سرویس سبک زندگی جوان آنلاین: در هیاهوی دنیای پر ازدحام آدمها که گاهی غفلتها و ناخودآگاهیها بر همه زندگی انسان معاصر سایه میافکند و او را از خویش و آنچه مایه حیات معنوی است، باز میدارد، خداوند سفره گسترده و بزمی ترتیب داده که ما آن را ماه رمضان مینامیم و اهل معنی به آن عید اولیای الهی لقب میدهند.
همانگونه که انسان در جوار بیت الله الحرام و مراقد نورانی و بزرگان دین، انس خویش با معنویت و ارزشهای معنوی را درمییابد و با همه وجود میان خود و خدایی که در این نزدیکی است، پلی میزند و ارتباطی برقرار میکند، ماه رمضان نیز با وجود انسان پیوندی دیرینه دارد. برای همین است که ماه رمضان نقطه بازگشت بسیاری از ما نیز هست. کسانی که سال را با غفلت گذراندند و اکنون بانگ منادی، اندکی روح بیداری و آگاهی در آنان میدمد. اکنون در آغاز این فصل سبز بیداری و به قدری که در وسع این مجال میگنجد، چند نکته را از نظر میگذرانیم.
۱) ابن طاووس در برخی نوشتههای خود به این نکته اشاره میکند که اول سال برای عدهای از مردم آغاز فروردین است. درختان با آغاز فروردین به شکوفه مینشینند. طبیعت با فروردین طراوت و سرسبزی خویش را باز مییابد و جوانان و نوجوانان با حلول سال نو نغمه شادمانی و سرور سر میدهند. عدهای دیگر نظیر کشاورزان آغاز سالشان پاییز است که درآمد باغ و مزرعه خویش را حساب میکنند و آنچه را کاشتهاند، برداشت میکنند، اما اهل سلوک سال خویش را با رمضان آغاز میکنند. در این ماه است که آنان به کار خویش حسابرسی میکنند و قدرت مقاومت خود را در مقابل گناه و عصیان محک میزنند. در این عرصه است که آنان ظرفیت خویش را در بهرهبرداری ضیافت الهی میسنجند و قدری به عمق خویشتن سفر میکنند و در این سفر معنوی بنیانهای استواری را استحکام نمیبخشند.
۲) امام سجاد (ع) در دعای چهل و پنجم صحیفه سجادیه از ماه رمضان به عنوان یکی از بخششهای خداوند به انسان یاد میکند. اگر بخواهیم جلوههایی از این بخشش بیانتها را بشماریم، میتوانیم به این موارد اشاره کنیم.
ماه رمضان ماه نزول قرآن است. شب قدر برترین و بالاترین شبهاست که در ماه رمضان قرار داده شده است. نعمت روزه ماه رمضان که مخصوص اهل اسلام است، در این ماه به ما ارزانی شده است. این ماه سرشار از رحمت، برکت و مغفرت الهی است. نشاط معنوی در هنگام افطار از خصوصیات این ماه بزرگ الهی است و در یک کلام بیشترین سودی که نصیب هیچ تاجری در هیچ نقطه از این عالم نشده، از آن بندگان روزهدار خداست، برای همین است که امام سجاد در پایان این ماه ضجه میزند و با سخنانی جانسوز با ماه رحمت الهی وداع میکند و باز از همینجا پیداست که میان حضرت و ماه رمضان چه رفاقت و انسی برقرار بوده که در پایان چنین انسی، چنان وداعی معنا پیدا میکند.
۳) مرحوم صاحب جواهر و سید محمدکاظم صاحب عروه الوثقی که از بزرگان و دانشمندان ما به شمار میآیند، هر یک در نوشتههای خویش به این نکته اشاره میکنند که در فضیلت ماه رمضان همین بس که انسان را از جهت ترکیب بسیاری از گناهان به فرشتگان شبیه میسازد. مگر مرز میان انسان و فرشته گناهانی نیست که این انجام میدهد و او از انجام آنها بیزار است؟ ماه رمضان شرایطی را فراهم میکند که انسان از قید و بند گناه آزاد شود و آثار این آزادی و آزادگی را در رفتار و گفتار خویش درمییابد. آورد این ماه نه تنها انسان را از زنجیر گناه رهایی میبخشد که گناهان پیشین او را نیز محو میکند و از بین میبرد. کوتاه سخن اینکه در این ضیافت الهی خداوند از هیچ نعمتی برای بندگان خویش فرو گذار نکرده و این ماییم که باید از این فرصت فراهم شده نهایت استفاده را ببریم.
*عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی