سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: قادر آشنا، مدیر مرکز هنر‌های نمایشی وزارت ارشاد در نشست «بررسی جشنواره تئاتر فجر و تئاتر انقلاب» که با حضور وی به همراه حسین مسافرآستانه کارگردان تئاتر، سعید اسدی کارگردان تئاتر و علی ایزدی مدیر طرح و برنامه اداره کل هنر‌های نمایشی به صورت مجازی در دانشگاه سوره برگزار شد، با طرح پرسش‌هایی مبنی بر اینکه «رابطه انقلاب اسلامی با حوزه هنر چگونه خواهد بود و رابطه هنر بعد از انقلاب و رابطه هنر با آرمان‌های انقلاب چیست» سخنانش را آغاز کرد و گفت: با استفاده از آمار و ارقامی که در دست داریم، درمی‌یابیم که تئاتر بعد از انقلاب چه به لحاظ محتوایی و چه به لحاظ گونه‌های نمایشی یا جشنواره‌ها و عرصه بین‌الملل مورد توجه ویژه‌ای قرار گرفته است، تئاترِ حال حاضر ایران به بلوغ رسیده و اجرا‌هایی که روی صحنه می‌رود، جزو بهترین‌ها در سطح جهان است.
وی عنوان کرد: بعد از انقلاب اسلامی به تئاتر توجه ویژه‌ای شد، اما اینکه تئاتری که ما الان داریم چه نسبتی با آرمان‌های امام و ارزش‌های اسلامی دارد، در یک کلام می‌گویم که با این نگاه فاصله داریم. مدیرکل هنر‌های نمایشی گفت: تئاترِ حال حاضر ایران به بلوغ رسیده و اجرا‌هایی که روی صحنه می‌رود، جزو بهترین‌ها در سطح جهان است، اما چه نسبتی با آرمان‌های امام و ارزش‌های اسلامی دارد، باید گفت که با این نگاه فاصله داریم.
تأثیر دانشگاه بر ماهیت جشنواره فجر
در ادامه سعید اسدی عنوان کرد: جشنواره فجر در دوره اول انقلاب برای نیرو‌های فعالی که قبل از انقلاب به هر دلیلی فعال نبودند، به عنوان نیروی محرک و موتور تولید عمل کرد، اما در ادوار بعدی به ویژه بعد از جنگ تحمیلی، گفتمان‌های دانشگاهی حیات این جشنواره را دگرگون کرد که تنوع و چالش‌های نظری از آن موقع رخ داد، به همین دلیل در دهه‌های ۸۰ و ۹۰ جشنواره تئاتر فجر همواره تابع این چالش‌های نظری و عملی بوده است که بخش عمده آن را دانشگاهیان رقم زده‌اند.
اسدی در ادامه به بحث گفتمان و روند زیبایی‌شناسی و بحث تحولات تئاتر فجر شکل گرفته با وجود نیرو‌های جدید و دانش آموختگان دانشگاهی اشاره کرد.
با مرحله پختگی در هنر فاصله داریم
علی ایزدی در ادامه به توضیح کلیت تئاتر بعد از انقلاب پرداخت و گفت: ما به جای گفتن «هنرِ بعد از انقلاب» ابتدا باید ببینیم که آیا هنر انقلاب و پس از انقلاب در جوامع مختلف با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند یا خیر؟ زیرا میان هنر و انقلاب نسبت دوسویه‌ای برقرار است.
وی افزود: نسبت بین هنر و انقلاب این است که هر دو در یک جریان کمک‌کننده بودند، در واقع انقلاب باعث متحول‌شدن هنر و هنر نیز باعث سرعت‌بخشی به روند شکل‌گیری انقلابی در حال وقوع بود. نمی‌شود گفت که تئاتر قبل از انقلاب یا تئاتر الان خوب بوده است یا خیر، در واقع هر کدام مشکلاتی داشته و دارند.
این کارشناس هنر‌های نمایشی با تقسیم‌بندی ادوار هنر به سه دوره کودکی، عقلانی و پختگی گفت: ما در ایران بعد از انقلاب با گذشت چهار دهه از آن، از نمایش تهییجی و لطیفی که غیرخلاق و غیرعلمی بوده فاصله گرفته و به دوران عقلانی رسیده‌ایم، دانشگاه‌ها باعث شروع خلاقیت و به‌روز شدن تئاتر شده‌اند، در واقع به دنبال یک تفسیر درست رفته‌اند و هم اکنون در آن مسیرِ تفسیر درست هستیم، اما می‌توان گفت که هنوز به آن مرحله پختگی نرسیده‌ایم.
آسیب‌شناسی نمایش‌های دینی
ایزدی با بیان اینکه در هنر انقلاب (نمایش‌ها و هنری که با مضمون انقلاب و دین است) به مسیر درستی دست پیدا نکرده‌ایم، افزود: در مقایسه تئاتر قبل و بعد از انقلاب، می‌بینیم تئاتر بعد از انقلاب کیلومتر‌ها جلوتر است. درست است که شاهد افول آن در بعضی شهرستان‌ها هستیم، البته باید اقداماتی برای آن آسیب‌شناسی انجام شود، وگرنه هنرمندان همانانی هستند که در چهار دهه قبل خدمت کرده‌اند.
