سرویس بین الملل جوان آنلاین: روزنامه نیویورکتایمز در آخرین دقایق شب سهشنبه، یعنی ساعاتی بعد از حمله ناشناس به یک کشتی اسرائیلی در فجیره، از قول یک مقام اسرائیلی نوشت که تلآویو قصد ندارد به حمله اخیر به کشتی تجاری هایپرین در نزدیکی امارات پاسخ بدهد. در حالی که همین چهار روز قبل، نطنز هدف یک خرابکاری خطرناک قرار گرفت و اسرائیلیها هم در لفافه و «ایما و اشاره» به جهان گفتند که «خرابکاری نظنز کار ما بود»، حالا به نیویورکتایمز گفتهاند «به منظور جلوگیری از تشدید اوضاع در منطقه» از هرگونه پاسخ به حمله به کشتی تجاری هایپرین خودداری خواهند کرد. این پیام، در حالی که با فاصله چند ساعت قبلتر، ایران شروع غنیسازی ۶۰ درصدی را اعلام کرده بود، تلویحاً بدین معناست که اقدامات تلآویو با برآوردهایش منطبق نیست. «آنهایی که دست به اقدام خرابکارانه علیه تأسیسات هستهای در نطنز زدند، «پیامدهای» احتمالی قابل توجه [چنین اقدامی]را دست کم گرفتند.»
بازگشت به نقطه اول در کمترین فاصله
دستکم دو دهه است که دولتهای بوش، اوباما، احتمالاً ترامپ و حالا هم بایدن هشدار میدهند که اقدام علیه تأسیسات هستهای ایران، خشم تهران را بیشتر و تصمیمسازان در ایران را متقاعد میکند که به برنامه هستهای و کوتاه کردن «نقطه فرار هستهای» نزدیکتر شوند، ولی نه بوش پسر توانست این استدلال را در کله پوک آپاراتچیهای امنیتی اسرائیل بکند نه اوباما و ترامپ و ظاهراً نه بایدن.
«صرفنظر از برآوردهای متفاوت از گستردگی خرابکاری در نظنز، مقامهای ایرانی میگویند در کمترین فاصله ممکن، خسارتها را برطرف و نه تنها برنامه هستهای بلکه تأسیسات هستهای نطنز با سرعت هرچه بیشتر به سوی اهداف تعیینشده حرکت خواهد کرد.»
این بخشی از بیانیه دیروز سازمان انرژی اتمی ایران، به فاصله یک روز بعد از نامه به آژانس برای بالابردن غنیسازی به سطح ۶۰ درصد، یعنی بالاترین حد طی دو دهه بعد از شروع چالشها بر سر برنامه هستهای ایران است. در بیانیه سازمان انرژی اتمی آمده است: «تحریم، ترور دانشمندان هستهای، تخریب سالن مونتاژ سانتریفیوژهای نطنز، حمله تروریستی اخیر در این تأسیسات، تنها ناکامی دشمنان ایران اسلامی را به نمایش میگذارد و اراده دانشمندان صنعت هستهای تمامی این اقدامات مذبوحانه را به نومیدی تبدیل کرده است.» این بیانیه میافزاید: «اگر لازم باشد، دانشمندان ایرانی کاری خواهند کرد که دنیا مجدداً شاهد قدرت علمی ایرانیان در فناوری هستهای خواهد بود. عزم دانشمندان ایرانی پابرجاست.» کاظم غریبآبادی، نماینده ایران در آژانس هم پیشبینی کرده اولین ذرات اورانیوم ۶۰ درصدی «هفته آینده» تولید شود: «بر اساس نامه و اطلاعات طراحی که در بعدازظهر روز سه شنبه ۲۴ فروردین ماه تحویل آژانس شد، غنیسازی ۶۰ درصدی در دو زنجیره از سانتریفیوژهای جدید IR۴ و IR۶ در نطنز انجام میشود. فرآیند فنی از همین روز آغاز شده و پیشبینی میشود هفته بعد اورانیوم با غنای ۶۰درصد برداشت شود.»
درشت زبانی اروپا، نگرانی شرکا
ظاهراً همین همین برآوردها، از یک سو، طرفهای اروپایی را به وحشت انداخته و از طرف دیگر، شرکای نزدیک ایران، یعنی روسیه و چین را مجاب کرده که روند فعالیتها را تشدید کنند. «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در وین و رئیس هیئت مذاکرهکننده مسکو دیروز به محل اقامت عباس عراقچی آمد و با او دیدار و گفتگو کرد. همین اتفاق نماینده چین هم افتاد، جایی که «وانگ گون» رئیس هیئت چین در مذاکرات وین عصر سه شنبه با حضور در محل اقامت عراقچی با وی دیدار و گفتگو کرد. از محتوای مذاکرات دیپلماتهای روسیه و چین خبری منتشر نشده، ولی حضور در محل نمایندگی ایران، معنا و مفهوم خاص خود را دارد، به خصوص که اولیانوف بعدازظهر دیروز در یک توئیت طعنه آمیز نوشت: «عجیب اینکه قصد ایران از فاصله گرفتن بیشتر از توافق هستهای دقیقاً ثابت میکند که احیای برجام، تنها راهکار عملی است که میتواند برنامه هستهای ایران را به شاخصهای توافق شده بازگرداند و از لغو تحریمهای امریکا اطمینان حاصل کند.» در این بین، ظاهراً اروپاییان بر همان سبیل سابق مصرند. تروئیکای اروپایی که با فاصلهای طولانی، آنهم تحت تأثیر تعارفات دیپلماتیک، خرابکاری نظنز را محکوم کرد، برای محکوم کردن شروع غنیسازی ۶۰ درصدی ایران، ساعتها و دقایق را هم از دست ندادند. سه کشور اروپایی، در بیانیه لفاظانه خود، «تصمیم ایران را «تحولی خطرناک» خواندهاند و و مدعیاند: «تولید اورانیوم غنی شده سطح بالا گام مهمی در راستای تولید و توسعه سلاحهای هستهای است.» آنها در چند ماه قبل، واکنش به تصمیم ایران برای ازسرگیری غنیسازی لیزری هم استدلالی مشابه مطرح کرده بودند. در بیانیه آنها آمده است: «ایران به این سطح از غنیسازی اورانیوم هیچگونه نیاز غیرنظامی ندارد. با وجود این لفاظی، این بخش از بیانیه آنها، بازتاب نگرانی از روندی است که سعی کردهاند با درشتگویی جملات قبلی بیانیه، آن را بپوشانند: «اعلامیههای اخیر ایران باعث تأسف است بهویژه اینکه زمانی صورت میگیرد که رایزنیهای اساسی بین همه طرفهای کنونی برجام و امریکا به هدف ایجاد یک راهحل دیپلماتیک جهت احیا و ازسرگیری قرارداد امضا شده سال ۲۰۱۵ شروع شده است.» فرانسه، آلمان و انگلیس، درباره «برنامهریزی ایران برای استقرار یک هزار سانتریفیوژ اضافی در تأسیسات نطنز» ابراز نگرانی کردند و افزودند: «این موضوع به طور فزایندهای توانایی غنیسازی ایران را بالا میبرد.» در پایان بیانیه کشورهای اروپایی ادعا شده است: اعلامیه خطرناک اخیر ایران با روحیه سازنده و حسن نیت در این مذاکرات تناقض دارد. در سایه تحولا ت اخیر، با هرگونه اقدام تنشزا از سوی هر جناحی مخالفیم و ایران را به عدم تداوم پیچیده کردن روند دیپلماتیک دعوت میکنیم. جدای از این بیانیه، کاخ الیزه واکنشی مستقل به غنیسازی ۶۰ درصدی ایران نشان داد. الیزه گفته که آغاز غنیسازی ۶۰درصد، تحولی جدی است که نیازمند واکنشی هماهنگ از سوی کشورهای مشارکتکننده در مذاکرات هستهای است و این هماهنگیها در حال انجام است. دیروز عصر وزارت امور خارجه آلمان اعلام کرد: وزرای خارجه آلمان، فرانسه، امریکا و انگلیس با یکدیگر گفتگو میکنند.