سرویس اقتصادی جوان آنلاین: دپوی سرمایه در میلیون‌ها خانه بلااستفاده و کم استفاده در شرایطی که اجاره بها امان میلیون‌ها خانوار ایرانی را بریده، این الزام را ایجاد کرده است که از طرفی پایگاه داده مالکیت و نوع و میزان کاربری مسکن مشخص شود، سپس با اهرم مالیات واحد‌های مسکونی بلااستفاده یا کم استفاده را وارد چرخه اجاره، مبادلات و حوزه تأمین مالی دولت و شهرداری‌ها کند.
به گزارش «جوان» بی‌هزینه بودن دپوی سرمایه در بخش مسکن موجب شده تا به رغم وجود ٥ تا ٦میلیون خانه خالی یا کم استفاده مازاد بر تعداد ٢٤میلیون خانوار موجود در کشور، هزینه‌های اجاره مسکن به شکل بی‌ضابطه‌ای افزایش یابد، در همین راستا با الزام ثبت مالکیت املاک در سامانه اسکان و ابزار اخذ مالیات از خانه‌های خالی و دوم به بعد اشخاص امید می‌رود تب بازار اجاره در سال ١٤٠٠ فروکش کند. در برابر ٢٤ میلیون خانوار حدود ٣٠میلیون واحد مسکونی داریم که ٥تا ٦میلیون از این واحد‌ها استفاده دائمی ندارند، دلیل وجود این حجم خانه مازاد در کشور متفاوت است؛ برخی از مالکان برای اسکان موقت، خوشگذرانی، هدیه به فرزندان، استفاده از سند ملک در محاکم قضایی یا نظام بانکی جهت اخذ تسهیلات و حفظ ارزش دارایی در برابر تورم و... این مسکن‌ها را تهیه کرده‌اند.
نکته اینجاست که تعادل در بازار مسکن به هم ریخته است و دیگر دپوی سرمایه در بخش ملک نباید بی‌هزینه باشد زیرا اجاره مسکن خواب را از چشم مستأجران گرفته است و امید است شکست نرخ مسکن و اجاره بها با تکمیل اطلاعات مالکان و اخذ مالیات اتفاق بیفتد.
جزئیات ثبت اطلاعات در سامانه
بر اساس این گزارش، از روز ۱۹فروردین‌ماه درج اطلاعات سکونتی تمامی سرپرستان خانوار اعم از صاحبخانه و مستأجر در سامانه املاک و اسکان شروع شده که در آینده ارائه خدمات دولتی شامل یارانه، گواهینامه، انشعابات، افتتاح حساب بانکی و بسیاری دیگر از خدمات مشروط به ثبت اطلاعات سکونتی در سامانه املاک و اسکان و دریافت کد یکتا خواهد بود.
ثبت اطلاعات ملکی و سکونتی خانوار‌ها در سامانه املاک و اسکان به نشانی amlak. mrud. ir از روز پنج‌شنبه ۱۹فروردین آغاز شده است. تمامی سرپرستان خانوار اعم از شهری و روستایی، مالک و مستأجر و تمامی مالکان واحد‌های مسکونی مکلف هستند اطلاعات محل سکونت (اقامتگاه) و املاک تحت مالکیت خود (با مالکیت‌های رسمی، وکالتی، تعاونی شهری و روستایی) را ظرف مدت دو ماه از تاریخ ۱۹ فروردین ۱۴۰۰ در سامانه املاک و اسکان درج کنند.
در مرحله اول زمان‌بندی مراجعه به سامانه ملی املاک و اسکان بر اساس آخرین رقم کد ملی سرپرست خانوار است، اما از ۱۰ اردیبهشت تا ۱۹ خرداد تمامی کد‌های ملی قابلیت ثبت نام دارد. از روز ۱۹ فروردین تا ۹ اردیبهشت افرادی که آخرین رقم کد ملی آن‌ها به ترتیب ۹، ۸، ۷، ۶، ۵، ۴، ۳، ۲، ۱ و صفر است به ترتیب هرکدام دو روز فرصت نام نویسی دارند. سپس همانطور که گفته شد از روز ۱۰ اردیبهشت تا ۱۹ خردادماه تمامی افراد می‌توانند اطلاعات ملکی خود را ثبت کنند.
نحوه محاسبه مالیات
هر واحد مسکونی واقع در شهر‌های بالای ۱۰۰هزار نفر که به استناد سامانه املاک و اسکان بیش از ۱۲۰ روز ساکن نداشته باشد در سال اول مشمول شش برابر مالیات متعلقه، سال دوم ۱۲ برابر و سال سوم ۱۸ برابر مالیات متعلقه می‌شود.
مالیات متعلقه در واقع مالیاتی است که به خانه‌های اجاره‌ای تعلق می‌گیرد. طبق قانون واحد‌های بالای ۱۵۰متر در تهران و بالای ۲۰۰متر در شهرستان‌ها که اجاره داده می‌شوند مشمول مالیات هستند. بدین صورت که تا ۳میلیون تومان درآمد اجاره مشمول ۱۵ درصد، بین ۳ تا ۱۰ میلیون مشمول ۲۰ درصد، بین ۱۰ تا ۲۵ میلیون شامل ۲۵ درصد، بین ۲۵ تا ۱۰۰میلیون تومان مشمول ۳۰درصد و بالاتر از ۱۰۰میلیون تومان شامل ۳۵درصد مالیات خواهد شد.
این رقم‌ها با ضرایب شش‌برابر در سال اول مشمول خانه‌های خالی می‌شود. البته این بدان معنا نیست که قرار است از همه واحد‌های اجاره‌ای مالیات دریافت شود بلکه ضرایب مالیاتی مربوط به خانه‌های اجاره‌ای بالای ۱۵۰متر و بالای ۲۰۰متر مبنایی برای محاسبه مالیات خانه‌های خالی قرار می‌گیرد. یعنی کماکان واحد‌های اجاره‌ای کمتر از ۱۵۰متر در تهران و بالای ۲۰۰متر در شهرستان‌ها از پرداخت مالیات معاف هستند. درصد، بین ۳ تا ۱۰ میلیون مشمول ۲۰ درصد، بین ۱۰تا ۲۵ میلیون شامل ۲۵ درصد، بین ۲۵ تا ۱۰۰ میلیون تومان مشمول ۳۰ درصد و بالاتر از ۱۰۰ میلیون تومان شامل ۳۵ درصد مالیات خواهد شد.
با آغاز این طرح، مشاهدات میدانی از سطح بازار مسکن بیانگر آن است که تکمیل پایگاه اطلاعات املاک و اسکان و همچنین وضع مالیات از خانه‌های خالی و کم استفاده، برخی از مالکان مسکن را به حرکت درآورده تا ملک مازاد را وارد بازار شناور اجاره یا معاملات وارد کنند که بی‌شک تداوم این مسیر هم قیمت و هم نرخ اجاره را کاهش خواهد داد.
