باغداران تهیه و نگهداری کنند و این‌ها را به فروشگاه‌هایی که عرضه سیب و پرتقال و مابقی کالا‌ها را دارند در ایام پایان سال و ماه مبارک رمضان عرضه کنند. این برنامه‌ها می‌توانند تأثیر خوبی در قیمت سیب و پرتقال و سایر اقلام مصرفی داشته باشد.»
وی با اشاره به اینکه در این جلسه انباشت میوه در سردخانه‌ها هم مورد بررسی قرار گرفت، افزود: «از ۱۵ فروردین به بعد از کیفیت سیب و پرتقال کاسته می‌شود و امکان آسیب دیدن آن‌ها وجود دارد و مقرر شد که حجم خروجی از سردخانه‌ها در ۱۰ روز پیش‌رو افزایش پیدا کند تا تولیدکنندگان ضرر نکنند و بتوانیم میوه‌ها را به‌صورت فراوان در اختیار فروشندگان برای عرضه با قیمت‌های مناسب قرار دهیم.»
نمی‌توانیم برای میوه سقف قیمت تعیین کنیم
قبادی درباره قیمت سیب و پرتقال گفت: «عرضه و تقاضا تعیین‌کننده قیمت است و ما نمی‌توانیم سقف قیمت برای بسیاری از کالا‌ها تعیین کنیم. در مورد سیب، پرتقال، خیار و سایر صیفی‌جات نمی‌توانیم مداخله در بازار کنیم، چون براساس تجربه خیلی تأثیرگذار نیست و نتیجه عکس می‌دهد.»
قبادی درباره میوه تنظیم بازار هم گفت: «ما به‌دنبال شرایطی هستیم که منافع تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان در نظر گرفته شود؛ البته در این شرایط نگاه ما برای مصرف‌کنندگان است، چون در ایام پایان سال مصرف و تقاضا بالاست و در موضوع میوه‌های ذخیره‌شده باید طوری عمل کنیم که مصرف‌کنندگان با بهترین شرایط میوه‌های خودشان را تأمین کنند. از ۲۱ اسفند توزیع میوه با اعلام ستاد‌های تنظیم بازار در سراسر کشور شروع می‌شود و امیدواریم شرایط توزیع میوه در این ایام نیازی به مداخله ما نداشته باشد.»
عضو هیئت‌مدیره اتحادیه باغداران کشور: مراقب رانت و دلالی باشید
عضو هیئت‌مدیره اتحادیه باغداران کشور با تأکید بر اینکه نباید عرضه مستقیم میوه موقتی باشد، در گفتگو با «جوان» گفت: با توجه به اینکه بعد از ایام نوروز، ماه مبارک رمضان در پیش‌رو است و در بهار میوه‌های نوبرانه وارد بازار می‌شود، باید عرضه مستقیم میوه ادامه داشته باشد و صرفاً برای تأمین بازار شب عید نباشد؛ چراکه در تمام طول سال دلالان میوه فعال هستند و بنا به صلاح‌دید خودشان قیمت‌ها را تعیین می‌کنند.»
مجتبی شادلو تأکید کرد: «تعزیرات و اصناف باید مراقب رانت و دلالی در عرضه‌های مستقیم باشند، زیرا بیم آن می‌رود به جای باغداران، دلالان به این بازار‌ها ورود پیدا کنند و باز هم باعث افزایش قیمت‌ها شوند یا میوه‌های درجه۲ و ۳ را در این غرفه‌ها عرضه کنند و میوه‌های درجه یک روانه میادین مرکزی میوه شود.»
وی معتقد است: «کوتاه‌کردن دست دلالان از بازار میوه و حتی سایر کالا‌های مصرفی، زمانبر است و به قوانین و ضوابط مشخصی نیاز دارد، چراکه ممکن است با خطر افتادن منافع آن‌ها بازار به هم بریزد.»
شادلو تأکید می‌کند: «در تمام کشور‌ها عرضه مستقیم میوه، سبزی و صیفی وجود دارد و این بازار‌ها سال‌هاست که در ترکیه راه‌اندازی شده و به خوبی کنترل می‌شود. اگر این اقدام هماهنگ در ایران نیز ادامه داشته باشد و به سایر کالا‌ها تسری یابد، قطعاً بسیاری از مشکلات تنظیم بازار کالا‌ها مانند بازار مرغ و تخم‌مرغ، روغن و... سروسامان می‌یابد. البته به شرطی که دولت همت کند و در مقابل لابی‌ها و سفارشات ویژه برخی از واسطه‌ها تسلیم نشود.»
