سرویس بین الملل جوان آنلاین: قرار است نیروهای امریکایی تا ۱۱ سپتامبر ۲۰۲۱ (۲۰ شهریور) از افغانستان خارج شوند. والاستریتژورنال در گزارشی که روز شنبه منتشر شد، نوشت که فرماندهان ارشد ارتش امریکا، تنها نهایی شدن توافق صلح را زمینهساز خروج کامل نیرهای امریکایی میدانند. بنابر این گزارش، ژنرال فرانک مککنزی فرمانده نیروهای امریکایی در خاورمیانه، ژنرال آستین میلر فرمانده نیروهای ناتو در افغانستان، ژنرال مارک میلی رئیس ستاد مشترک ارتش امریکا و لوید آستین وزیر دفاع این کشور از ادامه حضور ۲ هزار و ۵۰۰ نیرو با هدف حفظ امنیت در افغانستان حمایت کردند. آستین معتقد است که خارج کردن تمامی نیروها از افغانستان میتواند به ثبات در این کشور آسیب وارد کند.
انگلیس نیز تصمیم بایدن را با کمی، اما و اگر پذیرفته است. ژنرال نیک کارتر، رئیس ستاد ارتش انگلیس، در گفتگو با شبکه خبری بیبیسی گفت: «این تصمیمی نبود که ما انتظارش را داشتیم، اما مطمئناً به آن احترام میگذاریم و به روشنی نشاندهنده تأیید تحول در استراتژی امریکا است.» کارتر در ادامه این مصاحبه گفت که خروج تمامی نیروهای ائتلاف بینالمللی از افغانستان پس از دو دهه، ممکن است به بازگشت جنگسالاران بینجامد، اما وضعیت آن قدر بد نیست که برخی بدبینها پیشبینی میکنند. این ژنرال انگلیسی درباره طالبان هم گفت: «طالبان دیگر آن سازمانی نیست که پیش از این بود، طالبان در این ۲۰ سال متحول شده، در این مدت فکر میکنم طالبان درک کرده که نیاز به مشروعیت سیاسی دارد.»
تکرار شرایط عراق
لیندسی گراهام، سناتور جمهوریخواه ایالت کارولینای جنوبی پیشتر ضمن اعلام بیاعتمادی به گروه طالبان گفته بود که چنین تصمیمی نتیجه خوبی نخواهد داشت و همانطور که در عراق نیز اوضاع خوب نبود، در افغانستان هم مشابه همان وضع تکرار خواهد شد. گراهام تأکید دارد: «این کشور سکویی بوده که میتوانستیم از آنجا به ایران و جاهای دیگر نظارت داشته باشیم، اما با خروج از خاک افغانستان ما همه اینها را از دست میدهیم، اما در قبالش چه به دست میآوریم؟ به این تصور میرسیم که جنگ حالا پایان یافته است.»
اعزام موقت نیرو
در فضای مخالفتها با تصمیم رئیسجمهور، جان کربی، سخنگوی وزارت دفاع امریکا معتقد است که به دلیل تفاوت موقعیت اقلیمی و شرایط افغانستان با عراق، همچنان امکان مخالفت با روند خروج امریکاییها از عراق وجود دارد. وی میگوید: «به همین دلیل، شماری از نیروهای امریکایی به صورت موقت عازم افغانستان میشوند تا روند خروج به صورت ایمن صورت گیرد.» جان کربی با اشاره به طرحی برای خروج ایمن نیروهای کشورش از افغانستان خاطرنشان کرد: «با آنکه نیروهای ما افغانستان را ترک میکنند، اما از حمایت و پیشرفتهای نیروهای امنیتی ملی افغانستان دست بر نمیداریم و روابط ما با افغانستان همچون روابط دوجانبه، با کشورهای دیگر باقی خواهد ماند.»امریکا تصمیم دارد نیروهای خود را به منظور مقابله با طالبان، در تاجیکستان، قزاقستان و ازبکستان جابهجا کنند.
ایران و چین خلأ را پر میکنند
وزارت امور خارجه افغانستان، روز شنبه با اعلام خبر گفتوگوی تلفنی محمدحنیف اتمر، وزیر امور خارجه افغانستان با محمدجواد ظریف، همتای ایرانی وی، اعلام کرد که طرفین علاوه بر گفتگو درباره توسعه همکاریهای دوجانبه و روند صلح افغانستان، بر نهاییشدن و امضای سند جامع همکاریهای استراتژیک میان افغانستان و ایران در آینده نزدیک تأکید کردند.
ظریف پیش از این نیز گفته بود که ایران از خروج مسئولانه نیروهای امریکایی از افغانستان استقبال میکند و باور دارد حضور نیروهای خارجی هیچ زمانی برای امنیت منطقه و افغانستان مفید نبوده است.
ظریف تأکید کرده بود که گروه طالبان باید با استفاده از این فرصت بلافاصله مذاکره جدی را با دولت افغانستان شروع کند. طالبان نمیتواند منتظر بماند تا خلأ به وجود بیاید و بخواهد از این خلأ استفاده کند و افغانستان وارد جنگ داخلی شود. طالبان میتواند جزو روند مذاکره باشد، اما نمیتواند آن را در کنترل خود داشته باشند.
روزنامه چینی ساوت چاینا مورنینگ نیز به نقل از تحلیلگران نوشت که اگر پس از خروج نیروهای امریکایی، تهدید امنیتی متوجه کشورهای جنوب آسیا شود، چین نیروهای حافظ صلح را به افغانستان خواهد فرستاد. سون چی از تحلیلگران روابط بینالملل دانشگاه شانگهای به این روزنامه گفته است: «ممکن است که چین نیروهای نظامی صلح را به همراه کمکهای بشردوستانه زیر شرایط منشور سازمان ملل متحد به منطقه اعزام کند تا از امنیت و منافع مردم چین، اطمینان حاصل کند.»
طالبان فرصت را غنیمت بشمارد
گلبدین حکمتیار، رهبر حزب اسلامی افغانستان، برنامه خروج امریکاییها را عاملی میداند که نشست استانبول را در هالهای از ابهام قرار میدهد. وی ابراز امیدواری کرد که نشست استانبول که برای ۲۴ آوریل تا ۴ می (۴ تا ۱۴ اردیبهشت) برنامهریزی شده است، طبق برنامه قبلی و با اشتراک همه طرفها برگزار شود و موضوعات مهم دستور کار این نشست هم باید آتشبس، توافق برای تشکیل دولت جدید و انتقال مسالمتآمیز قدرت باشد.
اندرس وون برندت، سفیر اتحادیه اروپا در افغانستان به طالبان گفت که اگر این گروه میخواهد از کمکهای جامعه جهانی برخوردار شود باید فرصت به وجود آمده برای صلح را جدی بگیرد و در نشست استانبول شرکت کند. مایکل کوگلمن، پژوهشگر ارشد اندیشکده ویلسون هم در این باره میگوید: «اگر طالبان برای کسب قدرت از طریق زور تلاش کند، در پی آن از هرگونه شانس دریافت کمک خارجی محروم میشود، در این صورت قطع و یا تداوم کمکها نمیتواند اهرم فشار قدرتمندی علیه این گروه باشد.»