سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: سیدحسین شهرستانی، مدیر گروه حکمت هنر پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی در بخشی از پیشگفتار کتاب «تجسم حماسه؛ درسگفتارهایی در شناخت هنرهای تجسمی انقلاب اسلامی» که به کوشش محمدعلی رجبی دوانی تهیه شده، نوشته است:
... هنرمندان بسیار هر یک به شیوه و سیاقی و از دریچه و چشماندازی ماجرا را روایت کردند، اما در عین حال هنر اصیل انقلاب، آنگاه متولد میشود که هنرمند، در تمنای یگانگی با اقیانوس حادثه و گمشدن در سیلاب واقعه و فنا در بحر انقلاب، از ورطه «حدیث نفس» درگذشته و همچون شاهدی صدّیق، در تماشاگه تاریخ بر گوهر انقلاب «شهادت» دهد. مفهوم «شهادت» را شاید بتوان مهمترین کلیدواژه برای درک هنر انقلاب دانست. شهادت در فرهنگ اسلامی و ایرانی تعبیری است با معانی تودرتو و با تداعی چندپهلو. از سویی به شهود قلبی و دیدار جان دلالت دارد و در سنت عرفانی، به معنی رؤیت حضوری حقیقت به چشم دل است که در گرو رفع حجابهای ظلمانی و نورانی است. این «شهودِ» حق البته خود در پرتو «اشراقِ» حق ممکن است، شرط آنکه سالک به دیدار مولا نائل شود، تابش تجلی مولاست بر او. پس این شهود، نه دستاورد کوشش خودبنیاد انسان که رهاورد عنایت حق است بر او و البته سهم انسان سالک آن است که به راستی و صدق و صفا، پذیرای پرتو نور قدس بوده و نسبت بدان در مقام انفتاح و گشایش باشد. این «فتحِ» قلبی، خود هم شرط «شهادت» و هم نتیجه آن است.
در ادامه این پیشگفتار میخوانیم: از سوی دیگر، شهادت همان حدّ نهایی جانبازی در راه خدا بوده و «شهید» نامی است برای کشتگان راه حق که مظلومانه جان دادهاند و خون ایشان گواه حقانیت ایشان و تباهی دشمنان ایشان است. شهید، حقیقت را با خون خود و سیمای خود و داستان زندگی و مرگ خود، به تصویر آورده و صورتی برای امر مقدسِ بیصورت میگردد. حیات و مرگ شهید، داستانی میآفریند که در پرتو آن، مردمان نزاع حق و باطل و نیکی و بدی را با جان و دل و تن خویش لمس میکنند. پس شهید در عین حال که تن خویش را از مسیر قربانیکردن تعالی بخشیده و، چون روحی جاودانه میسازد، روح حقیقت را پیکر بخشیده و در کالبد داستان مبارزه و شهادت خویش مجسم میکند و بدین ترتیب، پلی میگردد میان امر بیزمان و بیصورت و امر زمانمند و صورتمند، میان حیات ابدی و حیات روزمره، میان آرمان و واقعیت. شهادت، به هر دو معنا جانمایه هنر انقلاب است. شهادت به معنی شهود، «روش» و شیوه هنرمند انقلاب است در مواجهه با پدیدهها و شهادت به معنی جانبازی در راه حق، مهمترین «موضوع» یا پدیدهای است که هنرمند انقلاب آن را مینگرد و روایت میکند.